• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات علیرضا استعلاجی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالش‌های توسعه روستایی
        بهادر حیدرپور تهمینه دانیالی علیرضا استعلاجی
        شناسایی چالش‌های عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاست‌ها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالش‌های توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحا چکیده کامل
        شناسایی چالش‌های عمده توسعه روستایی، پیش شرطی برای تدوین سیاست‌ها و ارائه الگویی انعطاف پذیر برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین وضعیت روستاهای شهرستان اسلامشهر از نظر چالش‌های توسعه روستایی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را دو گروه روستاییان و کارشناسان تشکیل می‌دهند. در گروه اول 24 روستای شهرستان اسلامشهر که براساس سرشماری سال 1395 برابر با 36346 نفر معادل 11051 خانوار بوده است با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی سهمیه بندی انتخاب شده است. در گروه کارشناسان نیز 20 نفر به صورت تخمین شخصی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس و آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده و در نهایت برای رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه از نظر چالش‌های توسعه روستایی از تکنیک تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که چالش‌های اقتصادی، کالبدی, فیزیکی و مدیریتی بیشترین چالش‌های روستاهای مورد مطالعه هستند و عدم اشتغال و عوامل جمعیتی از مهمترین چالش‌های موجود در این روستاها است. همچنین نتایج تاپسیس فازی نشان داد که روستای سیمون با مقدار تاپسیس 912/0 در رتبه اول و روستای گلدسته و شاطره با مقدار تاپسیس 000/0، در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. به عبارتی دیگر بیشترین چالش‌های توسعه روستایی در روستای سیمون و کم‌ترین چالش در روستای گلدسته قرار وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - عوامل موثر در تحقق پذیری حیات شبانه در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری از منظر مخاطبان تهران و حوزه نفوذ
        علیرضا صادقی بخش علیرضا استعلاجی رحیم سرور
        در شهرهای بزرگ، تفاوتهای عملکرد روز و شب به عنوان عامل تباهی شهرها، ازبین رفتن فضاهای شهری و کاهش رونق اقتصادی محسوب گشت. کلانشهر تهران به عنوان پایتخت ایران و یکی از شهرهای مهم خاور میانه نیازمند ایجاد یا بازآفرینی فضاهای شبانه در شهر است. در این راستا می توان آزادسزی چکیده کامل
        در شهرهای بزرگ، تفاوتهای عملکرد روز و شب به عنوان عامل تباهی شهرها، ازبین رفتن فضاهای شهری و کاهش رونق اقتصادی محسوب گشت. کلانشهر تهران به عنوان پایتخت ایران و یکی از شهرهای مهم خاور میانه نیازمند ایجاد یا بازآفرینی فضاهای شبانه در شهر است. در این راستا می توان آزادسزی پتانسیل نهفته در فضاها و اماکن عمومی شهر تهران به شرط لحاظ الزامات کالبدی، ادارکی و نیز فرهنگی-آیینی مورد نیاز، رویای زندگی شبانه را برای شهروندان محقق ساخت. پرسش پژوهش کنونی آن است که چه موانعی برای تحقق زیست پذیری شبانه در شهرها در ایران و به طور خاص در شهر تهران وجود دارد و راه-کارهای تشویق فعالیتهای شبانه امن در شهر تهران کدامند؟ پژوهش کنونی از رویکرد آمیخته که تلفیقی از دو روش کیفی و کمّی است، استفاده می کند. به این صورت که این پژوهش ابتدا به صورت کیفی و با استراتژی موردکاوی که از استراتژی های تحقیقات کیفی است، به تبیین جنبه های مختلف حیات شبانه در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری مجموعۀ شهری تهران و حوزه نفوذ می‌پردازد. علاوه بر موردپژوهی، از روش پیمایش به عنوان یک روش کمّی برای گردآوری و تحلیل داده ها، استفاده گردیده است. دستاورد پژوهش نشانگر این است که راه‌کارهای تشویق فعالیتهای شبانه امن و حیات شبانه درونی و بیرونی در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: تهران و حوزه نفوذ) شامل تغییرات ماهیت و زمان فعالیت کاربری‌ها، تأمین روشنایی فضا، بسترسازی حمل و نقل و ارتقای امنیت فضاهای شهری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار
        جواد عسگری علیرضا استعلاجی
        هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده چکیده کامل
        هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی سکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار می‌باشد. این دهستان طبق سرشماری سال 1395 دارای 15231خانوارمی‌باشد، که تعداد375خانوار به‌عنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخاب‌شده است. و از پرسشنامه برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون tتک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، بر اساس آزمون t نمونه‌ای در بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با میانگین 4.15 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد برای شاخص‌های توسعه کالبدی عدد مطلوبیت بیشتر از (3) و به‌صورت مثبت ارزیابی‌شده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد.اعتماد، انسجام و توسعه پایدار در سطح 0.05 درصد رابطه مثبتی وجود دارد ولی بین بعد آگاهی اجتماعی ، و توسعه کالبدی هیچ رابطه‌ای وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که اثر اعتماد اجتماعی (149/0)، انسجام اجتماعی (033/0) و مشارکت اجتماعی(391/0) بر توسعه کالبدی مثبت و معنی دار می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی و تحلیل کارآیی ضوابط شهرسازی در ساخت و ساز شهری (منطقه یک شهرداری تهران)
        مهرداد کبیری حمیدرضا جودکی علیرضا استعلاجی
        چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار ن چکیده کامل
        چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نبوده و این امر توسعه شهری را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. دراین پژوهش که با روش توصیفی– تحلیلی و با روش میدانی و استفاده از ابزار پرسشنامه‌ای در حجم نمونه 389 نفری از متخصصین و مدیران شهری صورت گرفته، سعی بر آن بوده است که کارآیی این ضوابط و مقررات که شامل (کمیسیون‌های ماده 100، 5 و 55) می‌باشد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون‌های T تک نمونه‌ای و نیز آزمون رگراسیون مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآمده از این آزمون‌ها در زمینه کارآیی ضوابط که با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای و رگراسیون بررسی شده است، نشان می‌دهد که مقدار آزمون t برای مولفه‌های کمیسیون ماده 100 (18-) ، کمیسیون ماده 5 (15-) وکمیسیون ماده 55 (7-) بوده است. همچنین در زمینه مولفه کمیسیون ماده 100 مقدار ضریب رگراسیون 005/0، کمیسیون ماده 5، 001/0 و برای کمیسیون ماده 55 مقدار 000/0 بوده است. به طور کلی نتایج این دو آزمون بیانگر آن است که مقررات و ضوابط شهرسازی در زمینه کمیسیون‌های یاد شده حداقل کارآیی را در ساخت و ساز‌های موجود در منطقه مورد مطالعه داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ساوه از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی با استفاده از شاخص ناموزون موریس
        مجتبی رسولی علیرضا استعلاجی مجید ولی شریعت پناهی
        چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اق چکیده کامل
        چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن‌ها می‌باشد. نابرابری‌های توسعه‌ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، دموگرافیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می‌شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. تعیین و اندازه‌گیری سطح توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند، موقعیت‌ها و نارسایی‌های موجود را مشخص کند. همچنین، پرداختن به علل عقب ماندگی و شناخت بخش‌های توسعه نیافته‌ی برخی مناطق باعث می‌شود، برنامه ریزان در تخصیص بهینه اعتبارات و حرکت به سوی عدالت اجتماعی که از جمله هدف‌های برنامه برای برطرف کردن ناهماهنگی‌های توسعه بین روستاها می‌باشد، توفیق یابند. از طرف دیگر، شناخت وضعیت برخورداری روستاها، مسئولان برنامه‌ریزی ناحیه‌ای را قادر می‌سازد تا در سیاست‌گذاری‌ها اصلاحات لازم را به عمل آورند. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان‌های شهرستان ساوه با استفاده از مدل موریس می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و تحلیل داده‌های آماری بوده که نهایتاً منجر به سطح بندگی سکونتگاه‌های روستایی از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ساوه در بخش‌های مختلف متفاوت می‌باشد. اما در بیشتر بخش‌ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می‌باشد. پرونده مقاله