چکیده
علاوه بر سرمایههای فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نوظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعهای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که چکیده کامل
چکیده
علاوه بر سرمایههای فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نوظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعهای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که با خلق مشارکت اجتماعی[1]، انسجام اجتماعی[2] و اعتماد اجتماعی، موجب زایش اثراتی هم افزا[3] شده و در نهایت بر کلیه ابعاد توسعه تأثیر میگذارد. رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جنبههای مطرح در خصوص مطالعات مربوط به سرمایه اجتماعی است که دارای ابهامات فراوانی است. مقاله حاضر با استفاده از داده های 164 کشور در زمینه شاخصهای درصد زنان شاغل در سطوح وزارتخانهای و درصد کرسیهای اشغال شده توسط زنان در مجلس به عنوان شاخصهای سرمایه اجتماعی و دادههای سرانه تولید ناخالص داخلی[4] به عنوان شاخص توسعه اقتصادی و با بهرهگیری از تحلیل همبستگی پیرسون[5]، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی پرداخته است. نتایج بررسی رابطه بین سرانه تولید ناخالص داخلی با شاخص درصد زنان در سطح وزارتخانه ها، در بین کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پائین؛ حاکی از آن است که تنها در کشورهای با توسعه انسانی بالا رابطه معنی دار و مثبتی بین شاخص توسعه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، وجود دارد.
واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی، توسعه اقتصادی، شاخص درصد زنان شاغل ، سرانه تولید ناخالص داخلی.
[1] . Social Participation
[2] . Social Cohesion
4. Synergic: منظور از همافزا بودن اثرات مجموعه عناصر تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی این است که اثرات ناشی از روابط متقابل بین عناصر، متفاوت (بیشتر و یا کمتر) با جمع جبری اثرات تک تک آن عناصر در حالتی که هیچگونه رابطهای با یکدیگر ندارند، میباشد.
[4] . GDP per capita
[5] . Pearson Correlation
پرونده مقاله
چکیده توجه به توسعه پایدار در جوامع پیشرفته امروز، از اهمیت خاصی برخوردار است. توسعه پایدار عبارت است از پیشرفت روز افزون که تمامی ابعاد مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد و به صورت یک جانبه نباشد بلکه دائمی و تأثیر سوئی بر محیط زیست نداشته باشد. در این راستا تحقیق ح چکیده کامل
چکیده توجه به توسعه پایدار در جوامع پیشرفته امروز، از اهمیت خاصی برخوردار است. توسعه پایدار عبارت است از پیشرفت روز افزون که تمامی ابعاد مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد و به صورت یک جانبه نباشد بلکه دائمی و تأثیر سوئی بر محیط زیست نداشته باشد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف کلی تعیین رابطه بین عملکرد تعاونیهای مسکن شهر شیروان و توسعه شهری انجام گرفته است به منظور نایل آمدن به این هدف دو فرضیه در نظر گرفته شده است. تعداد تعاونیهای مورد مطالعه قرار گرفته در این پژوهش 9 مورد است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه شهر شیروان میباشد که در شمال شرقی استان خراسان شمالی قرار گرفته گسلهای متعددی مناطق مختلف آن را در معرض خطر قرار میدهد و بوسیله رشته کوههای آلاداغ و شاه جهان در جنوب و کپه داغ در شمال محصور میگردد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تعاونیهای مسکن شهر شیروان سبب تخریب اراضی زراعی و باغات در محدوده شهری شیروان شده اند که آثار جبران ناپذیری بر محیط شهری وارد نموده اند.
پرونده مقاله
چکیده
بررسی اهمیت روستاهای حاشیه تالاب انزلی از جنبه های مختلف به عنوان طرحی جهت توسعه فیزیکی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، گردشگری و کالبدی - فضایی امری ضروری بوده که برای روستاهای حاشیه تالاب منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شده است.روستاهای حاشیه تالاب انزلی از لحاظ اق چکیده کامل
چکیده
بررسی اهمیت روستاهای حاشیه تالاب انزلی از جنبه های مختلف به عنوان طرحی جهت توسعه فیزیکی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، گردشگری و کالبدی - فضایی امری ضروری بوده که برای روستاهای حاشیه تالاب منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شده است.روستاهای حاشیه تالاب انزلی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و گردشگری چه اهمیتی از دیدگاه جغرافیا دارند؟ به عنوان پرسش اصلی مطرح بوده و براساس آن فرضیه های تحقیق مطرح گردید. مهم ترین یافته های تحقیق عبارتند از:
- اکثریت مطلق روستائیان حاشیه تالاب از برنامه ریزی جهت اشتغال زایی جوانان، ارتقاء وضعیت معیشتی و بالا بردن سطح زندگی در نهایت جلوگیری از مهاجرت به شهرها راضی بودند.
