طراحی الگوی اشتغال پایدار معلولان در سازمان: رویکرد نظریه داده بنیاد

محورهای موضوعی : تعالی منابع انسانی

صادق شیبانی ¹ , حیدر امیران ^{2 *} , عبدالله کولوبندی ³ , جمشید عدالتیان شهریاری ⁴

1 - دانشجوی دکتری کارآفرینی بین الملل، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه مدیریت صنعتی، گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه مدیریت صنعتی، گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/07/29 تاریخ پذیرش : 1403/08/26 تاریخ انتشار : 1403/11/13

کلید واژه: معلولان, اشتغال پایدار, سازمان,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی اشتغال پایدار معلولان در سازمان بود. به این منظور از روش داده بنیاد با رویکرد اشتراوس و کوربین استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش، کارآفرینان دارای معلولیت، مدیران و برنامه ریزان مرکزهای آموزش و توان‌بخشی معلولان و شاغلان معلول در سازمان­ها بودند. داده‌های پژوهش با استفاده از مصاحبه‌های فردی نیمه ساختاریافته جمع‌آوری گردید، نمونه آماری شامل 28 نفر از مشارکت‌کنندگان بودند که به شیوه نظری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله‌ای اشتراوس و کوربین (1990) تحلیل‌شده‌اند. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که سینرژی حوزه‌های کارآفرینی معلولان، به‌مثابه پدیده محوری عمل می‌کند و زمینه‌های فرهنگی، سازمانی و تخصصی- حرفه‌ای در این بخش تأثیرگذارند. همچنین شرایط علی شامل توجه به حقوق متناسب با میزان فعالیت (مکمل مستمری)، امکان کارآموزی در محیط واقعی، خودباوری  حرفه‌ای معلولان بود. عوامل محدودکننده مشتمل بر مسائل ساختاری اشتغال معلولان، چالش‌های حمایتی- مدیریتی، پارادایم‌های فکری حاکم بر جامعه بودند و راهبردهای مدنظر، آموزش‌های اشتغال محور معلولان، نیازسنجی، توسعه صنعت و فرصت‌های اشتغال پایدار احصا شدند. درنهایت پیامد الگوی اشتغال پایدار معلولان در سازمان افزایش خودباوری و اشتغال پذیری معلولان به‌عنوان اعضا جامعه عنوان گردید.

 

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research was to design a sustainable employment model for disabled people in the organization. For this purpose, the foundation data method with the Strauss and Corbin approach was used. The statistical population of the research was entrepreneurs with disabilities, managers and planners of training and rehabilitation centers for the disabled and disabled workers in organizations. The research data was collected using semi-structured individual interviews, the statistical sample included 28 participants who were selected in a targeted theoretical manner. The data were analyzed using the three-step coding method of Strauss and Corbin (1990). The findings of the research show that the synergy of the entrepreneurship fields of disabled people acts as a central phenomenon and that cultural, organizational and specialized-professional fields influence this sector. Also, the causal conditions included paying attention to salaries in proportion to the amount of activity (supplementary pension), the possibility of training in a real environment, professional self-confidence of disabled people. The limiting factors included the structural issues of disabled people's employment, support-management challenges, intellectual paradigms governing the society, and the considered strategies, employment-oriented trainings for disabled people, needs assessment, industry development and sustainable employment opportunities were counted. Finally, the consequence of the sustainable employment model of the disabled in the organization was stated to increase the self-confidence and employability of the disabled as members of the society.

منابع و مأخذ:

اژدری، آرام و مقامی، الهام (1397). بررسی مسائل اشتغال و بیکاری معلولان با تأکید بر اثربخشی مشاوره شغلی(مطالعه موردی شهرستان شاهین¬دژ). روان¬شناسی و علوم رفتاری ایران، 14(2)، 85-97.
اسلامی، روح الله و محمدی، محدثه (1402). سیاست‌گذاری عمومی در حوزه اشتغال معلولان در جمهوری اسلامی ایران، نشریه سیاست‌های راهبردی و کلان، 11(41)، 86-110. magiran.com/p2558950
پروین، خیرالله و عارفی، محمدشعیب (1401). بررسی تطبیقی تبعیض مثبت درزمینه استخدام معلولان در حقوق ایران، آمریکا و هند. نشریه مطالعات حقوق بشر اسلامی، 11(24)، 7-31.
پور حسین هندآباد، پریا؛ اقلیما، مصطفی؛ عرشی، ملیحه و زهرا تقی نژاد، (1395). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر مشارکت اجتماعی معلولان جسمی وحرکتی مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد مرکز. نشریه آرشیو توان‌بخشی، 17(4)، 308-317.
حیدری، داود؛ هاشمی، سید محمود و عامری شهرابی، محسن (1400). ارائه مدل ارتقای منزلت و جایگاه جانبازان و معلولین در کشور. نشریه مطالعات رفتاری در مدیریت، 12(25)، 101-118. magiran.com/p2335587
خالدی فرد، علی؛ شتاب بوشهری، سیده ناهید؛ حیدری نژاد، صدیقه و خطیبی، امین. (1402). الگوی اشتغال پایدار دانش‌آموختگان علوم ورزشی. نشریه مدیریت ورزشی، 15(1)، 192-177.
سبحانی، امیر (1402). نگاهی به وضعیت اشتغال و بیکاری افراد دارای معلولیت در ایران و تاثیر آن بر ارتقاء سلامت آنها. اولین کنفرانس ملی ارتقای سلامت و چالش های حقوقی و پزشکی فراروی آن، مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی.
سعدآبادی، علی اصغر، آرامی¬پور، ندا و فرتاش، کیارش (1399). اقدام¬پژوهی برای ایجاد نوآوری اجتماعی در اشتغال افراد توانیاب: با استفاده از تفکر سیستمی(مورد مطالعه مرکز نوآوری اجتماعی سلام). فصلنامه توسعه اجتماعی، 15(2)، 33-60.
شیبانی، صادق؛ گودرزی، حمید؛ زارعی، فاطمه و شیبانی، شهین (1399).. تاثیرات اشتغال پایدار معلولین با تاکید بر روش SE )اشتغال حمایتی معلولین). اولین کنفرانس بین المللی چالش ها و راهکارهای نوین در مهندسی صنایع و مدیریت و حسابداری، ساری
فراستخواه، مقصود(1398). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی(با تأکید بر نظریه پایه) گرنددتئوری(GTM). تهران: آگاه.
قریشی، مهشید سادات؛ سوادی، مهدی و سایبانی، حمیدرضا (1402). طراحی الگوی توسعه داوطلبی معلولان در ورزش با تکیه بر نظریه داده بنیاد. مجله مطالعات مدیریت ورزشی، 14(75)، 17-48. magiran.com/p2565898
کربلائی اسماعیل، حمیدرضا؛ مینوئی، مهرزاد؛ حقیقت منفرد، جلال (1399). طراحی مدل اشتغال حمایت شده دولتی در راستای توسعه کارآفرینی معلولان کشور. رفاه اجتماعی، ۲۰ (۷۹) :۴۰۷-۳۶۷
محسنی تبریزی، علیرضا و زرین کفشیان، غلامرضا (1394). بررسی عوامل مؤثر بر طرد اجتماعی معلولان: مطالعه موردی معلولان جسمی و حرکتی تحت پوشش بهزیستی شهرستان ری. نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 6(2)، 327-352. magiran.com/p1585934