مقایسه و نگاهی گذرا برمفاهیم وطن درادبیات مشروطه با تکیه برآثارسیداشرف الدین گیلانی وادبیات دفاع مقدس قیصرامین پور
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
ماندانا علیمی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.)
مسعود پاکدل
2
(استادیار زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز. رامهرمز.ایران)
کلید واژه: homeland, ادبیات مشروطه, constitutional literature, Kaiser Aminpour, ادبیات دفاع مقدس, holy defense literature, : وطن, سیداشرف الدین گیلانی, قیصرامین پور, Seyed Ashrafuddin Gilani,
چکیده مقاله :
وطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن اقلیمی، وطن انسانی، وطن اسلامی و وطن دوستی در بیشترسروده های شاعران این دوره بخصوص قیصرامین پوردیده می شود. برای روش تحقیق این پژوهش در ابتدا به منابعی که در مورد وطن بود، مراجعه کردیم. در زمینه وطن برای شناخت دقیق مفهوم وطن هم در ادبیات کلاسیک و هم در عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت. در این میان چون وطن جزو مقوله های اجتماعی نیز محسوب می شوند، در مورد جامعه شناسی ادبیات و بخصوص جامعه شناسی ادبیات فارسی به طور جداگانه مطالعه شد. از سویی دیگر ادبیات مشروطه و دفاع مقدس ارتباط تنگاتنگی با کنش ها، واکنش ها، رویدادها و تغییرات عصر خود دارند و برآمده از دوره ای تاریخی هستند. از این رو برای شناخت بهتر این دو ادبیات، به مطالعۀ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و چرایی اتفاق و چگونگی فرایند آن ها بپردازیم.
constitutional literature with emphasis on Seyed Ashrafuddin Gilani and sacred defense literature with emphasis on Kaiser Aminpour. Constitutional literature, with regards to the individual and social worldview and the atmosphere of their historical period, each used from the concept of homeland in their poetry. Homeland has many concepts in constitutional literature. All poets of this period has emphasized on patriotism, fighting against tyranny and colonialism, homeland development, nostalgic look at Iran before Islam in their poetry. The concept of Islamic homeland is also found in the poems of some poets. In the literature of sacred defense, Climatic Homeland, human homeland, Islamic homeland and patriotism, can be seen in the works of the most of the poets of this period, especially in Kaiser Aminpour works. For the realization of this research, we first referred to sources that were about the homeland. In this context, these two concepts have been examined both in classical literature and in the present age literature for a detailed understanding. In the meantime, as these two are a part of social categories, the sociology of literature and especially the sociology of Persian literature were studied separately. On the other hand, constitutional and sacred defense literature are intimately linked to the actions, reactions, events, and changes of their age and they come from historical periods. Therefore, in order to better understand these two literatures, we studied the Constitutional Revolution and the Islamic Revolution and the cause of them and the quality of their process.
منابع:
آجودانی، ماشاءالله (1386)، مشروطۀ ایرانی، تهران: اختران.
آجودانی، ماشاءالله (1382)، یا مرگ یا تجدد (دفتری در شعر و ادب مشروطه)، تهران: نشر اختران.
آدمیت، فریدون (1340)، فکر آزادی و مقدمۀ نهضت مشروطیت، تهران: روشنگران.
اکبری بیرق، حسن (1379)، مبانی فکری ادبیات مشروطه، تهران: انتشارات پایا
امینپور، قیصر (1388)، آینههای ناگهان: گزیدۀ شعرهای 64 تا 71، چاپ پانزدهم، چاپ اول 1372، تهران: افق.
---------- (1389)، تنفس صبح: گزیدۀ دو دفتر شعر«تنفس صبح» و «در کوچۀ آفتاب»، چاپ ششم، چاپ اول1367، تهران: سروش.
---------- (1387)، دستور زبان عشق: شعرهای 80 تا 85، چاپ نهم، چاپ اول 1386، تهران: مروارید.
---------- (1384)، سنت و نوآوری در شعر معاصر، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
---------- (1386)، گلها همه آفتابگردانند، چاپ هشتم، چاپ اول 1381، تهران: مروارید.
بصیری، محمدصادق (1388)، سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیات فارسی، جلد 1، از آغاز تا عصر پهلوی، کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر.
ترابی، ضیاءالدین (1384)، شکوه شقایق «نقد و بررسی شعرهای دفاع مقدس»، قم: نشر سماء.
رمضاننرگسی، رضا (1393)، تبیین جامعهشناختی انقلاب مشروطه، کوششی در تحلیل تغییرات اجتماعی تاریخ معاصر مشروطه، تهران: انتشارات مؤسسۀ آموزشیو پژوهشی امام خمینی.
سنگری، محمدرضا (1380) نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس ج1 (ادبیات پایداری در اسلام و در ایران)، تهران: نشر پالیزان.
سنگری، محمدرضا (1380)، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، ج2 (آفاق شعر دفاع مقدس، ویژگیهای کلی شعر دفاع مقدس)، تهران: نشر پالیزان.
