بررسی تأثیر عوامل جمعیت‌شناختی بر میزان رضایت از فاکتورهای ارزیابی پس‌از بهره‌برداری (موردپژوهی: کارکنان ادارات دولتی شهر بندرعباس)
محورهای موضوعی : تحولات اجتماعی
شایسته فرح
1
,
محمد قمیشی
2
,
حسام‌الدین ستوده
3
1 - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد قشم، دانشگاه آزاداسلامی، قشم، ایران.
2 - استادیار گروه معماری، واحد دماوند، دانشگاه آزاداسلامی، دماوند، ایران.
3 - استادیار گروه معماری، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.
کلید واژه: تعاملات اجتماعی, ارزیابی پس‌از بهره برداری(POE), جمعیت‌شناختی, ادارات دولتی, شهر بندرعباس.,
چکیده مقاله :
نظرسنجی از استفاده‌کنندگان درطول عمر ساختمان‌ها روشی است‌که با دریافت بازخورد استفاده‌کنندگان به بهبود تعاملات اجتماعی و ارتقاء کیفیت مهرازی کمک می‌کند. شیوۀ ارزیابی پس‌از بهره‌برداری(POE)، سال‌هاست در دنیا استفاده می‌شود، اما در ایران باوجود مزایای فراوان، کمتر به‌عنوان عاملی برای ایجاد تحولات اجتماعی درراستای توسعۀ جامعه موردتوجه قرار گرفته‌است. افراد یک‌سوم روز و نیمی‌از ساعات بیداری خودرا در فضاهای کاری سپری می‌کنند و تحت‌تأثیر فضاها قرار می‌گیرند به‌همین منظور دریافت بازخورد آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌طورخاص، تاکنون در ایران مطالعه‌ای بر تأثیر عوامل جمعیت‌شناختی بر فاکتورهای ارزیابی پس‌از بهره‌برداری به‌این گستردگی صورت نگرفته است. برمبنای پرسش-چگونه عواملی به‌مانند جنسیت، سن، تحصیلات، ردۀ شغلی، سابقۀ کار، ساعات حضور، نوع فضای کار و نوع جداکننده‌ها بر تعاملات اجتماعی و رضایت از فاکتورهای ارزیابی پس‌از بهره‌برداری تأثیر می‌گذارند؟-این تحقیق شکل گرفت. فاکتورهای ارزیابی به‌مثابۀ نور، صدا، دما و تهویه، چیدمان، بیوفیلیا، مکان و امکانات، دید و منظر و عوامل رفتاری هستند. پژوهش باتمرکزبر ادارات دولتی شهر بندرعباس تبیین شده و از نوع توصیفی-تحلیلی و روش‌تحقیق کمی است. داده‌ها ازطریق پرسش‌نامه برپایۀ طیف لیکرت جمع‌آوری شدند. نتایج حاکی ازآن است‌که متغیرهای جمعیت‌شناختی، نوع فضای کار و جداکننده‌ها بر فاکتورهای ارزیابی تأثیرگذار هستند. طوری‌که افزایش رضایت از یکی، بر رضایت از دیگر فاکتورها موثر است.
Surveys of building occupants throughout a building's lifespan are a method for gathering feedback that helps improve social interactions and enhance architectural quality. The Post-Occupancy Evaluation (POE) method has been used worldwide for years, but despite its many advantages, it has received less attention in Iran as a factor for creating social changes aimed at societal development. Individuals spend one-third of their day and nearly half of their waking hours in workspaces, where they are influenced by these environments, making their feedback crucial. Specifically, no study in Iran has examined the impact of demographic factors on POE factors as comprehensively as this research. Based on the question—how do factors such as gender, age, education, job rank, work experience, hours of presence, workspace type, and dividers affect social interactions and satisfaction with POE factors?—this study was developed. The evaluation factors include lighting, sound, temperature and ventilation, layout, biophilia, location and amenities, views, and behavioral factors. The research, focusing on government offices in Bandar Abbas, is descriptive-analytical in nature and uses a quantitative research method. Data were collected through a Likert-scale questionnaire. The results indicate that demographic variables, workspace type, and dividers influence POE factors. An increase in satisfaction with one factor often affects satisfaction with others.
علی‌اکبری، پریا. عزیزی، شادی. دهباشی، مزین. 1401. نقش تغییرات اجتماعی بر دگرگونی فضاهای میانی در دورۀ قاجار بارویکرد «فضا ابزار»، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اندیشۀ معماری، دورۀ 6، شمارۀ 11، 114-89.
فرح، شایسته. قمیشی، محمد. ستوده, حسام‌الدین. 1402. ارزیابی پس‌از بهره‌برداری درساختمان‌ها؛ مروری‌بر فعالیت‌های انجام شده در ایران، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-فضای‌زیست، دورۀ 4، شمارۀ 1، 253-235.
