ادبیات شفاهی و عامیانه، بستر مناسبی برای شناخت آداب و رسوم مردم هر منطقه است. در بیشتر مناطق سرزمین ما ترانههای محلی فراوانی رایج است؛ یکی از انواع این ترانهها، اشعاری است که دربارۀ آیینهای ازدواج در میان مردم رایج بوده است و در شهرهای مختلف، به نامهای گوناگونی خوان چکیده کامل
ادبیات شفاهی و عامیانه، بستر مناسبی برای شناخت آداب و رسوم مردم هر منطقه است. در بیشتر مناطق سرزمین ما ترانههای محلی فراوانی رایج است؛ یکی از انواع این ترانهها، اشعاری است که دربارۀ آیینهای ازدواج در میان مردم رایج بوده است و در شهرهای مختلف، به نامهای گوناگونی خوانده میشود. در میان این اشعار میتوان رسمها و آیینهای مختلف مردم را بازیافت. در شهرستان جهرم استان فارس نیز بخش عمدهای از اشعار محلی به ترانههایی با موضوع جشن عروسی و ازدواج اختصاص دارد. هدف از این پژوهش که به شیوۀ میدانی و کتابخانهای انجام شده است، بیان ویژگیهای اشعار عروسی و طبقهبندی آنها از لحاظ مضمون و محتواست. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که اشعار عروسی در شهرستان جهرم به دو بخش عمده قابل تقسیم است: الف) اشعاری در توصیف عروس و داماد؛ ب) اشعاری که بیانگر رسوم و آداب و عادتهای مردم این شهر است که بخش های گوناگونی دارد؛ مانند حنابندان، جهیزیه بردن، حمام کردن و خلعت پوشیدن داماد، مراسم خداحافظی عروس و آماده کردن اتاق عروس و داماد.
پرونده مقاله
پیش از ظهور زرتشت، ایرانیان به دو گروه از خدایان (اهوراها و دیوها) اعتقاد داشتند. انتشار آموزه های زرتشت، عامل تقدس زدایی از دیوها در ایران است. اوسنه های عامیانه، گنجینه ای بسیار مهم در شناسایی ویژگی های فرهنگی و چگونگی تکوین بسیاری از باورها و نگرش ها در جوامعان چکیده کامل
پیش از ظهور زرتشت، ایرانیان به دو گروه از خدایان (اهوراها و دیوها) اعتقاد داشتند. انتشار آموزه های زرتشت، عامل تقدس زدایی از دیوها در ایران است. اوسنه های عامیانه، گنجینه ای بسیار مهم در شناسایی ویژگی های فرهنگی و چگونگی تکوین بسیاری از باورها و نگرش ها در جوامعاند. هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که آیا اوسنه های عامیانۀ گردآوریشده از خراسان ایران و کشورهای همزبان افغانستان و تاجیکستان می تواند نشاندهندۀ سیر تحول نگرش جامعۀ ایرانی نسبت به دیوها باشد؟ در برخی از اوسنه های عامیانه، دیوها دارای سجایای اخلاقی هستند؛ مثلاً شخصیتی قدرشناس دارند، به قهرمان داستان کمک می کنند، خوب و خوشاخلاق هستند و کارهای تخصصی انجام می دهند. در برخی از داستان های عامیانه، آدمیزاد به دیوها ظلم می کند و حتی آنان را بدون دلیل به قتل می رساند، در حالی که دیوها به کشتن آدمی رضایت نمی دهند. در بسیاری از داستان ها، تحت تأثیر اصلاحات دینی، نقش منفی به دیو نسبت داده شده، اما داستان هایی که در آنها دیوها ایفا کنندۀ نقش مثبت هستند، نشان از پیروزی خاطرۀ پرستش دیوها بر آموزه های زرتشت دارد.
پرونده مقاله
ادبیات غنی ایرانزمین و به تبع آن، سرزمین آذربایجان با تاریخ و فرهنگ گره خورده است و بازی های بومی و محلی نیز به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه، جزئی از همین ادبیات گران سنگی شده است که به قلم ادبایی که دغدغۀ فرهنگی سرزمینشان آنها را میراث دار این گنجینۀ گرانبها کرده، ضبط چکیده کامل
ادبیات غنی ایرانزمین و به تبع آن، سرزمین آذربایجان با تاریخ و فرهنگ گره خورده است و بازی های بومی و محلی نیز به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه، جزئی از همین ادبیات گران سنگی شده است که به قلم ادبایی که دغدغۀ فرهنگی سرزمینشان آنها را میراث دار این گنجینۀ گرانبها کرده، ضبط گردیده است. از طرف دیگر، فرهنگ عامه می تواند خاستگاه آثار فاخر هنری و ادبی باشد، همان طور که آبشخور بزرگ ترین و ماندگار ترین اثر هنری محمد حسین شهریار شد. شهریار به دلیل گذراندن دوران کودکی خود در طبیعت بکر روستای خشکناب، بازیهای محلی آذربایجان را که در دوران کودکی با آنها مأنوس بود، در دل اشعار ترکی خود جای داده است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های شفاهی در بین مردم، تعداد 9 بازی از انواع بازی های آذربایجان را با استناد به اشعار این شاعر، تحلیل و بررسی می نماید. دقت در این بازی های مهیّج که به اقتضای زندگی در طبیعت و فرهنگ عشیره ای ایجاد شدهاند نشان میدهد که همۀ این بازی ها، متناسب با فرهنگ سادۀ روستایی، گروهی و ساده بودهاند و به تبعیت از زندگی سادۀ مردم و متأثر شدن از طبیعت، اغلب به ابزار خاصی نیاز نداشتهاند و یا ابزار استفادهشده برای آنها، جزئی از طبیعت بوده است.
