تحلیل جریان هژمونیک شعر و اندیشة شاملو با کاربرد تئوری گفتمان ارنستو لاکلائو

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

کاوه عباسی ¹ , جلیل تجلیل ² , فرهاد طهماسبی ³ , عبدالحسین فرزاد ⁴

1 - دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، ایران.
4 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/07/28 تاریخ پذیرش : 1399/12/20 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: آزادی, کلید واژه‌ها: شاملو, تئوری گفتمان, هژومونی و زمینه,

چکیده مقاله :

چکیده این مقاله با در نظر داشتن اصول و پایۀ تئوری گفتمان که توسط ارنستو لاکلائو بسط و توسعه یافته، نگاشته شده است. جوهرِ نظریّۀ گفتمان این است که موضوعاتِ تاریخی و اجتماعی، سیاسی هستند. این مقاله بین سطح آنتیک و انتولوژیک تمییز قائل شده و آثار و شعر شاملو را در آنتولوژی بررسی کرده است. بر این اساس، آثار شاملو بر محوریّت موضوع آزادی به عنوان مفهومی که محور حرکت های اجتماعی و سیاسی یک صد سالۀ اخیر و هدف و هویّت جنبش های سیاسی معاصر ایران بوده، در نظر گرفته می شود. استراتژی و روش این پژوهش این است که چندین مفهوم اساسی از آثار شاملو استخراج شده سپس مفهوم مرکزی ایده‌های او انتخاب شده که از نظر این مقاله مفهوم آزادی است. در این مقاله شاملو، شاعر آزادی نامیده شده است. این مقاله باور دارد که کثر پدیده‌های اجتماعی و ادبی، سیاسی هستند و متن را باید در درون زمینه باید دید و بررسی کرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract           This passage has been written regarding the principles and the basis of the discourse theory extended by Ernesto Laclau. The essence of this theory is that the historical and social subjects are political. This essay differentiates between the antique and anthology level and has studied Shamloo's works in anthology books. Based on this, Shamloo's works on the freedom discourse implies that  political and social movement during the recent century have been considered as the aim and the identity of political movements in Iran. The strategy and method of this research is that some of the basic concepts, are explored in Shamloo's works and then his central concepts of ideas about liberty are chosen in this paper . Shamloo, in this essay, is called the poet of freedom. It is believed that most of the phenomena in society and literature are political and the content must be internally seen and evaluated.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ:

• آبراهامیان، (1393)، ­ایران بین دو انقلاب، تهران: نی، چاپ بیست و دوّم.


• بروجردی، مهرزاد، (1393)، روشنفکران ایرانی و غرب، تهران: فرزان، چاپ ششم.


• بوکوک، روبرت، (1399)، هژمونی، ترجمة باغی دوست، بهزاد و عباسی، کاوه، نشر گام نو.


• شاملو، احمد، (1359)، ترانه­های کوچک غربت، تهران: مازیار.


• شاملو، احمد، (1390)، حدیث بیقراری ماهان، تهران: چشمه.


• مظفری ساوجی، مهدی، (1395)، از بامداد. تهران: مروارید.


• Baghidoost, Behzad. 2014. Political Strategy and Leadership in the work of Ali Shariati. University of Essex, UK, (Ph.D. thesis)


• Berger, Peter. 1967. The Sacred Canopy; Elements of a Sociological Theory of Religion. Penguin Book, London.


• Bocock, Robert, 1986, Hegemony, London: The Open University Press


• Derrida, Jacques , 1987. Of Spirit. Chicago and London: Chocago University Press – Translated into English by Geoffery Bennington and Rachel Bowlby


• Giddens, Anthony. 2001. Sociology (4th Edition). Polity, London.


• Howarth, David & Torfing, Jacob. 2005. Discourse Theory in the European Politics. New York: Palgrave


• Howarth, David. 2000. Buckingham & Philadolphia: Open University Press.


• Laclau, Ernesto & Mouffe, Chantal. 1985. Hegemony and Socialist Strategy. London: Verso,


• Torfing, Jacob. 1999. New Theories of Discourse. Blackwell. 


• Marx, Karl & Friedrich Engels, 2000. The German Ideology, Transcription: Tim Delaney, Bob Schwartz, Brian Basgen; Online version: Marx/Engels Internet Archive (Marxists.org).


• Skinner in: Jacques Levy & Emmanuelle Tricoire. Quentin Skinner. 2004 Concepts only have histories. Interview with Quentin Skinner,

Could be found in: https://www.espacestemps.net/en/articles/quentin-skinner/