بررسی اثر تنش های رطوبتی بر شاخص های فیزیولوژیکی سه رقم برنج (کشت مستقیم خشکه کاری)با شرایط حد اقل خاکورزی در مرکز تحقیقات کشاورزی اهواز
محورهای موضوعی :
علی جعفری
1
(کارشناس ارشد زراعت/ دانشگاه پیام نوراستان تهران)
کلید واژه: تنش رطوبتی, برنج, حداقل خاک ورزی, خشکه کاری,
چکیده مقاله :
به منظور دست یابی به رژیم آبیاری مناسب در شرایط حداقل خاکورزی و تأثیر آن بر روی شاخص های فیزیولوژیکی سه رقم برنج آزمایشی در سال زراعی 86-85 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه شاوور اهواز به اجرا درآمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که شامل سه تنش رطوبتی با تناوب های یک روزدر میان یا شاهد (I1)، دو روزدر میان (I2) و سه روزدر میان (I3) به عنوان سطوح عامل اصلی و سه رقم برنج شامل عنبوری قرمز (V1) و چمپا (V2) وLD183(V3) یا دانیال به عنوان سطوح عامل فرعی بود. نتایج آزمایش در شاخص های فیزیولوژیکی نشان داد تنش رطوبتی باعث افزایشLAI شده همچنین در ارقام نیز، رقمهای عنبوری و چمپا دارای شاخص سطح برگ بیشتری نسبت به رقم LD183 بودند. در اثرات متقابل ارقام و تنش های رطوبتی در رقم عنبوری قرمز تنش رطوبتی 3 روز در میان، در رقم چمپا تنش رطوبتی 2 روز در میان و در LD183 هر دو تنش باعث افزایش شاخص سطح برگ شده بود. همچنین سرعت رشد محصول (CGR) در تنش رطوبتی 2 روز در میان از همه بیشتر بود ولی با افزایش مدت تنش سرعت رشد محصول کاهش پیدا کرد. در بین ارقام نیز رقم چمپا دارایCGR بیشتری بود، در اثرات متقابل ارقام و تنش های رطوبتی در ارقام محلی سرعت رشد محصول با افزایش تنش کاهش پیدا کرد ولی در رقم LD183 عکس این مورد به اثبات رسید. در سرعت رشد نسبی (RGR) نیز تنش رطوبتی باعث کاهش آن شد ولی در بین ارقام در آخر فصل رشد بالاترین سرعت رشد نسبی مربوط به رقمLD183 بود، در اثرات متقابل ارقام و تنش های رطوبتی در انتهای دوره رشد گیاه بالاترینRGR در ارقام محلی مربوط به تنش رطوبتی 3 روز در میان بود ولی در رقم LD183 تنش رطوبتی باعث کاهش میزانRGR شد که دلیل آن را می توان بخاطر افزایش میزانLAI و CGR در مدت زمان تنش در این رقم دانست. سرعت جذب خالص (NAR) نیز در ابتدا در تنش رطوبتی کاهش پیدا کرد ولی سپس در آخر مرحله رشد گیاه با افزایش تنش، افزایش پیدا کرد، در بین ارقام نیز، رقم LD183 دارای بیشترینNAR بود. در اثرات متقابل ارقام و تنش های رطوبتی در ارقام محلی تنش رطوبتی باعث کاهش NARشد ولی در رقم LD183 تنش رطوبتی 2 روز در میان باعث افزایشNAR شده و هر چه مدت تنش رطوبتی بیشتر شد میزان آن کاهش یافت.پس نتایج نشان داد که از تنش رطوبتی 2 و 3 برای آبیاری برنج می توان استفاده نمود.
