بررسی فقهی حقوقی سیاست کیفری ایران در جرم انگاری عدم ثبت ازدواج
محورهای موضوعی : فقه
عبدالحسین رضائی راد
1
(دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،دانشکده الهیات و معرف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز, ایران)
کلید واژه: مجازات, جرم, فقه, حقوق خانواده, ثبت ازدواج,
چکیده مقاله :
جرم انگاری عدم ثبت ازدواج یکی از مباحث چالش انگیز در سیاست کیفری ایران از پیش از انقلاب اسلامی تا کنون بوده است و فراز و نشیب های بسیاری را طی کرده است.آخرین عنصر قانونی این جرم ماده ی 49 قانون حمایت خانواده است که برای مردانی که ازدواج دائم خود را به صورت رسمی به ثبت نمی رسانند مجازات تعیین کرده است. میزان تطابق این ماده با موازین شرعی و هماهنگی آن با اصول و قواعد حقوقی و چگونگی بازدارندگی این قانون،موضوعی است که این مقاله عهده دار بررسی آن است وبه این منظور، ابتدا این بخش ازماده 49 قانون حمایت خانواده را با ادله فقهی و حقوقی مورد نقد قرار داده و دلایل ؛سیره معصومین، ضرورت تسهیل ازدواج، تضاد قانون با قوانین دیگر ونداشتن بازدارندگی کافی و نقض غرض را برای اثبات مخالف شرع بودن این بخش از این ماده ارائه می دهد و سپس اهم دلایل مؤید این قانون را مورد نقد فقهی و حقوقی قرار می دهد.این دلایل عبارتند از حفظ حقوق اشخاص ثالث، حفظ کیان خانواده و پیش گیری از سایر جرائم خانوادگی
The criminalization of not registering marriage has been one of the challenging ‹experienced so many ups and downs up to the present time. The last legal element of this crime is article 49 of Iran's Family Protection Law which has determined penalty for men who do not register their permanent marriage officially. This study aims at matching this article with religious standards and investigating its coordination with legal principles, rules, and the deterrence of this law. Hence; first of all, it criticizes this part of article 49 of Iran's Family Protection Law by jurisprudential and legal evidences and represents reasons, ‹the biography of infallible Imams›, ‹the necessity of facilitating marriage›, ‹the conflict between law and other laws›, and ‹not enough deterrence and defeat the purpose› to confirm the disagreement of this part of article with religion and then it jurisprudentially and legally criticizes the most important reasons confirming this law which are ‹maintaining the rights of third parties›, ‹protecting the realm of family› and ‹preventing other family crimes›.
1-قرآن کریم
2-بروجردی حسین و الحسین جلالی محمد رضا،(1420). المنهج الرجالی و العمل الرائد فی الموسوعه الرجالی. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
3-جعفری لنگرودی،محمد جعفر (معاصر)،(1388ش). مبسوط ترمینولوژی حقوق.ج3. تهران:گنج دانش.
4- ــــــــــــــــ ،(1362ش).،مقدمه عمومی علم حقوق. تهران:گنج دانش.
5- حر عاملی، محمد بن حسن (1387ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه.محقق،محمد رضا جلالی. ج14، 15،8،12، قم: موسسه ال البیت (ع).
6-حلی، علامه جمال الدین الحسن بن یوسف المطهر (معروف به علامه حلی)،(1985م ) . الالفین فی امامیه امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب. کویت: مکتبه الالفین.
7- ــــــــــــــــــ،(1382). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد با تعلیقه جعفر سبحانی. قم: مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت.
8- حلی محقق، نجم الدین ابی القاسم جعفر بن الحسن(1403،1983). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام. ج2 و 3. قم: دارالا ضواء، بیروت، چاپ اول
9-ـــــــــــــــــــــــ،(1390ق)،مقدمه المختصر النافع فی فقه الامامیه. تهران: الدراسات الاسلامیه فی مؤسسه البعثه.