پرونده مقاله
یکی از جایگاههایی که در اغلب زبانها تمایلی به تولید همخوان از آن نیست، جایگاه تولید ملازی است. تعداد اندکی از زبانهایی که در این جایگاه، همخوان تولید میکنند تنها دارای یک همخوان انسدادیاند. در خصوص زبان فارسی، اکثر دستورنویسان و زبانشناسان بر این نکته توافق دارند چکیده کامل
یکی از جایگاههایی که در اغلب زبانها تمایلی به تولید همخوان از آن نیست، جایگاه تولید ملازی است. تعداد اندکی از زبانهایی که در این جایگاه، همخوان تولید میکنند تنها دارای یک همخوان انسدادیاند. در خصوص زبان فارسی، اکثر دستورنویسان و زبانشناسان بر این نکته توافق دارند که در این زبان، گونۀ معیار تنها یک واج انسدادی ملازی وجود دارد و این واج انسدادی ملازی، همخوان انسدادی ملازی واکدار است که میتواند در بافتهای مختلف، واجگونههای متفاوتی تولید کند. بهرغم این وضعیت در گونۀ معیار، در برخی از گونهها به نظر میرسد که دو همخوان ملازی وجود دارد. پژوهش پیش رو میکوشد تا با بررسی ویژگی آکوستیکی همخوان انسدادی ملازی در گویش نیریزی این مهم را ارزیابی کند. دادههای موجود در این پژوهش، گفتار گویشورانی است که با استفاده از نرمافزار PRAAT ، تجزیه و تحلیل شده است. پژوهش حاضر نشان میدهد که در این گویش، علاوه بر واج /G/، واج /q/ که در برخی از دورههای تطور زبان فارسی دیده شده است، وجود دارد.
پرونده مقاله
در دورۀ مشروطه و پس از آن، شاعران زیادی در سرزمین بختیاری پای در عرصۀ شعر و ادب نهادهاند که بسیاری از آنان ضمن تسلّط بر زبان و ادبیّات فارسی معیار و سرودن اشعار خود به زبان فارسی، آثاری نیز با گویش بختیاری ارائه نمودهاند و در این میان، تعدادی از شاعران بختیاری نیز به چکیده کامل
در دورۀ مشروطه و پس از آن، شاعران زیادی در سرزمین بختیاری پای در عرصۀ شعر و ادب نهادهاند که بسیاری از آنان ضمن تسلّط بر زبان و ادبیّات فارسی معیار و سرودن اشعار خود به زبان فارسی، آثاری نیز با گویش بختیاری ارائه نمودهاند و در این میان، تعدادی از شاعران بختیاری نیز به صورت ویژه به سرودن اشعار خود به گویش بختیاری پرداختهاند. از پیشگامان برجسته و مشهور شعر بختیاری در این دوران، میتوان از مُلا زُلفعلی بختیاری نام برد که آثار او سرآغاز تحوّل بزرگی در شعر گویشی بختیاری معاصر به شمار میرود. ملّا زُلفعلی بختیاری از پیشروان شعر گویشی بختیاری، پیش از دارابافسر است.اشعار وی با واژههای اصیل بختیاری، بیانگر تبحّر و اِشراف فراوانی است که وی به گویش بختیاری داشته است. از ملّا زُلفعلی دو اثر مهم و تعدادی اشعار پراکنده بر جای مانده است؛ معراجنامه و حدیث کساء که نشان از قدرت شاعری و توانایی این شاعر در گویش بختیاری دارد. معراجنامه را در شرح معراج پیامبراکرم(ص) و جانبداری از لُرهای بختیاری و منظومۀ حدیث کساء را در ستایش خاندان نبوّت و امامت سروده است. با توجّه به اهمیّت ملّا زُلفعلی در سرودن شعر گویشی (بختیاری) و نشان دادن جایگاه او در این زمینه، این مقاله به معرّفی شاعر و بررسی اندیشههای محوری شعرش میپردازد. این تحقیق، به روش توصیفی - تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانهای نگارش یافته است.
پرونده مقاله
گویش اردکان فارس یکی از گویشهای جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل دادههای جمع آوریشده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و چکیده کامل
گویش اردکان فارس یکی از گویشهای جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل دادههای جمع آوریشده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و توصیف موشکافانۀ دستگاه فعلی گویش اردکان فارس پرداخته شود و مباحث مصدر، ریشۀ فعل، افزونههای صرفی، زمانهای مختلف، وجه، افعال سببی و مجهول بررسی گردد. از آنجا که گویش اردکان فارس دارای ساخت ارگاتیو است در این پژوهش برای نشان دادن این ساخت، چگونگی صرف افعال لازم و متعدی در زمانهای مختلف گذشتۀ ساده، گذشتۀ نقلی، گذشتۀ استمراری، گذشتۀ ملموس، گذشتۀ دور و گذشتۀ التزامی و کاربرد آنها در جمله با هم مقایسه و به وجوه مختلف فعل در این گویش ازجمله وجه اخباری، وجه التزامی و وجه امری پرداخته شده است. همچنین طرز تشکیل افعال سببی و مجهول نیز بررسی گردیده است.
پرونده مقاله