نگرش خلاق به صنعت گردشگری در ارتقاء سرمایة فرهنگی در ایران

محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)

رزیتا سپهرنیا ¹

1 - گروه علوم اجتماعی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1394/09/15 تاریخ پذیرش : 1394/09/15 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: ایران, صنعت گردشگری, نگرش خلاق, ارتقاء سرمایه فرهنگی,

چکیده مقاله :

زمینه: امروزه، گردشگری مهم‌ترین کالای تجاری و شاخص رفاه زندگی و سبک زندگی است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه مورد توجه است. تمایل روز افزون ملت‌ها برای آشنایی با تمدن‌ها و فرهنگ‌ها، سبب شده‌اند که این عامل بتواند در ارتقاء سرمایه فرهنگی جامعه به ویژه در بعد ملی با ایجاد همگرایی و غرور ملی به طور مثبت بدرخشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه و رابطة میان شاخص‌های صنعت گردشگری و ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران است. روش: از نظر هدف این تحقیق کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. جامعة آماری 350 نفر از مدیران ارشد و کارشناسان فرهنگی در 31 استان کشور است که از طریق نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‌هایی محقق ساخته است که با پایایی ضریب آلفای کرونباخ (816/0) تأیید شده‌اند. برای آزمون فرضیه‌های آماری پژوهش، از تحلیل عاملی و تحلیل معادلات ساختاری و ضریب تعیین چندگانه استفاده شده است. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه گردشگری در وضعیت موجود 71% و در وضعیت مطلوب 43% از تغییرات ارتقاء سرمایه فرهنگی را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتایج مشخص می‌کنند که بین گردشگری و حفظ و صیانت از میراث فرهنگی و ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و شاخص‌های این دو مؤلفه به درستی می‌توانند ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران را به ویژه در شرایط موجود پیش‌بینی کنند. نتیجه‌گیری: از آن جایی که جایگاه وضعیت مطلوب صنعت گردشگری و میراث فرهنگی نسبت به وضعیت موجود در این پژوهش کاهش یافته است، ایجاد نگرشی خلاق به سیاست‌گذاری فرهنگی در قالب مدیریت استرانژیک فرهنگی صنعت گردشگری و میراث فرهنگی راهکار برون رفت از این مشکل است؛ راهکاری که برنامه ریزان در راستای تحقق سیاست گذاری‌های ارتقاء فرهنگی فراهم می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

Background: Nowadays, tourism is considered to be the most important commodity trade as well as being a criterion for prosperity of life and lifestyle, especially in developing countries. These factors can enhance the cultural capital of societies, as well as promoting the national integration and pride to the full. Purpose: The purpose of this study was to examine the stance of the relationship between indicators of tourism as well as protecting the cultural heritage by promoting the cultural capital of Iran. Methods: As far as objective is concerned this research is applied and is descriptive and survey as far as data collection is concerned. Some 350 senior managers and cultural experts from 31 provinces were selected using cluster sampling method. The main research tool was a researcher-made questionnaire with a calculated Cronbach's alpha reliability coefficient of 816/0. To test the hypothesis of the study, factor analysis and structural equation analysis and multiple determination coefficients were used. Findings: The results showed that components of "tourism" in the status quo, 71% and 43% in good condition to explain and predict changes promoting cultural capital. Results indicated that between "tourism" and "preservation and protection of cultural heritage" and the promotion of cultural capital in Iran there was a significant positive correlation and these two variables and parameters correctly can enhance the cultural capital of Iran, especially in conditions forecast. Conclusion: The ideal situation for tourism and cultural heritage is reduced to the status of the findings, having a creative approach to cultural policy in the context of strategic management culture can be a way out of this problem, it can also open the door to the planners and pave the way for the realization of the cultural policy promotion.

منابع و مأخذ:

تراسبی، دیوید (1382). اقتصاد و فرهنگ. ترجمه کاظم فرهادی، چاپ اول. تهران: نشر نی.

رحیم پور، علی (1389). طرح پژوهشی بازبینی بازارهای هدف گردشگری، پژوهشکده گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران.

سپهرنیا، رزیتا (1391). رسالة دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی «طراحی الگوی ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

صالحی امیری، سید رضا (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی. تهران: نشر ققنوس.

گزارش آماری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (1387). دفتر امور مراکز و خدمات گردشگری استاندارد سازی معاونت گردشگری، تهران.

Alderighi, M., & Lorenzini, E. (2011). Cultural goods, cultivation of taste, satisfaction and increasing marginal utility during vacations. Journal of Cultural Economics. doi:10.1007/s10824-011-9152-4.

Clarke, P., & Eastgate, A. (2011). Cultural capital, Life Course Perspectives and Western Front battlefield tours. Journal of Tourism and Cultural Change, 9, 31–44. doi:10.1080/14766825.2010.527346

Cohen‚ E. (1996). “sociology of tourism”‚ In sociology of tourism. (ed) Yarghos Apostolopoulos (et. al)‚ London: Routledge

Highlights (2009). UNWTO (World Tourism Orgnization). Madrid,Spain.

McIntosh, A. J., & C Prentice, R. (1999). Affirming authenticity: Consuming cultural heritage. Annals of tourism research, 26(3), 589–612.

McKercher, B., Ho, P. S. Y., & du Cros, H. (2004). Attributes of popular cultural attractions in Hong Kong. Annals of Tourism Research, 31(2), 393–407.

Mill,RC.and Morrison, AM (1992). The Tourism System, 2nd edition. prentice Hall International, London.

Phillips, R., & Shockley, G. (2010). Linking Cultural Capital Conceptions to Asset-Based Community Development. Mobilizing communites: asset building as a community development strategy, 92.

Richards, G. (1996). Production and consumption of European cultural tourism. Annals of tourism research, 23(2), 261–283.

Scherger, S., & Savage, M. (2010). Cultural transmission, educational attainment and social mobility. The Sociological Review, 58(3), 406–428. doi:10.1111/j.1467-954X.2010.01927.x