In order reaching to occurate water regime in the condition of minimum tillage and its effect on the yield and yield component physiological index of rice varieties, a experiment had carried out the Agronomey year of 2006-2007 in the research field of shavour station. The experiment had carried out in split-plot design some Randomized complete block with three Replication that contains three water regimes with one day or check, Two (I2) and three days (I3) Interaction for the main factor level and three rice Varieties: red Anborie (V1) and champa (V2) and LD183 (V3) or Danial as main factor level. Results of experiment show that in physiological indices humidity stress increases leaf area index (LAI), also LAI in ANBURI and CHAMPA varieties was more than LD183 variety.In interaction effects between varieties and humidity stresses, combination of following treatments increased LAI: anburi variety , humidity stress (,irrigating after 3 days), champa vaiety, humidity stress (irrigating afterdays), LD183 , (both kind of humidity stresses). Humidity stress by frequency of irrigating after 2 days makes highest Crop growth rate (CRG), but by increasing of time priority of humidity stress CGR decreased. Champa variety has highest CGR between all. In interaction effects between local varieties and humidity stresses CGR decreases by increasing period of humidity stress. But in LD183 rising of humidity stress period, increased CGR.In general Humidity stress decreased relative growth rate (RGR) in all varieties. LD183 has highest RGR between all varieties. In interaction effects between varieties and humidity stresses, local varieties show highest RGR when they got irrigated after 3 days but in LD183 humidity stress decreased RGR because of enlarging of LAI and increasing of CGR in period of stress condition. Net assimilation ratio (NAR) decreased at first step of humidity stress condition but in continue at last step of plant growth, NAR increased simultaneously by increasing of humidity stress. LD183 had highest NAR between all varieties. In interaction effects between varieties and humidity stresses, local varieties show decreasing in NAR because of humidity stress. But NAR increased in LD183 Varity in condition of irrigating after 2 days and also by enlarging of period of humidity stress NAR show falling. So the results indicate that 2 and 3 humidity stresses treatments can be used for rice irrigating.
1 – گیلانی،ع، و آبسالان،ش.، 1382.بررسی اثر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد برنج رقم عنبوری قرمز و لاین LD183 در خوزستان.
2- علی نیا،ف. ، 1383. تولید برنج: دستاوردها، چالشها و استراتژی های آینده، مجموعه مقالات کلیدی هشتمین کنگره علوم و زراعت و اصلاح نباتات ایران،گیلان، دانشکده علوم کشاورزی.
-3 گاردنر،ف، پی رس،آو راجر ال، م.،1377. فیزیولوژی گیاهان زراعی. ترجمه کوچکی، ع و سرمدنیا،غ ع. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 400 صفحه.
44 هاشمی دزفولی، ا،. 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد ص: 71-28 -4
5-Dedatta, S.K., W.P.Abilay and G.N.Kalwar. 1973. water stress effects in flooded tropical rice pages 19-36 in IRRI. Water management in Philippine irrigation system researeh and operations los banos Philippines.
6-De Detta S.,K.,1981,principles and practices of rice production, New york Johwiley an sons
7- De, Datte (1981). Prin ciples and practices of rice production.A wiely interscience publication.
8- IRRI (International Rice Research Institute). 1983.los Banos, phillippin.
9-Islam M.S. and Idris m.,1991, Influence of moisture regime on the yield performance of HYV rice in Bangladesh annals of Bangladesh agriculture, 1991.No.1:2.105-107.
10-Lee K.S., Park.S.H, Park.W.Y. and Lee.C.S., 2003, strip tillage charac teristics of rotary tiller bludes for use in a dryland direct rice seeder, Soiland tillage Research, Vol 71: 25-32.
11-Mishra H.S., Rathore.T.R. and Pant.T.R.,1991, Effect of water regimes on soil physical properties and yield of rice in mallisols of tarai region, Agricultural water management. No.20:1.71-80
12-Painuli D.K., (Ed).,2000, Annual peport 1997-1999, All India coordinated Research project on soil physical constraints and their Amelioration for sustainable crop production India Institute ofsoil science, Bhopal India, P. 133
13-Pandeys and velascol ,2002, Econmics of direct seeding in Asia: patterns of adoption and research priorities, in pandeys, Mortimer M, wade l, Tuong TP, lopezk and Hardyb (eds) Direct seeding: research strategies and opportunities, international rice research Institue, los Banos, phillphines, pp. 3-140.
14-Stobbe E.H.,1990, Economic mana gement of weed under conservation tillage, Pp. 5-15. In: weed proldems and their economic management, Symposium in the 12th conf. Asian- pacific weed sci. soc. Seou, Republic of korea, August 21-26, 1989. p. 174.
15-Ying C.,Tessieer.S.and Irvine.B.,2004, Drill and crop performances as affected by different drill configurations for minimam- tillage seeding, Soil Till, Res 77 (2004). P. 147-155.