فراتحلیل اثربخشی مداخلات آموزشی بر خلاقیت دانش آموزان

محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)

الهه عنایتی ¹ , احمد عابدی ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد، یزد، ایران([e-mail])
2 - عضو هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1394/06/27 تاریخ پذیرش : 1394/12/24 تاریخ انتشار : 1395/05/01

کلید واژه: "فرا تحلیل", "مداخلات آموزشی", "خلاقیت دانش آموزان",

چکیده مقاله :

هدف: درسال های اخیر، روانشناسان ومربیان آموزش وپروش درزمینه ی خلاقیت دانش آموزان به دنبال ارزیابی ومقایسه اعتباروکارایی مداخلات آموزشی بوده اند. دراین خصوص، فراتحلیل بایکپارچه کردن نتایج حاصل ازانجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر روشهای آموزشی رامشخص می‌نماید. پژوهش حاضرنیز برآن است تا با استفاده ی الگوی پژوهشی فراتحلیل مقایسه میزان اثرگذاری مداخلات آموزشی را برخلاقیت دانش آموزان موردبررسی قراردهد.روش: روش پژوهش حاضر فراتحلیل بود."جامعه آماری" پژوهش، پایان نامه های کارشناسی ارشد ودکترا، وتحقیقات چاپ شده درمجلات علمی- پژوهشی بودندکه درطی ده سال (1389- 1379) درزمینه ی مداخلات آموزشی برخلاقیت دانش آموزان انجام شده اندوحجم نمونه ی مناسبی داشته وازلحاظ روایی واعتبارابزاراندازه گیری وروش نمونه گیری شرایط لازم راداشته اند. بدین منظور 10پژوهش که ازلحاظ روش شناختی موردقبول بود،انتخاب وفراتحلیل برروی آنهاانجام گرفت. ابزارپژوهش عبارت ازچک لیست فراتحلیل بود.یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثرمداخلات آموزشی برخلاقیت دانش آموزان 55/0بود. در مجموع در تبیین یافته های پژوهش حاضر می توان گفت برای پرورش خلاقیت دانش آموزان باید ازروش های ارزشیابی نوین (توصیفی و کیفی) استفاده کرد، روش های تدریس فعال و مشارکتی را بجای شیوه های سنتی تدریس بکار برد و به پرورش خلاقیت معلمان پرداخت.

چکیده انگلیسی:

Purpose: In recent years, psychologists, educator in the field of creative students have been researching for measurementhe of validity and efficiency of educational interventions. In this regard, meta-analysis by integrating the results of various studies, the rate will determine the size of the training methods. It is also used to study the pattern of meta-analysis to compare the effectiveness of educational interventions on the creativity of the students.Way: The study was a meta-analysis. "Population" of research, postgraduate and doctoral dissertations, and research published in scientific journals - their research during the past ten years (1389 - 1379) in the field of educational interventions have been carried out on the creativity of students and the appropriate sample size and in terms of reliability and validity of measurement instruments and sampling are eligible. Thus, 10 of which were acceptable in terms of methodological, and meta-analysis was performed on them. Findings:The research instrument was a meta-analysis results showed that the size of the Czech list of educational interventions on student creativity 0/55 respectively.In general it cabesaid to explain the findings To foster students' creativity Should be used new evaluation methods (descriptive and qualitative), used Active and participatory teaching methods rather than traditional teaching methods and Pay teachers to foster creativity.

منابع و مأخذ:

حسینی، افضل السادات. (1386). بررسی تأثیر برنامه آموزش خلاقیت معلمان بر خلاقیت وخود پنداره دانش آموزان. فصلنامه نوآوری های آموزشی، 6 (23)، 147-168.

ذکریایی، منیژه؛ سیف نراقی، مریم؛ شریعتمداری، علی؛ نادری، عزت الله.(1387). بررسی اثر اجرای برنامه درسی با بهره گیری از قصه گویی و نمایش بر خلاقیت و یادگیری دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی. پژوهشنامه تربیتی، 4(16)، 20-52.

ذکریایی، منیژه.(1388). بررسی تأثیر اجرای برنامه درسی دوره ابتدایی با بهره گیری از هنر در خلاقیت دانش آموزان دختر پایه پنجم منطقه5 شهر تهران. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 3(1): 55-80.

زارعی، اقبال. (1388). تأثیر ارزشیابی توصیفی بر خلاقیت و مشارکت یادگیری دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم دبستان در شهر بندر عباس. مجله علوم تربیتی، دوره پنجم، 16 (2)،79-92.

سید عامری، میر حسین.(1380). بررسی تاثیر بازیهای پرورشی در میزان رشد خلاقیت دانش آموزان دوره  ابتدایی استان آذربایجان غربی. فصلنامه المپیک، 9( 2و1)، 73-84.

شاه نعمتی، زهرا؛ ولایی، ناصر؛ فانی، حجت اله.(1387). بررسی تأثیر ارزشیابی تکوینی بر کاهش اضطراب امتحان و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر کلاس اول دبیرستان های شهر مرودشت. فصلنامه تحقیق در علام دندانپزشکی،5(4) 14-21.

شریفی، علی اکبر؛ داوری، رقیه. (1388). مقایسه تاثیر سه روش پرورش خلاقیت در افزایش خلاقیت دانش آموزان پایه دوم راهنمایی. مجله روانپزشکی و روانشناسی ایران، 15(1)، 57-62.

عابدی، احمد.(1383). بررسی فراتحلیل عوامل مؤثر بر افزایش کاربست یافته های پژوهشی، کاربرد آن در آموزش و پرورش استان اصفهان. طرح تحقیقاتی شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.

فروغی، احمدعلی؛ مشکلانی، پروانه. (1384). تأثیر روش بحث گروهی بر خلاقیت دانش آموزان پایه دوم راهنمایی ناحیه 3 شهر اصفهان. دانش وپژوهش در علوم تربیتی، شماره6و45،45-58.

قاسمی، فرشید؛ اقلیدس، طاهره. (1384). بررسی تأثیر آموزش درس پرورش خلاقیت در کودکان بر افزایش خلاقیت دانش آموزان دختر سال سوم کودکیاری هنرستان های شیراز. فصلنامه   نوآوری های آموزشی، 4(84)، 13-58.

گنجی، حمزه؛ پاشاشریفی، حسن؛ میر هاشمی، مالک.(1384). اثر روش بارش مغزی در افزایش خلاقیت دانش آموزان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 21(112)، 1-89.

هویت ، دینس و کرامر ، دانکن. (1388). روش های آماری در روانشناسی و سایر علوم رفتاری. ترجمه: شریفی، پاشا حسن؛ ‌نجفی زاده، جعفر؛ میر هاشمی، مالک؛ معنوی پور، داوود؛ شریفی، نسترن. تهران: سخن.

 

 Einon, Dorothy (2002). Creative child. New York: Wiley.

 Guilford, J. P (1967). Thenutare of human intelligence. New York: McGraw-Hill.

 Kokotsaki, D. (2011). Student teacher’ conception of creativity in the secondary music classroom. Journal of thinking skills and creativity, 6. 100-1030

Strenberg, R. J. (2001). Handbook if creative thinking: oxford: Cambridge University Press

Torrance. E Paul, (1990), Fostering Academic creativity in gifted student Eic Digest, U. S.A.