بررسی اثر شوک مالیات‌های مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و تورم در ایران در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیسید نظام الدین مکیان 1 , حسین توکلیان 2 , سید محمد صالح نجفی فرا شاه 3
1 - دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد، یزد، ایران
2 - - استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه یزد، یزد، ایران.
کلید واژه: مدل تعادل عمومی پویای تصادفی, مالیات بر درآمد نیروی کار, مالیات مستقیم, مالیات بر شرکتها,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش بررسی اثرات مالیات‌های مستقیم بر متغیرهای کلان اقتصادی تولید و تورم بوده است. برای این منظور، از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی استفاده شده است. نتایج نشان داد که ایجاد یک شوک به میزان یک انحراف معیار در مالیات بر شرکتها می‌تواند سبب کاهش 13/0 درصدی در تولید ناخالص داخلی و کاهش 01/0 واحد درصدی در تورم شود. در واقع افزایش مالیات بر شرکتها، سرمایه‌گذاری بنگاهها را تحت تأثیر قرار داده و سبب کاهش 5/1 درصدی در سرمایه گذاری می‌شود. همچنین ایجاد یک شوک در مالیات بر درآمد نیروی کار به میزان یک انحراف معیار باعث می‌شود تولید ناخالص داخلی به میزان 0074/0 درصد کاهش یابد که دلیل آن در کاهش عرضه نیروی کار می‌باشد. با بروز شوک مالیات بر درآمد، مقدار عرضه نیروی کار 012/0 درصد کاهش می‌یابد اثر شوک بر تولید ناخالص داخلی پس از 10 دوره از بین می رود. در کوتاه مدت تورم به میزان 025/0 درصد افزایش یافته و سپس کاهش یافته و در کمتر از یک سال به مقدار باثبات خود باز می‌گردد The aim of this study was to investigate the effects of direct taxes on macroeconomic variables, such as GDP and inflation. For this purpose, a dynamic stochastic general equilibrium model has been developed. The results showed that a shock of standard deviation in corporate taxes could reduce the GDP by 0.13% and reduce the inflation rate by 0.01%. In fact, raising taxes on companies reduces investment by 1.5 percent. Also, the creation of a shock in the income tax of the labor force to the extent of a standard deviation causes the GDP to decrease by 0.0074%, which is due to the decrease in the supply of labor. By applying income tax shock, the supply of labor will be reduced by 0.012%. The effect of shock on GDP is eliminated after 10 periods. inflation rises to 0.025 percent, then decreases to a stable level in less than a year.
1) ابراهیمی, ا. (1389). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد صادرکننده نفت. (دکتری), دانشگاه تهران,
2) احمدی موسوی، سید مهدی؛ صالح‌ولیدی، محمد و علی نجفی‌توانا (1393) "آسیب‌شناسی نظام مالیاتی ایران و تبیین عوامل مؤثر در بروز آسیب‌ها" مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره 96، زمستان 95، ص 37-59.
3) پژویان, ج., درویشی, ب. (1389). اصلاحات ساختاری در نظام مالیاتی ایران. پژوهشنامه مالیات, 56, 40-41.
4) توکلیان, ح., صارم, م. (1396). الگوهای DSGE در نرم افزار DYNARE. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
5) جزدانی, ع. ح. ز. (1395). بررسی اثر مالیات بر تولید ناخالص داخلی و تورم در ایران در چارچوب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. (دکتری), دانشگاه تربیت مدرس,
6) حیدری, ح., سعیدپور, ل. (1394). تجزیه و تحلیل تأثیر شوک‌های سیاست مالی و ضریب فزاینده مالی اقتصاد ایران در چارچوب مدل کینزین‌های جدید. پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی(20), 61-78.
7) درویشی, ب., محمدیان, ف. (1396). بررسی مقایسه‌ای نظام مالیاتی ایران با اصلاحات مالیاتی دهه 1990 با تأکید بر مالیات بر مجموع درآمد. پژوهشنامه مالیات, 33(81), 69-116.
8) رستمی, م., مکیان, س. ن. ا. (1398). آزمون ریشه واحد بیزی با لحاظ مشاهدات پرت: مطالعه موردی بازده روزانه 50 شرکت فعال بورس تهران. مدلسازی اقتصادسنجی, 4(3), 59-86. doi:10.22075/jem.2019.17640.1295
9) عبداله میلانی, م., بهرامی, ج., توکلیان, ح., اکبرپور روشن, ن. (1397). اثر سیاست‌های مالیاتی بر اقتصاد زیرزمینی: الگوی DSGE. پژوهشهای اقتصادی ایران, 23(76), 1-51. doi:10.22054/ijer.2018.9511
10) فطرس, م., دلائی‌میلان, ع. (1395). بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی. پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی, 7(25), 65-84.
11) گرایی‌نژاد, غ., چپردار, ا. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر درآمدهای مالیاتی در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی, 6(20), 69-92.
12) متوسلی, م., ابراهیمی, ا., شاهمرادی, ا., کمیجانی, ا. (1389). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی برای اقتصاد ایران به عنوان یک کشور صادر کنند نفت. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی(40), 87-116.
13) Aghion, P., & Howitt, P. (1996). Research and development in the growth process. Journal of Economic Growth, 1(1), 49-73
14) Alesina, A., & Ardagna, S. (2010). Large changes in fiscal policy: taxes versus spending. Tax policy and the economy, 24(1), 35-68.
15) Arnold, J. M., Brys, B., Heady, C., Johansson, Å., Schwellnus, C., & Vartia, L. (2011). Tax policy for economic recovery and growth. The Economic Journal, 121(550), F59-F80.
16) Barro, R. J., & Redlick, C. J. (2011). Macroeconomic effects from government purchases and taxes. The Quarterly Journal of Economics, 126(1), 51-102.
17) Boland, L. (1993). Methodology for a new microeconomics: the critical foundations.
18) Correia, I. H. (1996). Should capital income be taxed in the steady state? Journal of Public Economics, 60(1), 147-151.
19) Dahlby, B., & Ferede, E. (2012). The impact of tax cuts on economic growth: evidence from the Canadian provinces. National Tax Journal, 65(3), 563-594.
20) Gemmell, N., Kneller, R., & Sanz, I. (2011). The timing and persistence of fiscal policy impacts on growth: evidence from OECD countries. The Economic Journal, 121(550), F33-F58.
21) Grossman, G. M., & Helpman, E. (1991). Quality ladders in the theory of growth. The review of economic studies, 58(1), 43-61
22) Jones, C. I. (1995). R & D-based models of economic growth. Journal of political Economy, 103(4), 759-784.
23) King, R. G., & Rebelo, S. T. (1989). Transitional dynamics and economic growth in the neoclassical model. Retrieved from
24) Mendoza, E. G., Milesi-Ferretti, G. M., & Asea, P. (1997). On the ineffectiveness of tax policy in altering long-run growth: Harberger's superneutrality conjecture. Journal of Public Economics, 66(1), 99-126.
25) Mertens, K., & Ravn, M. O. (2013). The dynamic effects of personal and corporate income tax changes in the United States. American Economic Review, 103(4), 1212-1247.
26) Pecorino, P. (1994). The growth rate effects of tax reform. Oxford Economic Papers, 492-501.
27) Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of political Economy, 98(5, Part 2), S71-S102.
28) Zhu, X. (1992). Optimal fiscal policy in a stochastic growth model. Journal of Economic Theory, 58(2), 250-289.
یادداشت‌ها