پیشگامان شعر معاصر فارسی و عربی؛ نیما و نازک الملائکه

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

زینب خرم آبادی آرانی ¹ (دانشجو دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاداسلامی، واحد کاشان)
ابوذر قاسمی آرانی ² (دانشجو دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی)

تاریخ دریافت : 1393/09/03 تاریخ پذیرش : 1393/12/14 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: ادبیات تطبیقی, comparative literature, نیما یوشیج, شعر نو, modern poetry, نازک الملائکه, Nima Yooshij, Nazok Almlaekh,

چکیده مقاله :

میان نیما یوشیج (پدر شعر نو فارسی) و نازک الملائکه شاعرهجی معاصر عراق و از پیشگامان شعر آزاد عربی، مشابهت‌هایی از لحاظ زمانی و جغرافیایی و ادبی وجود دارد که قابل تأمل و بررسی‌اند. این دو شاعر آغازگر شعور و احساسی نو در میان ملت خود شدند و هر دو، شعر زمانه خویش را بدون کنار گذاشتن سنت‌ها، احیا کردند و به نحوی نمودار روح تجدّد خواهی شدند. آشنایی هر دو شاعر با زبان و شعر اروپایی و شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر جامعه، همچنین تاثیر پذیری هردو شاعراز شاعران سمبولیسم و رمانتیسم غربی و به خصوص مطالعه شعر انگلیسی موفق به انجام چنین کاری گشته اند و باعث شکل‌گیری اشعار و درون مایه‌های مشترکی میان آنها شده است که در صدد بررسی آنها هستیم. در این جستار،‌ نگارندگان پس از بررسی شعر نو در زبان فارسی و عربی و همچنین زندگانی دو شاعر، به نقد و تحلیل نقاط اشتراک و افتراق این دو شاعر با رویکرد ادبیات تطبیقی آمریکایی می‌پردازند.

چکیده انگلیسی:

Nima Yooshij (father of Persian poetry) and Nazok Almalaekh, (contemporary poetess of Iraq) pioneer of free verse in Arabic, have some similarities from the viewpoint of time and geography and literature that are valuable to study and review. These two poets became the origens of new feeling and knowledge among the people, they revived their contemporary poetry without deviation of traditions. Familiarity of both poets with European languages and social and political conditions of their society and literature leads to common and similar poetries and being im the poems. In this essay, the author after studying Modern poetry in Persian and Arabic, as well as the lives of two poets, review and analyzes commonalities and differences between the two poets with a comerative approach.

منابع و مأخذ:

1- اخوان ثالث، مهدی. (1384). بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج، تهران: انتشارات توکا.

2- اخوان ثالث، مهدى. (بی تا). بدعت‌ها و عطا و لقاى نیما یوشیج، تهران: انتشارات بزرگمهر.

3- اسوار، موسی. (1381). ازسرود باران تا مزامیرگل سرخ (پیشگامان شعر امروز)، تهران: انتشارات سخن.

4- ابوسعد، احمد. (1959). الشعر و الشعراء فی العراق، دارالمعارف: بیروت.

5- الکتانى، محمد. (1982). الصراع بین القدیم و الجدید فى الأدب العربى الحدیث، الطبعة‌ الأولی، قاهره:دار الثقافه.

6- آرین‌پور، یحیی. (1387). از صبا تا نیما، تهران: انتشارات زوار.

7- آرین پور، یحیى. (1354). از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسى)، تهران: انتشارات زوار.

8- براهنی، صادق. (1371). طلا در مس، تهران: نویسنده.

9- پورنامداریان، تقی. (1377). خانه‌ام ابری است، تهران: انتشارات سروش.

10- ثروت، منصور. (1377). نظریه ادبی نیما، تهران: نشر پایان.

11- حقوقى، محمد(1367)، شعر نو از آغاز تا امروز، تهران: نشر ثالث.

12- حقوقى، محمد. (1380). مرورى بر تاریخ و ادبیات امروز ایران، تهران: انتشارت قطره.

13- خورشا، صادق. (1386). مجانی الشعرالعربی الحدیث و مدارسه، چاپ دوم، تهران: سمت .

14- دستغیب، عبدالعلى. (1345). تحلیلى از شعر نو فارسى، تهران: انتشارات صائب.

15- رجائی، نجمه (1378)، آشنایی با نقد ادبی معاصر عربی، مشهد: دانشگاه فردوسی.

16- سیدی، حسین. (1390). بررسی نظریه ادبی؛ نیما و نازک الملائکه، مشهد: انتشارات ترانه.

17- شفیعى کدکنى، محمد رضا. (1359). ادوار شعر فارسى، از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: نشر توس.

18- شفیعى کدکنى، محمد رضا. (1380). شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: سخن.

19- شفیعى کدکنى، محمدرضا. (1373). موسیقى شعر، چاپ چهارم، تهران: نشر آگاه.

20- طاهباز، سیروس. (1386). درباره هنر شعر و شاعری نیما یوشیج، تهران: نگاه.

21- طاهباز، سیروس. (1375). مجموعه کامل اشعار نیما یوشیج، چاپ چهارم، تهران: نگاه.

22- فرزاد، عبدالحسین. (1386). «ادبیات جهان»، روزنامه اعتماد ملی، شماره 416.

23- لنگرودى، شمس. (1378). تاریخ تحلیل شعر نو، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.

24- ملائکه، نازک. (1974). قضایا الشعر المعاصر، ط. رابعه، بیروت: دار العلم للملائین.

25- موسى، منیف. (1984). نظریه الشعر عند الشعراء النقاد فى الادب العربى الحدیث من خلیل مطران الى بدرشاکر السیاب، طبعة تاسعه، بیروت: نوفل.

26- میرانصاری، علی. (1375). اسنادی درباره نیما یوشیج، انتشارات سازمان اسنادملی ایران، پژوهشکده اسناد.

27- هشترودی، ضیاء. (1376). نیما؛ زندگانی و آثار او، تهران: انتشارات سخن.