سنگری، محمدرضا (1380)، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، ج3 (تمایل سبکشناسانه، بررسی قالبها و گزینش نمونهها)، تهران: نشر پالیزان.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: نشر سخن.
کاظمی، محمد کاظم (1390)، ده شاعر انقلاب، تهران: انتشارات سوره مهر.
کافی، غلامرضا (1389)، شناخت ادبیات انقلاب اسلامی، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس.
کاکایی، عبدالجبار (1385)، بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان، تهران: نشر پالیزان.
کسروی، احمد (1384)، تاریخ مشروطۀ ایران، چاپ پنجم، چاپ اول 1378، تهران: صدای معاصر.
گیلانی، سید اشرفالدین(1371)، کلیات جاودانه سید اشرفالدین گیلانى، به کوشش حسین نمینى، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
گیلانی، سید اشرفالدین (1375)، کلیات سید اشرف الدین گیلانی، با مقدمه و کوشش احمد ادارهچی گیلانی، تهران: مؤسسۀ انتشارات نگاه.
یاحقی، محمد جعفر (1393)، کلیات تاریخ ادبیات فارسی، تهران: مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی.
_||_Sources:
Ajoudani, Mashaallah (2007), Iranian Constitution, Tehran: Akhtaran.
Ajoudani, Mashaallah (2003), or Death or Modernity (a book on constitutional poetry and literature), Tehran: Akhtaran Publishing.
Adamit, Fereydoun (1340), The Thought of Freedom and the Introduction to the Constitutional Movement, Tehran: Roshangaran.
Akbari Biragh, Hassan (2000), Intellectual Foundations of Constitutional Literature, Tehran: Paya Publications
Aminpour, Qaisar (2009), Sudden Mirrors: Excerpts from Poems 64 to 71, Fifteenth Edition, First Edition 1993, Tehran: Ofogh.
---------- (2010), Morning Breathing: Selection of two books of poetry "Morning Breathing" and "In the Sun Alley", sixth edition, first edition 1988, Tehran: Soroush.
---------- (2008), The Grammar of Love: Poems 80 to 85, Ninth Edition, First Edition 2007, Tehran: Morvarid.
---------- (2005), Tradition and Innovation in Contemporary Poetry, Second Edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
---------- (2007), Flowers Are All Sunflowers, Eighth Edition, First Edition 2002, Tehran: Morvarid.
Basiri, Mohammad Sadegh (2009), Analytical Course of Resistance Poetry in Persian Literature, Volume 1, From the Beginning to the Pahlavi Era, Kerman: Shahid Bahonar University Press.
Torabi, Zia-ud-Din (2005), Shokooh Shaghayegh, "Critique and Study of Sacred Defense Poems", Qom: Sama Publishing.
Ramazan Nargesi, Reza (2014), Sociological explanation of the Constitutional Revolution, an attempt to analyze the social changes in the contemporary history of the Constitution, Tehran: Publications of the Imam Khomeini Educational and Research Institute.
Sangari, Mohammad Reza (2001) Critique of the Poetry Literature of the Holy Defense Volume 1 (Sustainability Literature in Islam and in Iran), Tehran: Palizan Publishing.
Sangari, Mohammad Reza (2001), Critique of the Poetry Literature of the Holy Defense, Volume 2 (Horizons of Holy Defense Poetry, General Characteristics of Holy Defense Poetry), Tehran: Palizan Publishing.
Sangari, Mohammad Reza (2001), Critique of the Poetry Literature of the Holy Defense, Volume 3 (Stylistic tendency, study of forms and selection of samples), Tehran: Palizan Publishing.
Shafiei Kadkani, Mohammad Reza (2001), Persian Poetry Periods from Constitutionalism to the Fall of the Monarchy, Tehran: Sokhan Publishing.
Kazemi, Mohammad Kazem (2011), Ten Poets of the Revolution, Tehran: Surah Mehr Publications.
Kafi, Gholamreza (2010), Understanding the Literature of the Islamic Revolution, Tehran: Foundation for the Preservation of the Relics and Values of the Sacred Defense.
Kakai, Abdoljabar (2006), A Comparative Study of Sustainability Issues in Iranian and World Poetry, Tehran: Palizan Publishing.
Kasravi, Ahmad (2005), The Constitutional History of Iran, Fifth Edition, First Edition, 1999, Tehran: Contemporary Voice.
Gilani, Seyyed Ashraf al-Din (1371), The Immortal Generalities of Seyyed Ashraf al-Din Gilani, by the efforts of Hussein Namini, Second Edition, Tehran: Myths.
Gilani, Seyyed Ashraf al-Din (1375), Generalities of Seyyed Ashraf al-Din Gilani, with introduction and efforts by Ahmad Baradachchi Gilani, Tehran: Negah Publishing Institute.
Yahaghi, Mohammad Jafar (2014), Generalities of the History of Persian Literature, Tehran: Center for Research and Development of Humanities.