معرفي نشريه
علمی
نشریه علمی "مطالعات حقوقی فضای مجازی" یک نشریه با دسترسی آزاد دوگانه و ناشناس بررسی شده توسط همتایان است.
بر اساس ارزیابی نشریات دانشگاه آزاد اسلامی در شهریور 1402 فصلنامه علمی "مطالعات حقوقی فضای مجازی" تحت مجوز شماره 92317 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به اخذ امتیاز 90 و درجه +A گردید.
دانشجویان دوره دکتری تخصصی می توانند با چاپ مقاله در این فصلنامه، 3 امتیاز از 5 امتیاز پژوهشی مورد نیاز برای پیش دفاع متمرکز کشوری از رساله ی خود را کسب نمایند.
دانشجویان کارشناسی ارشد می توانند با چاپ مقاله در این فصلنامه، 1/2 امتیاز کسب نمایند.
فصلنامه علمی مطالعات حقوقی فضای مجازی اخلاق علمی و نشر را تحت قوانین بینالمللی کپی رایت و کمیته بینالمللی اخلاق در انتشارات (COPE) رعایت مینماید.
ردیف | خدمات | هزینه (ریال) |
1 | دریافت مقالات (هزینه داوری) | 1500000 |
2 | پذیرش مقالات (هزینه انتشار) | 3500000 |
شماره حساب شبا IR520190000000115860635003 بانک صادرات ایران با شناسه واریز 22458 بنام دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه جهت واریز هزینه ها توجه : واریز هزینه های داوری و انتشار مقالات حتما می بایستی به حساب شبا و با شناسه واریز انجام شوند |
فصلنامه علمی مطالعات حقوقی فضای مجازی به خوانندگان اجازه خواندن، دانلود، کپی، توزیع، چاپ، جستجو و پیوند متن کامل مقالات را داده و خوانندگان جهت استفاده از آنها برای هر منظور دیگر قانونی، مجاز می باشند
* در این فصلنامه کلیه مقالات دریافتی با استفاده از نرمافزارهای مشابهتیاب از نظر اصالت اثر و تعارض در منافع ارزیابی میشوند *
مشخصات کلی فصلنامه علمی مطالعات حقوقی فضای مجازی
- ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه
- شاپا الکترونیکی:
- 2821-126X
- وضعیت دسترسی به مقالهها: دسترسی باز
- وضعیت چاپ: چاپی و الکترونیکی
- نوبتهای چاپ: فصلنامه
- زبان فصلنامه: فارسی (چکیده انگلیسی)
- حوزه تخصصی: حقوق فضای مجازی
- نوع داوری: داوری بسته و حداقل 2 داور برای هر مقاله
- میانگین بازه زمانی فرایند داوری: حداقل 6 هفته
- میانگین بازه زمانی فرایند بررسی اولیه: 7 روز
- روش ماخذ نویسی: APA
- ضریب تأثیر (ISC): -
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی نقش پرستاران قانونی در امنیت سایبری و پیشگیری از جرائم در فضای مجازی
امیررضا محمودی میترا صدقی ثابت عاطفه لرمجوری شادی دهقان زادهشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403جرائم سایبری به نگرانی فزایندهای برای جامعه بشری تبدیلشده است. در سالهای اخیر، جرائم سایبری در نظام سلامت ازنظر نوع، تأثیر و فراوانی بهشدت افزایشیافته است. این حملات بر حریم خصوصی بیمار، توانایی ارائهدهندگان مراقبت در ارائه مراقبت و امنیت سازمانهای مراقبتهای بهد چکیده کاملجرائم سایبری به نگرانی فزایندهای برای جامعه بشری تبدیلشده است. در سالهای اخیر، جرائم سایبری در نظام سلامت ازنظر نوع، تأثیر و فراوانی بهشدت افزایشیافته است. این حملات بر حریم خصوصی بیمار، توانایی ارائهدهندگان مراقبت در ارائه مراقبت و امنیت سازمانهای مراقبتهای بهداشتی تأثیر منفی گذاشته است. پرستاران بهطور منحصربهفردی برای کمک به محافظت در برابر جرائم سایبری و گزارش آنها قرار دارند، زیرا آنها یکی از بزرگترین جمعیت شاغل در نظام سلامت هستند و در خط مقدم مراقبت از بیمار و استفاده از فناوری مراقبتهای بهداشتی قرار دارند. با توجه به این مسئله پژوهش حاضر باهدف تبیین نقش پرستاران قانونی در امنیت سایبری و پیشگیری از جرائم در فضای مجازی در نظام سلامت، با رویکرد توصیفی و تحلیلی و با روش اسنادی از طریق گردآوری دادههای کتابخانهای انجام شد. یافتهها حاکی از این بود که در این عرصه پرستاران قانونی از یکسو میتوانند در تشخیص سوء رفتارهای حاصل از جرائم سایبری علیه اشخاص بسیار موفق عمل کنند زیرا آنان با تسلط بر مفاهیم قانونی قادر به ساخت چارچوبی برای تقویت شواهد بوده و با مداخلات مناسب خود مراقبت لازم را از این قربانیان به عمل خواهند آورد و از سویی دیگر نیز قادر خواهند بود بهعنوان کاربران خط مقدم و رابطین بین دنیای بالینی و فناوری اطلاعات، با آگاهی از تهدیدهای سایبری با شناسایی و اطلاعرسانی زودهنگام فعالیتهای غیرعادی و مستند نمودن جزئیات در پیشگیری از جرائم و برقراری امنیت سایبری در حوزه نظام سلامت کمک شایانی نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - امکان سنجی فقهی حقوقی حق گمنامی در فضای مجازی