10- ــــــــــــــــــ،(1364ش). المعتبر فی شرح المختصر. ج1. زیر نظر ناصر مکارم شیرازی. قم: مؤسسه شهداء.
11-ساکت، محمد حسین (معاصر)،(1371ش). دیباچه ای بر دانش حقوق.مشهد: ایران
طالقانی، نظر علی بن سلطان،(1386ش). کاشف الاسرار. به کوشش مهدی طیب. تهران: نشر سفینه.
12- طباطبایی،سیدمحمد حسین، (علامه طباطبایی)،(1402ق).حاشیه الکفایه. بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی.
13-طوسی ابی جعفر محمدبن الحسن، (1414ق). الرسائل العشر. رساله مسائل کلامیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
14-ــــــــــــــ،(1390ق)، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید ،ج6, تحقیق و تعلیق حسن موسوی خرسان،دارالکتب الاسلامیه،تهران،چاپ چهارم
15-علی دوست، ابوالقاسم،(1388ش). فقه و عرف. قم: انتشارات پژوهشگران فرهنگ و اندیشه.
16-الغزالی ابو حامد،محمد بن محمد بن محمد الغزالی،(1419ق). المنخول. ج2. تحقیق محمد حسین هیتو. قم: دارالفکر المعاصر.
17-کاتوزیان، ناصر، (1398ش). فلسفه حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار.
18-ــــــــــــــ،(1385ش). مقدمه عمومی علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: گنج دانش.
19-کرکی، علی بن حسین ، الکرکی (معروف محقق ثانی), (1409ق). رسائل المحقق الکرکی. ج2. تحقیق شیخ محمد حسون تحت نظر محمود مرعشی. قم: مکتبه آیه الله العظمی المرعشی.
20-الکلینی، ابی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق الکینی الرازی ، (1388ق). اصول کافی. ج5. با تصحیح و تعلیق علی اکبر الغفاری. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
21-مازندرانی، مولی محمد صالح (1421ق،2000م). شرح اصول کافی مع تعالیق المیرزا ابوالحسن الشعرانی. ج2. ضبط و تصحیح السید علی عاشور، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
22-مشکینی، میرزا علی،(1413ق). اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثه. قم: دفتر نشر الهادی.
23- مظفر، محمد رضا،(1388ق). اصول الفقه. قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
24-ـــــــــــــــ،(1388ق،1968م). المنطق. النجف الاشرف: مطبعه النعمان.
25- میرزایی قمی، ابوالقاسم محمد بن حسن ،(1387ش). قوانین الاصول. ج2. تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
26-هاشمی شاهرودی،سید محمود(معاصر)،(1379ق). بحوث فی علم الاصول.تقریرات درس سید محمد باقر صدر تالیف هاشمی شاهرودی.قم: المجمع العلمی الاسلامی للشهید الصدر.
27- ـــــــــــــ،(1378ش). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم الاسلام.ج1.قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
مقالات و پایانامهها
احتشامی نیا،محسن و خوشرفتار . امین (1392). امام رضا علیه السلام وترک اولای انبیاءدرقرآن ،فصلنامه تخصصی مطالعا ت قرآ ن و حدیث، (سفینه) ،سال یازدهم،شماره 41
اسدی, لیلا. (1378).نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج. نشریه علوم اجتماعی (مطالعات راهبردی زنان سابق) تابستان .شماره40
افقهی،زینب، (1392). پایان نامه کارشناسی ارشد تحت عنوان . مقاصد شریعت در متون فقهی معاصر امامیه. دانشگاه فردوسی مشهد. استاد راهنما محمد رضا علمی مشاور سید محمد تقی قبولی.