- با توجه به پتانسیل های بالای منطقه مورد مطالعه و برنامه ریزی دقیق و مدون با سرمایه گذاری بخش های دولتی و خصوصی و مشارکت و همکاری روستائیان رابطه مثبت وجود دارد.
پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق در آن توصیفی – تحلیلی است . روش مطالعه به صورت اسنادی و مطالعات میدانی بوده است.روش شناختی تحقیق مبتنی بر نگرش سیستمی است.نتائج تحقیق نشان می دهدکه تالاب انزلی از نظر زیست محیطی دارای شرایط مطلوبی نیست و هر ساله خساراتی آشکارا و خسارات پنهان به وجود می آورد بنابراین برنامه ریزی و احیای تالاب الزامی است پیشنهادها و راهکارهایی در خصوص افزایش عمر تالاب و بالا بردن راندمان تولیدات آن و به تبع آن بهبود وضعیت اقتصادی، معیشتی، فرهنگی، اجتماعی و گردشگری مردم منطقه ارائه گردیده است .
پرونده مقاله
چکیده اهمیت فضاهای سبز در محیط شهری تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع مطرح بوده و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی محسوب میشوند. از این رو توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر اهمیتی بسیار دارد. نکته بسیار مهم در مکان یابی فضاهای چکیده کامل
چکیده اهمیت فضاهای سبز در محیط شهری تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع مطرح بوده و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی محسوب میشوند. از این رو توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر اهمیتی بسیار دارد. نکته بسیار مهم در مکان یابی فضاهای سبز عمومی، ضرورت های اجتماعی ایجاد پارک است. مکان یابی نادرست این فضاها در نهایت منجر به ایجاد ناهنجاری هایی در شهرها می شود. در پژوهش حاضر با رویکردقیاسی، نوصیفی-تحلیلی تلاش شده است که ضمن ارزیابی وضعیت موجود توزیع و پراکندگی پارک ها و فضاهای سبز شهری میاندوآب، اولویت های مکانی توسعه این فضاها را نیز در سطح نواحی شهر تعیین شود. نتیجه بررسی ها نشان داد که طی یک دهۀ گذشته سرانه فضای سبز شهری شهر میاندوآب از 79/1 مترمربع در سال1380 به 45/3 مترمربع در سال1390 افزایش یافته است. ولی همزمان با این افزایش سرانه، اختلاف سرانه بین نواحی برخوردار و محروم از فضای سبز نیز به نحو چشم گیری افزایش یافته و عدم تعادل موجود در توزیع فضایی پارک های شهری، شدیدتر شده است. با توجه به کمبود کمی فضای سبز نسبت به سرانۀ پیشنهادی طرح جامع و تفصیلی شهر و استانداردهای ملی، همچنین نظر به عدم تعادل فضایی موجود در توزیع و پراکنش پارک های شهری میاندوآب تلاش شده است تا با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی(AHP) اولویت های مکانی توسعه فضاهای سبز و پارک های شهری در سطح نواحی پنجگانه شهر میاندوآب مشخص شود. معیارهای مکان یابی فضای سبز(پارک شهری) در این پژوهش، میزان دسترسی، میزان تراکم جمعیت، سرانه موجود فضای سبز، سازگاری با کاربری های دیگر، وجود زمین های با مالکیت دولتی، وجود فضاهای باز و زمین های بایر، فاصله از پارکهای موجود و نزدیکی به رودخانه تعیین شدند. گزینه ها نیز در این پژوهش نواحی پنجگانه شهر میاندوآب بودند. نتیجه مطالعه نشان داد که ناحیه دو شهر میاندوآب با امتیاز 0.272، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در اولویت اول توسعه مکانی فضاهای سبز و پارک های شهر قرار دارد. نواحی یک، پنج و سه به ترتیب با امتیاز های 0.246، 0.241 و 0.169 در رتبه های بعدی قرار دارند. ناحیه چهار کمترین امتیاز(0.072) را به خود اختصاص داده و در نتیجه کمترین اولویت مکانی را جهت توسعه فضاهای سبز شهردارد.
پرونده مقاله
چکیده
مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش چکیده کامل
چکیده
مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش حاضر با توجه به این مهم، انجام گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی شاخص های سه گانه مستقیم، غیرمستقیم و مالی برای رفع انتقاد های وارده به روش شاخص توسعه انسانی در ترکیب شاخص ها، از تلفیق روشهای آماری چند متغیره استفاده شده است. لذا161 شاخص در دو مقطع زمانی1375 و 1388 به کمک تکنیک های تاکسونومی عددی و تجزیه به مولفه های اصلی با هم تلفیق شده و در نهایت ضریب توسعه نیافتگی هر یک از استان ها،در مقایسه با سایر استان ها محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد که در متوسط ضریب عدم برخورداری بین استانها حدود 2/22 درصد بهبود به وجود آمده است،اما شدت نابرابری بین آنها افزایش یافته است. هم در سال 1375 و هم در سال 1388 از نظر ترکیب شاخص های اصلی توسعه انسانی، استان تهران در رتبه اول و استان سیستان و بلو چستان در رتبه آخر قرار دارند.