فاطمه فلاح تفتی سمانه باباییشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403امروزه به دنبال گسترش روزافزون فضای مجازی در زندگی بشر، حقوق جدیدی متناسب با آن نیز ایجاد گردیده است که یکی از آنها حق گمنامی هویت در این فضا است که بر پایه اِعمال آزادی انسان و حریم خصوصی مطرح گردیده است؛ و لازم است مباحث مرتبط با این مسئله مستحدثه و حدود آن مورد مداق چکیده کاملامروزه به دنبال گسترش روزافزون فضای مجازی در زندگی بشر، حقوق جدیدی متناسب با آن نیز ایجاد گردیده است که یکی از آنها حق گمنامی هویت در این فضا است که بر پایه اِعمال آزادی انسان و حریم خصوصی مطرح گردیده است؛ و لازم است مباحث مرتبط با این مسئله مستحدثه و حدود آن مورد مداقه قرار گیرد. این پژوهش که به روش تحلیلی توصیفی تدوین شده، درصدد است تا نیاز مبرم به فحص و پژوهش بنیادین در این مسئله نوظهور را برطرف و زمینهساز پژوهشهای بعدی گردد. برآیند پژوهش حاضرآن است که فقه امامیه و حقوق ایران، حق گمنامی را بنابر ادله فقهی ـ حقوقی موجود، برای کاربر فضای مجازی مشروع و مقبول برمیشمرد و آن را مشروط بر سه اصل «عدم سوءاستفاده»، «قانونیت» و «ضرورت» میداند به این صورت که محقِ این حق، اجازه سوءاستفاده از آن را به لحاظ اخلاقی، اقتصادی و امنیتی ندارد. همچنین قانون میتواند این حق را ضیق نماید و اجازه استفاده از آن را ندهد یا محدود کند. ضرورت نیز از محدودکنندههای این حق شمرده میشود که در هرجایی که ضرورت ایجاب کرد شخص از این حق استفاده نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - اصل تناسب در پرتو استفاده از هوش مصنوعی در مخاصمات مسلحانه
سپیده اعلائی فرد مسعود راعی علیرضا انصاری مهیاریشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403هوش مصنوعی مانند هر علم دیگری دارای آثار مثبت و منفی متعددی بوده و شناسایی و پرداختن به این آثار کمک میکند تا در دوران مخاصمه در سریعترین زمان مناسبترین واکنش را در خصوص هدف نشان دهیم. با پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در سلاحهای جنگی، مخاصمات مسلحانه شکل جدید به خود گر چکیده کاملهوش مصنوعی مانند هر علم دیگری دارای آثار مثبت و منفی متعددی بوده و شناسایی و پرداختن به این آثار کمک میکند تا در دوران مخاصمه در سریعترین زمان مناسبترین واکنش را در خصوص هدف نشان دهیم. با پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در سلاحهای جنگی، مخاصمات مسلحانه شکل جدید به خود گرفته است.هوش مصنوعی به طور قابل توجهی پویایی جنگ را تغییر دهد، زیرا میتواند اطلاعات بیشتری را از موقعیتهای مختلف جنگ جمع آوری و تجزیه و تحلیل کند و بر اساس آن تصمیمات متناسب تری اخذ کند و بدین ترتیب موجب کاهش خسارات جانی و مالی در درگیری ها نسبت به مخاصمات سنتی گردیده است. با عنایت به تغییراتی که این تحول در حوزه حقوق مخاصمات ایجاد نموده است، بسیاری از مقتضیات اصول بنیادین حقوق بشردوستانه نیازمند تغییر است. یکی از مهمترین این اصول، اصل تناسب است. درخصوص بازتعریف این اصل در این نوشتار پس از بیان ماهیت و ویژگی هوش مصنوعی و تبیین نسبت حقوق بشردوستانه با اصل تناسب، به بیان نقش تکنولوژی در مخاصمات مسلحانه پرداخته این و سپس وضعیت اعمال اصل تناسب در بکارگیری هوش مصنوعی را مورد مداقه قرار دادهایم و تأثیرات هوش مصنوعی را بر قابلیت تشخیص و ارزیابی هدف، تهدید و پاسخگویی بررسی نمودهایم. نتیجه حاصله آن که، به نسبت کاهش تلفات در اثر استفاده از فناوری اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه باید با رویکردی انسان محور که ضامن استفاده مسئولانه و اخلاقی از این فناوری است مورد بازنگری قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - الزامات اثربخشی به قوانین و احکام کیفری خارجی در قلمرو ملی: تحولات، موانع و راهکارها در حوزه جرایم سایبری
