بررسی فقهی و حقوقی قاعده عطف بما سبق نشدن قوانین با تأکید بر مقوله‌ی قصاص
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوقاحمد مرادخانی 1 , سیدمسیح حسینی 2 , سید محمد مهدی احمدی 3 , علیرضا عسگری 4
1 - استادیار دانشگاه
2 - دانشجوی دکترا/دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
3 - استادیار/ دانشگاه آزاد اسامی واحد قم
4 - استادیار/دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
کلید واژه: کلیدواژه:قاعده عطف بماسبق نشدن, جرم‌زدایی و بازدارندگی, قصاص, اصل برائت,
چکیده مقاله :
مقوله ی عطف بما سبق نشدن قوانین و سیطره ی شمولیت این قاعده ، خصوصاً در بحث قصاص ، حائز اهمیت و محل تأمل می باشد. شیوه ی عمل و نگرش مقنن در باب احکام شرعی، مبنی بر عدم اعمال قاعده ی موصوف می باشد که نتیجتاً، موجب بی عدالتی در در فرآیند کیفری را به بار خواهد آورد مداقَه در متن رأی وحدت رویه شماره 45– 25/10/1365ماده 6 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب مهرماه 1361 که مجازات و اقدامات تأمینی را برطبق قانونی قرار داده که قبل از وقوع جرم وضع شده باشد منصرف از قوانین واحکام الهی از جمله راجع به قصاص می باشد که در صدر اسلام تشریع شده اند... در سال 1370 مقنن کیفری در ماده 11 قانون مجازات اسلامی قاعده عطف بما سبق نشدن قوانین را تنها ناظر بر مقررات ونظامات دولتی دانست و نتیجتاً قاعده مذکور در حقوق ایران بطور محدود پذیرفته شد. لذا قوانین شرعی چون حدود ، قصاص ، دیات از مقررات و نظامات دولتی خروج موضوعی پیدا کرد. و نهایتاً این موضوع پذیرفته شد که تنها کیفر تعزیرات تحت شمول قاعده عطف بما سبق نشدن قوانین قرار می گیرد. حاکی از آن است که مجازات قصاص از قلمرو و شمولیت قاعده عطف بما سبق نشدن خارج دانسته شده است. لذا مقاله حاضر در صدد آن است که با ذکر اهم ادله فقهی و حقوقی به توجیه عطف بما سبق نشدن مجازات قصاص بپردازد.کلیدواژه:قاعده عطف بماسبقنشدن،قصاص، اصل برائت، جرم‌زدایی و بازدارندگی
Category retroactively lack inclusion of the lawful rule and control, as is the death and the reflection is important. Practices and attitudes legislator of religious orders, he is not to apply rules which consequently leads to injustice in the criminal process to bring Contemplated in the context of judicial precedent 10/25/1365 Number 45. “Article 6 of the Islamic Penal Law October 1361 that the penalties and corrective measures By law put before the crime is established Withdrew from his commands legislation, including legislation relating to retaliation that have been at the forefront of Islam ... In 1370 criminal legislator in Article 11 of the Penal Code rule retroactively not only rules governing the " government and military regulations," he And consequently the rule was adopted in the Iranian Law is limited. Therefore, the legal rules of borders and murder, expense and exclusion criteria of the regulations was the system of government. Finally, it is accepted that the only punishment suspended under the rule of law are not retroactively. The present paper suggests that the death penalty is not out of the realm and inclusion rule retroactively known. This article aims to study the most important jurisprudence and legal arguments to justify the death penalty are not paid retroactively. Key words: non-retroactive, murder, acquit principle, criminology, prevention.