پرونده مقاله
چکیده
تأثیرات آب و هوا بر زندگی جوامع انسانی، موجب اهمیت یافتن بررسی های زیست اقلیمی در مطالعات مربوط به برنامه ریزی شهری گردیده است. زیرا نتایج حاصل از چنین بررسی هایی می تواند راهگشای بسیاری از مسائل مربوط به طراحی و ساخت سکونتگاه های جدید و توسعه سکونتگاه های موجود چکیده کامل
چکیده
تأثیرات آب و هوا بر زندگی جوامع انسانی، موجب اهمیت یافتن بررسی های زیست اقلیمی در مطالعات مربوط به برنامه ریزی شهری گردیده است. زیرا نتایج حاصل از چنین بررسی هایی می تواند راهگشای بسیاری از مسائل مربوط به طراحی و ساخت سکونتگاه های جدید و توسعه سکونتگاه های موجود باشد. در این پژوهش سعی شده تا با مطالعه شرایط زیست اقلیمی حاکم بر شهر زنجان، به ارائه الگویی مناسب جهت طراحی و ساخت مسکن پرداخته شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در شهر زنجان:
1- مشکل عمده در رابطه با آسایش انسانی غالب بودن سرما در بیش از 6 ماه از سال است.
2- باید از طرحهای متراکم و فشرده در ساخت و سازها استفاده کرد.
3- ساختمانها باید به سمت جنوب ساخته شوند.
4- داشتن پنجره ای در دیوار جنوبی ساختمان لازم است.
5-گرم کردن درون ساختمان در فصل سرد ضروری است.
پرونده مقاله
چکیده
یکی از زمینههای ناپایداری توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه، گونههایی از سکونت با مشکلات خاص خود موسوم به اسکان غیر رسمی است که بنا بر اطلاعات رسمی در حال گسترش روز افزون است و نیازمند اتخاذ تدابیر و سیاستهایی ویژه در راستای ساماندهی وضعیت کنونی آن میباشد. چکیده کامل
چکیده
یکی از زمینههای ناپایداری توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه، گونههایی از سکونت با مشکلات خاص خود موسوم به اسکان غیر رسمی است که بنا بر اطلاعات رسمی در حال گسترش روز افزون است و نیازمند اتخاذ تدابیر و سیاستهایی ویژه در راستای ساماندهی وضعیت کنونی آن میباشد. با توجه به این نگرش، این مقاله در صدد بررسی علل عدم توجه به نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در دو مقوله طراحی و برنامهریزی شهری در شکلگیری سکونتگاههای غیر رسمی در شهر خرمآباد است. نتایج حاصله حاکی از آن است که نگرش تک بعدی به مسئله حاشیه نشینی به عنوان معضل شهری در خرم آباد راه به جایی نخواهد برد،زیرا حاشیه نشینی تصویر واقعی از فقر ملی است که در نهایت خود رادرمشخص ترین منظرممالک یعنی شهرها به نمایش میگذارد.. اساسا کاستیهای نظام برنامهریزی فضایی ایران و به تبع آن شهر خرم آباد، علت اصلی ایجاد اسکان غیر رسمی در این شهر بوده است. در این ارتباط نقش و تاثیر مدیریت شهری به عنوان عاملی راه گشا در این زمینه، کمتر مورد توجه واقع شده است. اولویتدهی سیاست ساماندهی در محل با تاکید برراهبرد توانمند سازی ساکنین سکونتگاههای غیررسمی، مهمترین راهکار اجرایی جهت کاهش و تعدیل معضل حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی در شهر خرم آباد است.