اشکان فامیل مدبران آذر گیوکی نادر علیزاده سرشتشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403اعمال همهجانبه اصل حاکمیت کشورها در قلمرو سرزمینی بهوسیله ابزار صلاحیت کیفری علیرغم توجیهاتی که برای آن وجود دارد، دستخوش تغییر شد، بهطوریکه اثربخشی به قوانین و احکام خارجی در سالیان اخیر در پرتو مفاهیم حقوق بشری و معیارهای دادرسی عادلانه تعدیل گردیده و بسیاری از ک چکیده کاملاعمال همهجانبه اصل حاکمیت کشورها در قلمرو سرزمینی بهوسیله ابزار صلاحیت کیفری علیرغم توجیهاتی که برای آن وجود دارد، دستخوش تغییر شد، بهطوریکه اثربخشی به قوانین و احکام خارجی در سالیان اخیر در پرتو مفاهیم حقوق بشری و معیارهای دادرسی عادلانه تعدیل گردیده و بسیاری از کشورها با پیشبینی مصادیقی از اعمال قانون خارجی، از حاکمیت خویش عدول نموده و مصالح و منافع متهم را مرجح دانستهاند. یکی از مهمترین ویژگی¬های فضای سایبری، اختصاص نداشتن و محدود نبودن آن به مرزهای جغرافیایی کشورهاست که به آن ویژگی «فرامکانی» می¬گویند. این ویژگی سبب می¬شود تعیین دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرائم ارتکابی در این فضا با مشکلات اساسی مواجه گردد. در فضای واقعی جهت اعمال صلاحیت سرزمینی عواملی نظیر محل وقوع جرم، محل کشف جرم، محل اقامت و دستگیری متهم ملاک عمل است لیکن با توجه به ویژگی های فضای سایبر که مهمترین آن اختصاص نداشتن به مکانی خاص «فرامکانی بودن» می باشد،اعمال صلاحیت سرزمینی در این فضا سبب بروز تعارض مثبت بین محاکم کشورهای مختلف می گردد. لذا تعیین قلمرو این اصل بیشترین چالش را در رسیدگی به جرائم قضای سایبر ایجاد کرده و در رویه های مختلف کشورهای جهان می¬توان به محل استقرار رایانه ، محل حضور بارگذار یا پیاده ساز، محل وقوع عمل، محل اثر و یا سایر امور دیگر به عنوان عوامل ارتباط دهنده صلاحیت دادگاه با عمل مجرمانه واقع شده در فضای سایبر اشاره داشت.این پژوهش، که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و موجود در فضای سایبری، انجام شده است، تلاش¬دارد به بررسی تأثیرپذیری حقوق کیفری کشورمان از این فرآیند بپردازد. روند مذکور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تحت تأثیر موازین شرعی و نیز با توجه به پیشرفت روز افزون در زمینه های سایبری و افزایش جرایم در این حوزه، با موانعی مواجه شد که نیازمند تأمل و تحقیق جهت برطرف نمودن میباشد، موانعی همچون شرایط قاضی منصوب، قاعده نفی سبیل و برخی احتیاطهای نامعقول مقنن در این زمینه به چشم میخورد که سد راه تحول حقوق کیفری کشورمان برای گسترش بستر مکانی گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - آسیب شناسی پدیده افشاگری در شبکههای اجتماعی مجازی
رضا قادری جمال بیگی فاطمه احدیشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403افزایش جرایم و مفاسد در سازمان ها به علت پیامدهای نگران کننده به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. استفاده از ظرفیت همگانی و گزارش دهی عمومی برای کشف، شناسایی و مقابله با جرایم و مفاسد در قالب افشاگری یکی از راهکارهای موثر است. هدف این پژوهش آسیب شناسی افشاگری در شب چکیده کاملافزایش جرایم و مفاسد در سازمان ها به علت پیامدهای نگران کننده به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. استفاده از ظرفیت همگانی و گزارش دهی عمومی برای کشف، شناسایی و مقابله با جرایم و مفاسد در قالب افشاگری یکی از راهکارهای موثر است. هدف این پژوهش آسیب شناسی افشاگری در شبکه های اجتماعی مجازی است.پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای با مطالعه پژوهش های انجام یافته در این زمینه صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، افشاگری که در سابق به صورت نظام مند و توسط صنف افشاگران صورت می پذیرفت با ظهور شبکه های اجتماعی به جهت ویژگی هایی چون سهولت دسترسی، کثرت مخاطبان، گمنامی کاربران، عدم سواد رسانه ای آحاد کاربران و عدم اعتبارسنجی داده ها از سوی کاربران باعث ظهور افشاگری نسل دوم شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد آسیب های پدیده افشاگری در لایه های افشاگر، کاربران و بستر شبکه های اجتماعی تقسیم بندی می گردد. عدم توانایی کاربران بر مدیریت داده ها، عدم فهم قلمرو حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی، بازنشر اخبار جعلی و اثرگذاری بر امینت از این آسیب های می باشد. بنابراین نظام مند کردن نواندیشیده از پدیده افشاگری در شبکه های اجتماعی با مد نظر قرار دادن ارتقا ضریب تحقق اصل شفافیت، تقویت گردش آزاد اطلاعات و گسترش فرهنگ افشاگری می تواند محقق گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش پیشگیرانه سواد رسانهای در دوران اپیدمی کوید- 19 بر بزهکاری سایبری در جامعه ایران
