روند معیارسازی در زبان مازندرانی
محورهای موضوعی : زبان شناسی، گویش شناسی، فرهنگ عامه،ادبیات فارسی
محمدصالح ذاکری
1
(گروه زبان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
کلید واژه: زبان معیار, زبان مازندرانی, معیارسازی, برنامه ریزی زبانی, لهجه های مازندرانی,
چکیده مقاله :
روند تبدیل گونه‌ای از یک زبان به زبان معیار را در اصطلاح جامعه‌شناسی زبان، معیارسازی می‌نامند. یکی از راه‌های بالا بردن جایگاه و اعتبار یک زبان، ایجاد گونه معیار در آن است؛ به طوری که وجود آن را یکی از ملاک‌ها برای تشخیص زبان از گویش دانسته‌اند. در این نوشته، قصد داریم روند رسیدن به گونه معیار در زبان مازندرانی را مورد بررسی قرار دهیم؛ اینکه: چه ضرورتی برای رسیدن به زبان معیار در زبان مازندرانی وجود دارد و مراحل و راه‌های رسیدن به آن بر اساس دیدگاه زبان‌شناس نروژی آینار هاگن کدام است. در ابتدا به این موضوع پرداختیم که معیارسازی چیست و زبان معیار چه ویژگی‌هائی دارد؛ سپس ضرورت‌های معیارسازی زبان مازندرانی مطرح شده که عبارتند از: استفاده از زبان محلی در رادیو و تلویزیون، چاپ کتاب و روزنامه به زبان مازندرانی، کاربرد زبان مازندرانی در فضای مجازی و آموزش زبان مازندرانی در سطح مدارس و دانشگاه‌ها؛ در پایان، وضعیت زبان مازندرانی از نظر معیارسازی در چهار مرحله: انتخاب گونه معیار، تدوین و تثبیت، گسترش نقش‌ها و بالاخره پذیرش آن از طرف جامعه تشریح شده است.
The process of converting a variety of a language into a standard language is called "standardization" in Sociolinguistics. One of the ways to raise the status and prestige of a language is to create a standard variety in it; So that its existence is considered as one of the criteria for distinguishing a language from a dialect. In this article, we intend to examine the process of reaching a standard in the Mazandarani language; What is the necessity to reach the standard language in Mazandarani language and what are the steps and ways to reach it based on the Norwegian linguist Einar Haugen's point of view. At first, we discussed what is standardization and what are the characteristics of standard language; Then, the necessity of standardizing the Mazandarani language has been raised, which include: the use of the local language on radio and television, the printing of books and newspapers in the Mazandarani language, the use of the Mazandarani language in cyberspace and social media, and the teaching of the Mazandarani language at schools and universities; In the end, the status of Mazandarani language in terms of standardization has been explained in four stages: selection of standard variety, codification, elaboration of it's function and finally it's acceptance by the society.
_||_