پرونده مقاله
چکیده
بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستایی یکی از فرایندهای اساسی است که امروزه بیشتر مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. این مفهوم زمانی محقق می شود که دولت ها بتوانند فرایندهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی را در سطح روستاها یکپارچه و هماهنگ سازند. درگذشته بهبود کیفیت ز چکیده کامل
چکیده
بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستایی یکی از فرایندهای اساسی است که امروزه بیشتر مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. این مفهوم زمانی محقق می شود که دولت ها بتوانند فرایندهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی را در سطح روستاها یکپارچه و هماهنگ سازند. درگذشته بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی با هدف تعیین تحولات اقتصادی همراه بوده است، اما امروزه با توجه به تغییرات ناشی از جهانی شدن، این شیوه جای خود را در عرصه تحولات ساختاری، اجتماعی و کارکردی روستاها جستجو می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی ساکنان روستایی از بعد اجتماعی با معیار فاصله از مرکز شهر می باشد. محدوده مورد مطالعه، 10 روستا از روستاهای چهار قلعه عبدالملکی شهرستان بهشهر و روش تحقیق به صورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی است که روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای و میدانی از طریق پرسشنامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سئوال تحقیق از طریق نرم افزار(SPSS) مورد تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق و مقدارSIG به دست آمده از متغیرها که پایین تر از سطح آلفا/05 بوده، می توان استنباط کرد که رابطه معناداری بین کیفیت زندگی ساکنان روستاهای چهار قلعه شهرستان بهشهر از بعد اجتماعی وجود دارد و بیشترین تاثیر آن در روستاهای زینوند، مهدی آباد، للمرز، یعقوب لنگه و امیرآباد مشاهده شده است
پرونده مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش تاثیر مولفه های گردشگری بر گرایش گردشگران ورزشی فعال مرد اعزامی به ایران می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی و از شاخه تحقیقات میدانی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای است که تاثیر عوامل گرایش دهنده گردشگران ورزشی فعال م چکیده کامل
چکیده
هدف از این پژوهش تاثیر مولفه های گردشگری بر گرایش گردشگران ورزشی فعال مرد اعزامی به ایران می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی و از شاخه تحقیقات میدانی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای است که تاثیر عوامل گرایش دهنده گردشگران ورزشی فعال مرد را در5 حوزه زیرساخت ها، جاذبههای طبیعی و غیر طبیعی، فرهنگ، مدیریت و سیاست می سنجد. پایایی پرسشنامه در یک مطالعه راهنما روی 32 نفر از گردشگران ورزشی با استفاده از روش آلفا، کرونباخ 85/0 به دست آمد. جامعه آماری تحقیق شامل 132 نفر از گردشگران ورزشی فعال (بازیکنان، مربیان، سرپرستان و پزشکان و همراهان تیمهای ورزشی) می باشد که از کشورهای روسیه، ترکیه، ارمنستان، ازبکستان، یونان، سوئد، کانادا، اردن، کویت و هند برای انجام مسابقات ورزشی به ایران سفر کردند. برای نمونه گیری از روش سرشماری استفاده شد. در تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها از آزمون t تک متغیره، ضریب رگرسیون و آزمون F استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که با توجه به میانگین مولفه های گردشگری، مولفه های زیرساخت ها، سیاسی، جاذبه های طبیعی و غیر طبیعی، مدیریت و فرهنگ به ترتیب اولویت می باشند. یافته های مربوط به تاثیر مولفه های گردشگری از دیدگاه گردشگران بر اساس سن نشان داد که بین نظرات گردشگران ورزشی سنین 28 تا 40 سال به بالا تنها در خصوص مولفه مدیریت تفاوت معناداری وجود دارد و این یافته ها در زمینه تاثیر مولفه های گردشگری از دیدگاه گردشگران بر اساس مسولیت در تیم نشان داد که تمامی مولفه ها به یک میزان می توانند بر گرایش گردشگران ورزشی اثرگذار باشند. بر اساس اطلاعات حاصله، امکان گرایش گردشگران ورزشی فعال به ایران، برای بهبود وضعیت اقتصادی ورزشی کشور، زمانی میسر است که همه مولفه های اثرگذار مورد توجه و بررسی مسئولین قرار گیرد.
پرونده مقاله
چکیده
با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه چکیده کامل
چکیده
با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی در ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، تعاونی های تولید از منظر باز توزیع منافع حاصله از رشد بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال پویا و مولد، توسعه مشارکت مردمی در بخش کشاورزی، پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، کاهش هزینه های دولتی در تولید و...، ابزار مناسبی برای بهبود وضعیت کشاورزی به شمار می آیند. هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر موفقیت تعاونی های تولید روستایی در شهرستان پارس آباد می باشد. جامعه آماری این تحقیق 204 نفر می باشد که در آن با استفاده از نمونه گیری تصادفی از طریق فرمول کوکران،100 نفر از اعضای تعاونی های تولید روستایی شهرستان پارس آباد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و به عبارت دیگر سنجش میزان موفقیت تعاونی های تولید روستایی، از مدل تحلیل عاملی استفاده شده است و نتایج این مدل نشان می دهد که مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر موفقیت تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی شامل چهار مولفه (بهبود مدیریت داخلی، توانمندی های مشارکتی و انگیزشی، بهبود توانمندی های اقتصادی و بهبود آموزش و نظارت) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 53/60 می باشد.
پرونده مقاله