مختار بیداروند بابک پورقهرمانیشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403در شرایط فراگیری ویروس کووید-19 و تسری دگرگونی آمور روزمره در بطن جوامع و بروز بحرانی کنترل با هجمه مراجعات در فضای سایبر؛ پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پاندمی کووید-19 بر میزان جرائم سایبری و سواد رسانهای پرداخته است. روش تحقیق به جهت هدف، کاربردی و ازنظر روش اجرا، توصیفی چکیده کاملدر شرایط فراگیری ویروس کووید-19 و تسری دگرگونی آمور روزمره در بطن جوامع و بروز بحرانی کنترل با هجمه مراجعات در فضای سایبر؛ پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پاندمی کووید-19 بر میزان جرائم سایبری و سواد رسانهای پرداخته است. روش تحقیق به جهت هدف، کاربردی و ازنظر روش اجرا، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاه، حقوقدانها، قضات، وکلای دادگستری، کارشناسان فناوری اطلاعات در سال 1401-1400 میباشند نمونه آماری 90 نفر بوده که با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از جامعه برداشتهشده است. همچنین برای تحلیل فرضیههای پژوهش نیز از روش آماری t تک نمونهای استفاده نمودهایم. در راستای بررسی نقش پاندمی کووید -19 بر افزایش میزان سواد رسانهای و کاهش جرائم سایبری و همچنین وجود رابطه معنادار بین افزایش سواد رسانهای و کاهش میزان جرائم در فضای سایبر، نتایج پژوهش نشان میدهد که بحران کووید-19 در افزایش سطح سواد رسانهای و افزایش میزان جرائم تأثیر مثبت و معنیداری داشته است. باوجود افزایش سواد رسانهای، بهصورت کمی با افزایش بزهکاری سایبری مواجهیم اما در تناسب میزان ازدحام کاربران در فضای مجازی و میزان جرایم قبل از پاندمی کووید-19 و دوران پاندمی میتوان به کاهش جرائم پی برد. پرونده مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیل حکم معاملات ارزهای دیجیتال از دیدگاه فقها با محوریت دیدگاه آیتالله خامنهای
دکتر سید حسام الدین رفیعی طباطبایی مطهره السادات رفیعی طباطبایی فاطمه نرگسیشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1402امروزه همانند دیگر کشورهای اسلامی در جمهوری اسلامی ایران نیز مباحثات بسیاری در خصوص خریدوفروش ارزهای دیجیتال و رمز ارزها (ارز رمزنگاریشده) صورت میگیرد. این پدیده نخستین بار در اواخر سال 2008 میلادی مورد معرفی و استقبال عمومی قرار گرفت. در حال حاضر اگرچه خریدوفروش چنی چکیده کاملامروزه همانند دیگر کشورهای اسلامی در جمهوری اسلامی ایران نیز مباحثات بسیاری در خصوص خریدوفروش ارزهای دیجیتال و رمز ارزها (ارز رمزنگاریشده) صورت میگیرد. این پدیده نخستین بار در اواخر سال 2008 میلادی مورد معرفی و استقبال عمومی قرار گرفت. در حال حاضر اگرچه خریدوفروش چنین ارزهایی در جمهوری اسلامی ایران نیز رواج یافته، لکن همچنان از حیث شرعی پیرامون حکم معاملات واحدهای ارزی مذکور با چالش و ابهام مواجه هستیم. بدیهی است در این خصوص نیز همانند بسیاری از مسائل تازه رواج یافته در جامعه، اظهارنظر از ناحیه علماء علوم مربوطه میتواند در شکلگیری تصویر و چارچوبهای آتی مرتبط با موضوع، بیشترین و مؤثرترین سهم را داشته باشد؛ که بیشک ازجمله مهمترین آنها اظهارنظر علماء اسلام و فقهای بزرگ میباشد. اغلب فقها و مراجع یا به فتوا و یا به احتیاط قائل به عدم جواز معامله ارز دیجیتال هستند؛ اما در مقابل، برخی مراجع ازجمله آیتالله خامنهای رهبر انقلاب، بهصورت پیشگام آن را در صورت عدم مغایرت با قوانین جاری کشور مجاز دانستهاند. لذا در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی حکم شرعی معامله ارزهای دیجیتال، با محوریت دیدگاه آیتالله خامنهای خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - آسیب شناسی پدیده افشاگری در شبکههای اجتماعی مجازی
