بررسی ساختاری ده قصه از افسانه‌های محلی آذربایجان بر اساس نظریۀ ولادیمیر پراپ
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات آذری
معصومه خلیل نوعلی آباد
1
,
حمیدرضا فرضی
2
*
,
رستم امانی آستمال
3
1 - دانشجوی دکترای زبان وادبیات فارسی، واحدتبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیارگروه زبان وادبیات فارسی، واحدتبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران
3 - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، واحدتبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
کلید واژه: ساختار, پراپ, ریخت‌شناسی, افسانه‌های آذربایجان,
چکیده مقاله :
در سال 1928 میلادی، فرمالیست معروف، ولادیمیر پراپ با بررسی صد قصۀ روسی، مطالـعۀ ساختاری قصه‌های عامیانه را آغاز کرد. در سال‌های اخیر، الگوی وی به عنوان یکی از شیوه‌های رایج تحلیل ساختاری قصه‌های ملل، مورد توجه قرار گرفته است. از جمله آثار فولکلوریک با قدمتی عظیم و پشتوانۀ فرهنگی غنی، افسانه‌های محلی آذربایجان است که در این پژوهش بر اساس الگوی ساختاری پراپ، نقد و بررسی شده است. به‌همین منظور، ده قصه از افسانه‌های محلی آذربایجان از کتاب افسانه‌های آذربایجان که صمد بهرنگی و بهروز دهقانی جمع‌آوری کرده‌اند انتخاب و سپس تجزیه و تحلیل شده‌اند. در این پژوهش، تکرار، حذف و عدم توالی کارکردها کاملاً مشهود است. همچنین شش جفت‌کاری مختص قصه‌های مورد نظر به دست آمد که تابعیت کامل با ترکیب پراپ ندارد اما با به دست آمدن بیست و نه کارکرد از سی و یک کارکرد پراپ، می‌توان به تطبیق الگوی پراپ با افسانه‌های آذربایجان پی برد.
The famous formalist, Vladimir Propp, began the structural analysis of the folkloric stories in 1928 by investigation 100 Russian stories. His model in recent years was studied as one of the common methods of structural analysis of the nation’s stories. Since the Azerbaijani stories, such as folklores with their great and rich precedence, have not investigated structurally, we have tried to study these stories with structural patterns. To do so, ten Azerbaijani Local legends from Samad Behranghi and Behrooz Dehghani selected and edited from Azarbaijani Legends Book and then they were analyzed according to Vladimir Propp theory. In this research, repetition, omission, lack of succession of the functions are obvious and 6-pair related to the studied stories were obtained which do not show complete compatibility with Propp theory. However, by achieving 29 functions from 31 Propp functions, it can found conformity of Propp theory with Azerbaijan legends.