عبدالفتاح، عزت، مقاله جرم چیست و معیلرهای جرم انگاری کدام است ترجمه اسماعیل رحیمی نژاد مجله حقوقی دادگستری،شماره 41 ص 135- 160
معظمی، شهلا و بطیاری، عاطفه و انصاری فرد، محمد علی، مقاله معیارهای جرم انگاری، فصلنامه قضاوت شماره 89 بهار 1396
سایتها
فاضل لنکرانی, محمد موحدی, معروف به فاضل لنکرانی
www. I j tihad. ir. Content.details.aspx/1396/2/6.
باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی
www. Yjc.ir/ fa/ news/4993668
سایت خبری انتخاب به نشانی:
www. Entekab.ir/ fa/ 40-news/160548/1396/2/8
قرابی، امان الله و واعظی، میرزا احمد، ادله قاعده الاهم فالاهم به نشانی زیر:
www. Ijtihad. Ir.content.Details. aspx /96/12/3
حسینی شیرازی، مرتضی،ادله قاعده الاهم فالاهم در سایت
www. Ishirazi. Com 13/2/1396
بیگ زاده صفر،شیوه نامه نگارش قانون سایت
قوانین و مقررات
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392شمسی
قانون ثبت واسناد و املاک مصوب 26/12/1310
قانون مدنی مصوب آبان ماه1314شمسی
_||_1- The Holy Quran
2- Boroujerdi Hussein and Al-Hussein Jalali Mohammad Reza, (1420). Al-Rijali method and Al-Ra'id action in Al-Rijali encyclopedia. Qom: Islamic Propaganda Office of the seminary Publishing Center.
3- Jafari Langroudi, Mohammad Jafar (contemporary), (2009). Extended Legal Terminology.c3. Tehran: Treasure of Knowledge.
4- (1362), General Introduction to Jurisprudence. Tehran: Treasure of Knowledge.
5- Free agent, Muhammad ibn Hassan (1387 AH). Shiite means to study Sharia issues. Researcher, Mohammad Reza Jalali. J 14, 15, 8, 12, Qom: Al-Bayt Institute (AS).
6- Hali, Allama Jamaluddin Al-Hassan Ibn Yusuf Al-Muttahir (known as Allama Hali), (1985). الفین فی امامیه امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب. Kuwait: Al-Alfin School.
7- ــــــــــــــــــ, (1382). Discovering the meaning in the explanation of the abstraction of belief with the commentary of Jafar Sobhani. Qom: Ahlul Bayt Research and Publication Institute.
8- Hali Mohaqiq, Najmuddin Abi Al-Qasim Ja'far bin Al-Hassan (1403, 1983). Sharia of Islam in matters of halal and haram. C 2 and 3. Qom: Darula Dawa, Beirut, first edition
9- (1390 AH), Introduction to the brief benefits in Imami jurisprudence. Tehran: Islamic Studies at the Ba'athist Institute.
10- (1364). Authorized in the brief description. ج 1. Under the supervision of Nasser Makarem Shirazi. Qom: Martyrs Institute.
11-Saket, Mohammad Hussein (contemporary), (1992). An Introduction to Legal Knowledge. Mashhad: Iran
Taleghani, Nazar Ali Ibn Sultan, (2007). Discover the secrets. By the efforts of Mehdi Tayeb. Tehran: Safineh Publishing.
12- Tabatabai, Seyyed Mohammad Hussein, (Allameh Tabatabai), (1402 AH). Allameh Tabatabai Scientific and Cultural Foundation.
13- Tusi Abi Ja'far Muhammad Ibn Al-Hassan, (1414 AH). The ten messages. Thesis on theological issues. Qom: Islamic Publications Office.
14- (1390 AH), Tahdhib al-Ahkam fi Sharh al-Muqna'ah for Sheikh al-Mufid, vol.
15- Ali Doust, Abolghasem, (2009). Jurisprudence and custom. Qom: Culture and Thought Researchers Publications.
16-Al-Ghazali Abu Hamid, Muhammad ibn Muhammad ibn Muhammad al-Ghazali, (1419 AH). المنخول. ج 2. Research by Mohammad Hussein Hito. Qom: Dar al-Fikr al-Maasir.