رضا قادری جمال بیگی فاطمه احدیشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403افزایش جرایم و مفاسد در سازمان ها به علت پیامدهای نگران کننده به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. استفاده از ظرفیت همگانی و گزارش دهی عمومی برای کشف، شناسایی و مقابله با جرایم و مفاسد در قالب افشاگری یکی از راهکارهای موثر است. هدف این پژوهش آسیب شناسی افشاگری در شب چکیده کاملافزایش جرایم و مفاسد در سازمان ها به علت پیامدهای نگران کننده به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. استفاده از ظرفیت همگانی و گزارش دهی عمومی برای کشف، شناسایی و مقابله با جرایم و مفاسد در قالب افشاگری یکی از راهکارهای موثر است. هدف این پژوهش آسیب شناسی افشاگری در شبکه های اجتماعی مجازی است.پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای با مطالعه پژوهش های انجام یافته در این زمینه صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، افشاگری که در سابق به صورت نظام مند و توسط صنف افشاگران صورت می پذیرفت با ظهور شبکه های اجتماعی به جهت ویژگی هایی چون سهولت دسترسی، کثرت مخاطبان، گمنامی کاربران، عدم سواد رسانه ای آحاد کاربران و عدم اعتبارسنجی داده ها از سوی کاربران باعث ظهور افشاگری نسل دوم شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد آسیب های پدیده افشاگری در لایه های افشاگر، کاربران و بستر شبکه های اجتماعی تقسیم بندی می گردد. عدم توانایی کاربران بر مدیریت داده ها، عدم فهم قلمرو حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی، بازنشر اخبار جعلی و اثرگذاری بر امینت از این آسیب های می باشد. بنابراین نظام مند کردن نواندیشیده از پدیده افشاگری در شبکه های اجتماعی با مد نظر قرار دادن ارتقا ضریب تحقق اصل شفافیت، تقویت گردش آزاد اطلاعات و گسترش فرهنگ افشاگری می تواند محقق گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - اصل تناسب در پرتو استفاده از هوش مصنوعی در مخاصمات مسلحانه
سپیده اعلائی فرد مسعود راعی علیرضا انصاری مهیاریشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403هوش مصنوعی مانند هر علم دیگری دارای آثار مثبت و منفی متعددی بوده و شناسایی و پرداختن به این آثار کمک میکند تا در دوران مخاصمه در سریعترین زمان مناسبترین واکنش را در خصوص هدف نشان دهیم. با پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در سلاحهای جنگی، مخاصمات مسلحانه شکل جدید به خود گر چکیده کاملهوش مصنوعی مانند هر علم دیگری دارای آثار مثبت و منفی متعددی بوده و شناسایی و پرداختن به این آثار کمک میکند تا در دوران مخاصمه در سریعترین زمان مناسبترین واکنش را در خصوص هدف نشان دهیم. با پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در سلاحهای جنگی، مخاصمات مسلحانه شکل جدید به خود گرفته است.هوش مصنوعی به طور قابل توجهی پویایی جنگ را تغییر دهد، زیرا میتواند اطلاعات بیشتری را از موقعیتهای مختلف جنگ جمع آوری و تجزیه و تحلیل کند و بر اساس آن تصمیمات متناسب تری اخذ کند و بدین ترتیب موجب کاهش خسارات جانی و مالی در درگیری ها نسبت به مخاصمات سنتی گردیده است. با عنایت به تغییراتی که این تحول در حوزه حقوق مخاصمات ایجاد نموده است، بسیاری از مقتضیات اصول بنیادین حقوق بشردوستانه نیازمند تغییر است. یکی از مهمترین این اصول، اصل تناسب است. درخصوص بازتعریف این اصل در این نوشتار پس از بیان ماهیت و ویژگی هوش مصنوعی و تبیین نسبت حقوق بشردوستانه با اصل تناسب، به بیان نقش تکنولوژی در مخاصمات مسلحانه پرداخته این و سپس وضعیت اعمال اصل تناسب در بکارگیری هوش مصنوعی را مورد مداقه قرار دادهایم و تأثیرات هوش مصنوعی را بر قابلیت تشخیص و ارزیابی هدف، تهدید و پاسخگویی بررسی نمودهایم. نتیجه حاصله آن که، به نسبت کاهش تلفات در اثر استفاده از فناوری اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه باید با رویکردی انسان محور که ضامن استفاده مسئولانه و اخلاقی از این فناوری است مورد بازنگری قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی نقش پرستاران قانونی در امنیت سایبری و پیشگیری از جرائم در فضای مجازی
امیررضا محمودی میترا صدقی ثابت عاطفه لرمجوری شادی دهقان زادهشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403جرائم سایبری به نگرانی فزایندهای برای جامعه بشری تبدیلشده است. در سالهای اخیر، جرائم سایبری در نظام سلامت ازنظر نوع، تأثیر و فراوانی بهشدت افزایشیافته است. این حملات بر حریم خصوصی بیمار، توانایی ارائهدهندگان مراقبت در ارائه مراقبت و امنیت سازمانهای مراقبتهای بهد چکیده کاملجرائم سایبری به نگرانی فزایندهای برای جامعه بشری تبدیلشده است. در سالهای اخیر، جرائم سایبری در نظام سلامت ازنظر نوع، تأثیر و فراوانی بهشدت افزایشیافته است. این حملات بر حریم خصوصی بیمار، توانایی ارائهدهندگان مراقبت در ارائه مراقبت و امنیت سازمانهای مراقبتهای بهداشتی تأثیر منفی گذاشته است. پرستاران بهطور منحصربهفردی برای کمک به