Al Horr, A., Arif, M., Kaushik, A., Mazroei, A., Katafygiotou, M., Elsarrag, E. 2016. Occupant Productivity And Office Indoor Environment Quality: A Review Of The Literature, Building And Environment, 105, 369-389.
Calisi, C., Stout, J. 2015. Stop Noise From Ruining Your Open Office, Harvard Business Review Digital Articles, 2.
Dabdabeh, M. 2021. Manuscripts From The Collected Works Of Architect Dabdabeh (Meta-Analysis Of Factors Affecting Employee Satisfaction In Post-Occupancy Evaluation Of Office Spaces), Tehran.
Dam-Krogh, E. P., Rupp, R. F., Clausen, G., Toftum, J. 2024. Scoping Review Of Post Occupancy Evaluation Of Office Buildings With Focus On Indoor Environmental Quality And Productivity, Journal Of Building Engineering, 108911.
De Bakker, C., Aries, M., Kort, H., Rosemann, A. 2017. Occupancy-Based Lighting Control In Open-Plan Office Spaces: A State-Of-the-Art review, Building And Environment, 308-321.
Elzeyadi, I. M. 2011. Daylighting Bias And Biophilia: Quantifying The Impact Of Daylighting On Occupants’ Health, School Of Architecture And Allied Arts, Eugene, OR: University Of Oregon, Eugene.
Fenyvesi, A. 2016. Investing In Better Office Design Can Pay Back, Budapest Business Journal, 24(3): 16-17.
Frontczak, M., Schiavon, S., Goins, J., Arens, E. A., Zhang, H. P. D., Wargocki, P. 2012. Quantitative Relationships Between Occupant Satisfaction And Satisfaction Aspects Of indoor Environmental Quality And Building Design, International Journal Of Indoor Environment And Health.
Gillis, K., Gatersleben, B. 2015. A Review Of Psychological Literature On The Health And Wellbeing Benefits Of Biophilic Design, Buildings, 5(3): 948-963.
Hadavi, S., Kaplan, R., Hunter, M. R. 2015. Research Paper: Environmental Affordances: A Practical Approach For Design Of Nearby Outdoor Settings In Urban Residential Areas, Landscape And Urban Planning, 134, 19-32.
Hadjri, K., Crozier, C. 2009. Post‐Occupancy Evaluation: Purpose, Benefits And Barriers, Facilities, 27(1/2): 21-33.
Hagberg, E. 2014. Noises Of, Metropolis: Architecture Design, 33(9): 76.
Kim, J., De Dear, R. 2013. Workspace Satisfaction: The Privacy–Communication Trade-Off In Open-Plan Offices, Journal Of Environmental Psychology, 36, 18-26.
Kimelberg, S. M., Williams, E. 2013. Evaluating The Importance Of Business Location Factors: The Influence Of Facility Type, Growth & Change, 44(1): 92-117.
Langer, S., Bekö, G. 2013. Indoor Air Quality In The Swedish Housing Stock And Its Dependence On Building Characteristics, Building And Environment, 69, 44-54.
Lottrup, L., Stigsdotter, U. K., Meilby, H., Claudi, A. G. 2015. The Workplace Window View: A Determinant Of Office Workers’ Work Ability And Job Satisfaction, Landscape Research, 40(1): 57-75.
Mirel, D. 2015. Silicon Valley Blazes Trail For Creative Office Spaces, Journal Of Property Management, 80(3): 30-61.
Narangerel, A., Lee, J. H., Stouffs, R. 2016. Daylighting Based Parametric Design Exploration oOf 3D Facade Patterns.
Newsham, G., Birt, B., Arsenault, C., Thompson, A., Veitch, J., Mancini, S., Burns, G. J. 2013. Do `Green' Buildings Have Better Indoor Environments? New Evidence, Building Research & Information, 41(4): 415-434.
Raynham, P. 2016. Room Lighting In The Absence Of A Defined Visual Task And The Impact Of Mean Room Surface Existence, Lighting Research & Technology, 48(2): 190- 204.
Reggasa, Y. 2013. Facility Layout Optimization, IUP، Journal Of Mechanical Engineering, 6(4): 52-61.
Royal Institute Of British Architects-RIBA Architecture, 2020. Post Occupancy Evaluation-An Essential Tool To Improve The Built Environment, [Online].
Scott-Webber, L., Strickland, A., Kapitula, L. R. 2013. Built Environments Impact Behaviors Results Of An Active Learning Post-Occupancy Evaluation, Planning For Higher Education, 42(1): 28-39.
Tanabe, S. I., Haneda, M., Nishihara, N. 2015. Workplace Productivity And Individual Thermal Satisfaction, Building And Environment, 91, 42-50.
Vogt, V. 2016. The Contribution Of Locational Factors To Regional Variations In Office-Based Physicians In Germany, Health Policy, 120(2): 198-204.
Watts, A. W., Masse, L. C. 2013. Is Access To Workplace Amenities Associated with Leisure-Time Physical Activity Among Canadian Adults?, Canadian Journal Of Public Health, 104(1): 87-91.