واکاوی قرائت‌های نظریه أمر بین الامرین در نگاه متکلمین شیعه
محورهای موضوعی : اندیشه های فلسفی و کلامی
کلید واژه: جبر, تفویض, أمر بین الامرین, متکلمین شیعه,
چکیده مقاله :
نظریه أمر بین الامرین که نخستین بار از سوی ائمه معصومین (علیهم السلام) مطرح شد، هر دو نظریه جبر و تفویض را باطل و حقیقتی میان آن دو را اثبات می کند. قرائت هایی که از سوی متکلمین شیعی ارائه شده از قبیل، قدرت بخشی خداوند به انسان ها و بیان اوامر و نواهی؛ فعل انسان مشروط به اذن الهی و شرایط دیگر؛ شراکت انسان و خداوند در افعال انسانی؛ هدایت و توفیق الهی؛ اعطای قدرت از خداوند و اراده از انسان؛ اختیار امکانی؛ مجبور در غیر افعال تکلیفیه و مختار در امور تکلیفیه؛ مالکیت انسان در طول مالکیت خداوند، می باشد. قرائت های نامبرده در توضیح امر بین الامرین خواسته یا ناخواسته یا به کسب و یا جبر و یا به تفویض گرایش پیدا کرده اند و برخی هم از محل بحث خارج شده اند.از بین قرائت های ارائه شده از سوی متکلمین قرائت شیخ مفید (مالکیت انسان در طول مالکیت خداوند)، قرائت صحیح و روشنی می باشند و علامه طباطبایی قرائت شیخ مفید را به شکل صحیح تفسیر می کند و اراده انسان، جزء اخیر علت تامه می داند.