محافظت در برابر جرائم سایبری و گزارش آنها قرار دارند، زیرا آنها یکی از بزرگترین جمعیت شاغل در نظام سلامت هستند و در خط مقدم مراقبت از بیمار و استفاده از فناوری مراقبتهای بهداشتی قرار دارند. با توجه به این مسئله پژوهش حاضر باهدف تبیین نقش پرستاران قانونی در امنیت سایبری و پیشگیری از جرائم در فضای مجازی در نظام سلامت، با رویکرد توصیفی و تحلیلی و با روش اسنادی از طریق گردآوری دادههای کتابخانهای انجام شد. یافتهها حاکی از این بود که در این عرصه پرستاران قانونی از یکسو میتوانند در تشخیص سوء رفتارهای حاصل از جرائم سایبری علیه اشخاص بسیار موفق عمل کنند زیرا آنان با تسلط بر مفاهیم قانونی قادر به ساخت چارچوبی برای تقویت شواهد بوده و با مداخلات مناسب خود مراقبت لازم را از این قربانیان به عمل خواهند آورد و از سویی دیگر نیز قادر خواهند بود بهعنوان کاربران خط مقدم و رابطین بین دنیای بالینی و فناوری اطلاعات، با آگاهی از تهدیدهای سایبری با شناسایی و اطلاعرسانی زودهنگام فعالیتهای غیرعادی و مستند نمودن جزئیات در پیشگیری از جرائم و برقراری امنیت سایبری در حوزه نظام سلامت کمک شایانی نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - نقش پیشگیرانه سواد رسانهای در دوران اپیدمی کوید- 19 بر بزهکاری سایبری در جامعه ایران
مختار بیداروند بابک پورقهرمانیشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403در شرایط فراگیری ویروس کووید-19 و تسری دگرگونی آمور روزمره در بطن جوامع و بروز بحرانی کنترل با هجمه مراجعات در فضای سایبر؛ پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پاندمی کووید-19 بر میزان جرائم سایبری و سواد رسانهای پرداخته است. روش تحقیق به جهت هدف، کاربردی و ازنظر روش اجرا، توصیفی چکیده کاملدر شرایط فراگیری ویروس کووید-19 و تسری دگرگونی آمور روزمره در بطن جوامع و بروز بحرانی کنترل با هجمه مراجعات در فضای سایبر؛ پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پاندمی کووید-19 بر میزان جرائم سایبری و سواد رسانهای پرداخته است. روش تحقیق به جهت هدف، کاربردی و ازنظر روش اجرا، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاه، حقوقدانها، قضات، وکلای دادگستری، کارشناسان فناوری اطلاعات در سال 1401-1400 میباشند نمونه آماری 90 نفر بوده که با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از جامعه برداشتهشده است. همچنین برای تحلیل فرضیههای پژوهش نیز از روش آماری t تک نمونهای استفاده نمودهایم. در راستای بررسی نقش پاندمی کووید -19 بر افزایش میزان سواد رسانهای و کاهش جرائم سایبری و همچنین وجود رابطه معنادار بین افزایش سواد رسانهای و کاهش میزان جرائم در فضای سایبر، نتایج پژوهش نشان میدهد که بحران کووید-19 در افزایش سطح سواد رسانهای و افزایش میزان جرائم تأثیر مثبت و معنیداری داشته است. باوجود افزایش سواد رسانهای، بهصورت کمی با افزایش بزهکاری سایبری مواجهیم اما در تناسب میزان ازدحام کاربران در فضای مجازی و میزان جرایم قبل از پاندمی کووید-19 و دوران پاندمی میتوان به کاهش جرائم پی برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - امکان سنجی فقهی حقوقی حق گمنامی در فضای مجازی
فاطمه فلاح تفتی سمانه باباییشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403امروزه به دنبال گسترش روزافزون فضای مجازی در زندگی بشر، حقوق جدیدی متناسب با آن نیز ایجاد گردیده است که یکی از آنها حق گمنامی هویت در این فضا است که بر پایه اِعمال آزادی انسان و حریم خصوصی مطرح گردیده است؛ و لازم است مباحث مرتبط با این مسئله مستحدثه و حدود آن مورد مداق چکیده کاملامروزه به دنبال گسترش روزافزون فضای مجازی در زندگی بشر، حقوق جدیدی متناسب با آن نیز ایجاد گردیده است که یکی از آنها حق گمنامی هویت در این فضا است که بر پایه اِعمال آزادی انسان و حریم خصوصی مطرح گردیده است؛ و لازم است مباحث مرتبط با این مسئله مستحدثه و حدود آن مورد مداقه قرار گیرد. این پژوهش که به روش تحلیلی توصیفی تدوین شده، درصدد است تا نیاز مبرم به فحص و پژوهش بنیادین در این مسئله نوظهور را برطرف و زمینهساز پژوهشهای بعدی گردد. برآیند پژوهش حاضرآن است که فقه امامیه و حقوق ایران، حق گمنامی را بنابر ادله فقهی ـ حقوقی موجود، برای کاربر فضای مجازی مشروع و مقبول برمیشمرد و آن را مشروط بر سه اصل «عدم سوءاستفاده»، «قانونیت» و «ضرورت» میداند به این صورت که محقِ این حق، اجازه سوءاستفاده از آن را به لحاظ اخلاقی، اقتصادی و امنیتی ندارد. همچنین قانون میتواند این حق را ضیق نماید و اجازه استفاده از آن را ندهد یا محدود کند. ضرورت نیز از محدودکنندههای این حق شمرده میشود که در هرجایی که ضرورت ایجاب کرد شخص از این حق استفاده نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - الزامات اثربخشی به قوانین و احکام کیفری خارجی در قلمرو ملی: تحولات، موانع و راهکارها در حوزه جرایم سایبری
