تحلیل ِ« بوطیقای شعرِ کلاسیک فارسی» و نگاهی انتقادی به شعرِ معاصر (با تکیه بر اشعار منثور)
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
حامد توکلی دارستانی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس)
کلید واژه: poetry, Poetic Prose, بوطیقای کلاسیک, شعرِ منثور, شعرِ منظوم, قاعده کاهی, قاعده افزایی, عناصر موسیقیایی, Classical poetics, Rule straw, Rule synergies, Musical Elements,
چکیده مقاله :
با ظهورِ اشعارِ منثور و سپید، و با از میان رفتنِ بسیاری از ویژگی های شعر کلاسیک فارسی، سخت می توان میان جمله ای از یک رمان و قسمتی از یک شعر منثور تفاوتی احساس کرد؛ با آنکه امروزه بسیاری از نظریه پردازان، با بیان برخی خطِ تمایزها مانند عنصرِ استعاری و عنصرِ مَجازی خواسته اند تا بین شعر و دیگر متون ادبی، تمایز قائل شوند، به نظر می رسد باز در این مسئله، به بُن بست هایی برخورده اند. از مهمترین خصایصِ شعر کلاسیک فارسی، عناصرِ موسیقیایی، وزنی و عروضی آن است، که با توجه به از میان رفتن این ویژگی ها در شعر های منثور، بسیاری از اشعار، از منظرِ ذات و صورت، با بسیاری از داستان ها و رمان ها قابل تمییز نیستند؛ در پژوهش حاضر، با بررسی برخی مؤلفه های شعر کلاسیک، نشان داده می شود، که اصرار بلاغیون و شاعران کلاسیک، بر عناصری چون وزنِ عروضی، آگاهانه و از روی تعمد بوده است و به همین دلیل نیز به دنبال انقلاب در شعر نبوده اند و نمی خواسته از محدودیتِ بحورِ عروضی رهایی یابند؛ از این روی به بررسی انتقادی شعر سپید و منثور خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که اینگونه از شعر، به دلیل رهایی از عناصر موسیقیایی و عروضی، هرگز نمی تواند شعری کامل باشد و از منظر صورت و ذات با دیگر متون ادبی از جمله رمان و داستان و ...، قابل تمییز و تشخیص نیست.
With the advent of poems, prose and white, and with the loss of many features of classical Persian poetry, hard to the statement of a "novel" and part of a "prose poem" felt different, although today many theorists , to express some element dividing line such as "metaphorical" and the "virtual" have asked to between poetry and other literary texts, distinguish, looks back on this issue, the deadlock has been encountered. The most important features of classical Persian poetry, musical elements, prosodic weight and it is, that due to the elimination of these features in prose poems, many poems, in terms of substance and form, with lots of stories and novels are not distinguishable in this study, with some elements of classical poetry, is shown, which insists classical rhetoricians and poets, the prosodic elements such as weight, consciously and deliberately have been on and why the revolution in lyrics were not and did not want to get rid of prosodic meter limit therefore a critical review of blank verse and prose, and we will show that this kind of poetry, because the emancipation of musical elements and prosody, can never be perfect poem and in terms of form and substance with other literary texts, including novels and stories, etc., are not distinguishable and recognizable.
_||_