17-Katozian, Nasser, (1398). Philosophy of Law. Tehran: Anteshar Co.
18- (1385). General Introduction to Law and Study in the Iranian Legal System. Tehran: Treasure of Knowledge.
19-Karki, Ali Ibn Hussein, Al-Karki (famous Mohaqeq Thani), (1409 AH). Rasael al-Muhaqiq al-Karki. ج 2. Research of Sheikh Mohammad Hassoun under the supervision of Mahmoud Marashi. Qom: The school of the great Ayatollah Al-Marashi.
20- Al-Kalini, Abi Ja'far Muhammad Ibn Ya'qub Ibn Ishaq Al-Kini Al-Razi, (1388 AH). Usul al-Kafi. ج 5. Corrected and suspended by Ali Akbar Al-Ghaffari. Tehran: Islamic Library.
21- Mazandarani, Molla Mohammad Saleh (1421 AH, 2000 AD). Explanation of sufficient principles with the commentary of Mirza Abu al-Hassan al-Sha'rani. ج 2. Recording and correction of Al-Sayyid Ali Ashour, Beirut: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.
22-Meshkini, Mirza Ali, (1413 AH). Terms of principles and the greatness of research. Qom: Al-Hadi Publishing Office.
23- Muzaffar, Mohammad Reza, (1388 AH). Principles of jurisprudence. Qom: Ismaili Press Institute.
24- (1388 AH, 1968 AD). The logic. Najaf Al-Ashraf: Al-Nu'man Press.
25- Mirzaei Qomi, Abolghasem Mohammad Ibn Hassan, (2008). Rules of Origin. ج 2. Tehran: Islamic Scientific School.
26- Hashemi Shahroudi, Seyed Mahmoud (contemporary), (1379 AH). Research in the science of principles. Lectures on the lessons of Seyyed Mohammad Baqir Sadr by Hashemi Shahroudi.
27- (1378). Culture of jurisprudence according to the religion of the Ahl al-Bayt (as).
Articles and dissertations
Ehteshami Nia, Mohsen and Khoshraftar. Amin (1392). Imam Reza PBUH and the abandonment of the first prophets in the Qur'an, a specialized quarterly for the study of the Qur'an and Hadith, (Ship), Year 11, No. 41
Asadi, Leila. (1378). Critique and review of marriage registration laws. Journal of Social Sciences (Strategic Studies of Former Women) Summer. Issue 40
افقهی ، زینب ، (1392). Master Thesis entitled. The purposes of Sharia in contemporary Imami jurisprudential texts. Mashhad Ferdowsi University. Supervisor Mohammad Reza Elmi Advisor Seyed Mohammad Taghi Qabouli.
Abdolfattah, Ezzat, Article What is a crime and what are the criteria of criminalization?
Moazami, Shahla and Batiari, Atefeh and Ansari Fard, Mohammad Ali, Criminology Criteria Article, Judgment Quarterly No. 89 Spring 2017
سایتها
Fazel Lankarani, Mohammad Movahedi, known as Fazel Lankarani
www. I j tihad. ir. Content.details.aspx / 1396/2/6.
Young Reporters Club at
www. Yjc.ir/ fa / news / 4993668
Select news site to:
www. Entekab.ir/ fa / 40-news / 160548/1396/2/8
Qorabi, Amanullah and Vaezi, Mirza Ahmad, Evidence of the rule of Allah Falaham at the following address:
www. Ijtihad. Ir.content.Details. aspx / 96/12/3
Hosseini Shirazi, Morteza, Evidence of the rule of Alham Falaham on the site
www. Ishirazi. Com 13/2/1396
Beigzadeh Safar, the method of writing site law
forset.etl24.comproduct312318-hoghooghi aspx-20/2/1396
Terms and Conditions
Islamic Penal Code approved in 2013
Law on Registration of Documents and Real Estate approved on 12/26/1310
Civil law approved in November 1314 AD