اشکان فامیل مدبران آذر گیوکی نادر علیزاده سرشتشماره 1 , دوره 3 , بهار 1403اعمال همهجانبه اصل حاکمیت کشورها در قلمرو سرزمینی بهوسیله ابزار صلاحیت کیفری علیرغم توجیهاتی که برای آن وجود دارد، دستخوش تغییر شد، بهطوریکه اثربخشی به قوانین و احکام خارجی در سالیان اخیر در پرتو مفاهیم حقوق بشری و معیارهای دادرسی عادلانه تعدیل گردیده و بسیاری از ک چکیده کاملاعمال همهجانبه اصل حاکمیت کشورها در قلمرو سرزمینی بهوسیله ابزار صلاحیت کیفری علیرغم توجیهاتی که برای آن وجود دارد، دستخوش تغییر شد، بهطوریکه اثربخشی به قوانین و احکام خارجی در سالیان اخیر در پرتو مفاهیم حقوق بشری و معیارهای دادرسی عادلانه تعدیل گردیده و بسیاری از کشورها با پیشبینی مصادیقی از اعمال قانون خارجی، از حاکمیت خویش عدول نموده و مصالح و منافع متهم را مرجح دانستهاند. یکی از مهمترین ویژگی¬های فضای سایبری، اختصاص نداشتن و محدود نبودن آن به مرزهای جغرافیایی کشورهاست که به آن ویژگی «فرامکانی» می¬گویند. این ویژگی سبب می¬شود تعیین دادگاه صالح جهت رسیدگی به جرائم ارتکابی در این فضا با مشکلات اساسی مواجه گردد. در فضای واقعی جهت اعمال صلاحیت سرزمینی عواملی نظیر محل وقوع جرم، محل کشف جرم، محل اقامت و دستگیری متهم ملاک عمل است لیکن با توجه به ویژگی های فضای سایبر که مهمترین آن اختصاص نداشتن به مکانی خاص «فرامکانی بودن» می باشد،اعمال صلاحیت سرزمینی در این فضا سبب بروز تعارض مثبت بین محاکم کشورهای مختلف می گردد. لذا تعیین قلمرو این اصل بیشترین چالش را در رسیدگی به جرائم قضای سایبر ایجاد کرده و در رویه های مختلف کشورهای جهان می¬توان به محل استقرار رایانه ، محل حضور بارگذار یا پیاده ساز، محل وقوع عمل، محل اثر و یا سایر امور دیگر به عنوان عوامل ارتباط دهنده صلاحیت دادگاه با عمل مجرمانه واقع شده در فضای سایبر اشاره داشت.این پژوهش، که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و موجود در فضای سایبری، انجام شده است، تلاش¬دارد به بررسی تأثیرپذیری حقوق کیفری کشورمان از این فرآیند بپردازد. روند مذکور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تحت تأثیر موازین شرعی و نیز با توجه به پیشرفت روز افزون در زمینه های سایبری و افزایش جرایم در این حوزه، با موانعی مواجه شد که نیازمند تأمل و تحقیق جهت برطرف نمودن میباشد، موانعی همچون شرایط قاضی منصوب، قاعده نفی سبیل و برخی احتیاطهای نامعقول مقنن در این زمینه به چشم میخورد که سد راه تحول حقوق کیفری کشورمان برای گسترش بستر مکانی گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - متاورس و تاثیر آن بر سبک زندگی
محسن محمودی سالار صادقیشماره 2 , دوره 1 , تابستان 1401متاورس به عنوان یک تکنولوژی نوپدید و نسل آینده اینترنت به دلیل ویژگی های خاص و جدیدی که داراست از جمله نامحدود بودن و همزمانی ارتباط در واقعیت های مجازی، بر سبک زندگی انسان تاثیر انکارناپذیری به صورت مثبت در حوزه های پزشکی، اقتصاد و آموزش و نیز به صورت منفی مانند بزهکار چکیده کاملمتاورس به عنوان یک تکنولوژی نوپدید و نسل آینده اینترنت به دلیل ویژگی های خاص و جدیدی که داراست از جمله نامحدود بودن و همزمانی ارتباط در واقعیت های مجازی، بر سبک زندگی انسان تاثیر انکارناپذیری به صورت مثبت در حوزه های پزشکی، اقتصاد و آموزش و نیز به صورت منفی مانند بزهکاری های نوین، جعل هویت و خطر حریم خصوصی خواهد داشت. لذا مدیریت سبک زندگی در این فضای جدید از جهت فنی و محتوایی ضروری است. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی تاثیرات مثبت و منفی متاورس در سبک زندگی انسان و نحوه مدیریت و حکمرانی در متاورس می پردازد. در این راستا تعیین پروتکل ها و استاندارد های تعاملی و تبیین ابعاد حقوقی این فضا و محتواهای تولید شده در آن و تقویت حکمرانی در این قلمرو از مهم ترین کارهای پیش روی سیاستگذاران و قانونگذاران بوده و بر این اساس تامین امنیت سایبری و حریم خصوصی، شناسایی ریسک های احتمالی در متاورس، تقویت حاکمیت با توازن امنیت و آزادی در متاورس و آگاه سازی و آموزش مردم توسط رسانه ها جهت استفاده صحیح کاربران از متاورس ضروری خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی تطبیقی رمز ارزها از منظر حقوق قراردادها و حقوق بانکی
علیرضا محمد زاده اصغر محمودی ابراهیم تقی زاده حسن خسرویشماره 3 , دوره 2 , پاییز 1402مقاله حاضر باهدف بررسی تطبیقی رمز ارزها از منظر حقوق قراردادها و حقوق بانکی درصدد است؛ ضمن بررسی اعتبار رمز ارزها به تطبیق آن در حقوق قراردادها و حقوق بانکی، بپردازد تا با آشکار ساختن ابعاد آن گام مؤثری را در شناخت حقوق استفاده از رمز ارزها در مبادلات تجاری ایران بردار چکیده کاملمقاله حاضر باهدف بررسی تطبیقی رمز ارزها از منظر حقوق قراردادها و حقوق بانکی درصدد است؛ ضمن بررسی اعتبار رمز ارزها به تطبیق آن در حقوق قراردادها و حقوق بانکی، بپردازد تا با آشکار ساختن ابعاد آن گام مؤثری را در شناخت حقوق استفاده از رمز ارزها در مبادلات تجاری ایران بردارد؛ با بررسی جایگاه و اعتبار رمز ارزها در حقوق قراردادها و حقوق بانکی، نتایج گویای آن است که در ایران در حوزه ی خریدوفروش رمز ارزها تنها قانونی که در استفاده از رمزارزها مورد تصویب واقعشده است تصویبنامه مصوبه هیئتوزیران مصوب 05/06/1398 بوده که با استناد به اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در 6 ماده و 7 تبصره تنظیمشده است. از منظر حقوق قراردادها با استناد به ماده 1 و 2 مصوبه فوق می توان بیان کرد؛ استفاده از رمز ارزها که از سوی متعاملین، مشمول حمایت و ضمانت از سوی دولت و نظام بانکی نبوده و استفاده از آن در مبادلات داخل کشور مجاز نیست و تنها استثنا در این مورد، استخراج فرآورده های پردازشی رمزنگاریشده رمزارزها (ماینینگ) با توسل به اخذ مجوز از سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ در حقوق بانکی نیز استفاده از رمز ارزها و میزان عرضه آن از سوی خود بانک مرکزی تنظیم و بهطورکلی تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - اصل فوریت در اعمال ضمانت اجراهای نقض حقوق مالکیت فکری پدیدآورندگان طرحهای مد
لیلا عالیخانی سعید حبیبا حسن عالی پور محمدرضا الهی منششماره 2 , دوره 2 , تابستان 1402اصل فوریت در اعمال ضمانت اجراها، مفهومی متعارض و نسبی است. متعارض چون از یکسو در پی اعمال ضمانت اجراهای تعیینی قانون در کمترین زمان است تا حتیالامکان نقض مقرره تداوم نیابد و بزه دیده و جامعه آسیب بیشتری نبینند. از سوی دیگر، برای اعمال ضمانت اجراهای تعیینی قاضی (و نه چکیده کاملاصل فوریت در اعمال ضمانت اجراها، مفهومی متعارض و نسبی است. متعارض چون از یکسو در پی اعمال ضمانت اجراهای تعیینی قانون در کمترین زمان است تا حتیالامکان نقض مقرره تداوم نیابد و بزه دیده و جامعه آسیب بیشتری نبینند. از سوی دیگر، برای اعمال ضمانت اجراهای تعیینی قاضی (و نه قانون) وقت مقتضی برای ارزیابی و دقت قضایی لازم است که میتواند تحت تأثیر اصل فوریت قرار بگیرد. نسبی چون اصل فوریت نسبت به همه ضمانت اجراها یا در همه مراحل، توصیه نمیشود. ضمانت اجراهای تأمینی (اجتماعی) و شغلی (اداری) باید در سریعترین زمان اعمال شوند ولی ضمانت اجراهای کیفری و مدنی نیاز بهدقت و ارزیابی دارند. گزینش تعادل میان انواع ضمانت اجراها، بهویژه برای حفظ حقوق پدیدآورندگان طرحهای مد ضروری است. نقض حق طرحهای مد همانند برخی جلوههای مالکیت فکری، موجب ازدسترفتن حقوق و عایدیهای آفرینندگان آن میشود. ازاینرو، انتظار برای تفهیم اتهام، محاکمه و اعمال ضمانت اجراهای کیفری نه با اهداف عدالت بزه دیده محور منطبق است و نه حتی مرتکبمحور. در برابر فوریت در اعمال برخی ضمانت اجراها برای کنترل اولیه یا جلوگیری از تداوم نقض حقوق پدیدآورنده میتواند بسیار مؤثرتر از اتکا به ضمانت اجراهای کیفری باشد. نوشتار حاضر با استفاده از منابع کتابخانهای و روش توصیف و تحلیل، به ارزیابی کارآمدی اصل فوریت اعمال ضمانت اجراهای کیفری در حمایت از حقوق پدیدآورنده مد پرداخته و به این نتیجه رسیده است که اعمال ترکیبی ضمانت اجراها از آغاز ارتکاب جرم تا صدور رأی دادگاه، برحسب مورد و ماهیت، میتواند مؤثر باشد بهگونهایکه تا پیش از محاکمه، اصل فوریت حاکم است و در حین محاکمه تا صدور رأی، اصل دقت. پرونده مقاله