کاربرد الگوی بازتاب پذیری Reflexivity)) در متون اسلامی
محورهای موضوعی : پژوهشهای زبان شناختی و معنا شناسی در سطح واژگان
مسعود پورفرد
1
,
شهناز پورناصری
2
1 - پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی قم
کلید واژه: زبان شناسی شناختی, بازتاب پذیری, ساختار-کارکزار, نصوص دینی , عاملیت فردی و جمعی,
چکیده مقاله :
چکیده: هدف از تحقیق حاضر واکاوی کاربرد الگوی بازتاب پذیری در نصوص دینی می باشد.الگویی که دارای مراحل پیش رونده در تحولات حیات اجتماعی انسان ها است.الگوی بازتاب ¬پذیری در ابتدا اشاره به تجربت آموزی از طریق تکانه ها ومحرکهای ذهن انسان دارد وسپس موقعیتی ایجاد می کند که براثر شناسایی ، بازنگری و درنهایت بازشناسی موضوع و ایجاد چرخه معرفت و شناخت جدید، پویایی وتغییراتی را در مسئله و موضوع پژوهش ایجاد می کند .الگوی بازتاب پذیری که خود بخشی ازمسئله زبان شناسی شناختی تلقی می گردد وباید اذعان کرد زبان تاکنون مهمترین ابزارارتباطی انسان و اساس همه نهاد های اجتماعی بشر بوده است و در یک رابطه دائمی با بستر و ساحت خویش متأثر از دگرگونی و قوانین حاکم بر حرکت هستی است. براین اساس پرسش بنیادی در این پژوهش آن است چه کاربردهایی در عینیت بخشی به رابطه ذهن و رفتار اجتماعی و فرهنگی عاملیت در دریافت متون دینی دارد.برای رسیدن به نقش الگوی بازتاب پذیری در متون دینی در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است تا پیامدهای تعامل میان عامیت اجتماعی و فرهنگی با ساختارهای ذهنی و نقش عاملیت فردی و جمعی در جریان حیات اجتماعی نشان داده شود. الگوی بازتاب پذیری بیشتر مورد حمایت طرفداران روابط تعاملی در بازی زبانی بين پديده ها مطرح گرديده است. حاميان اين الگو تلاش می کنند با ارائه تركيبي از برخي آموزهای تجربی ، رویکردهای تفسيری و انتقادی به فهم و درك جديدی از مسائل برسند. از نظر حامیان این الگوی زبانی در روابط تعاملي با رویکرد تعاملی بین ساختار و کارگزار دقت کلیدی آن است که حیات وزندگی اجتماعی نه مجموعهای از کنشهای فردی و نه مجموعهای از ساختارهای اجتماعی است، بلکه به مثابه فرایندی در نظر گرفته شده است که مفهوم کلیدی آن عمل اجتماعی به شمار میآید و دارای دو جنبهی "عاملانه" و "ساختاری" است. با استفاده از نقش زبانی الگوی بازتاب پذیری مراحل شناسایی، بازنگری و بازشناسی در انطباق الگوی خود سازی فردی و اجتماعی براساس نصوص دینی این نتیجه در پژوهش حاضر دربر داشته است که اجرای مراحل الگوی بازتاب پذیری، بازی زبانی جدیدی را مرتب تولید می کند که عاملیت دینی حرکتی پیش رونده و رو به پیشرفت اجتماعی وفرهنگی در جامعه اسلامی احساس خواهد کرد.
The purpose of the current research is to analyze the application of the reflexivity model in religious texts. A model that has progressive stages in the evolution of human social life. due to the identification, revision and finally recognition of the subject and the creation of a new cycle of knowledge and understanding, it creates dynamics and changes in the problem and the subject of the research. It has been the communication tool of man and the basis of all human social institutions, and it is in a constant relationship with its environment and is affected by the transformation and laws governing the movement of existence. Therefore, the fundamental question in this research is what are the uses of objectifying the relationship between the mind and social and cultural behavior in the reception of religious texts. In order to reach the role of the reflexivity model in religious texts, descriptive-analytical method has been used in this research. To show the consequences of the interaction between social and cultural commonality with mental structures and the role of individual and collective agency in the course of social life. The model of reflexivity supported by the supporters of interactive relations has been proposed in the language game between phenomena. The supporters of this model try to reach a new understanding of the issues by presenting a combination of some experimental teachings, interpretive and critical approaches. According to the supporters of this linguistic model in interactive relations with an interactive approach between the structure and the agent, its key precision is that social life is neither a set of individual actions nor a set of social structures, but rather it is considered as a process whose key concept is It is considered a social act and has two aspects, "operational" and "structural". By using the linguistic role of the reflexivity model, the stages of identification, revision and re-recognition in the adaptation of the individual and social self-building model based on religious texts, this result in the current research includes that the implementation of the stages of the reflexivity model regularly produces a new language game that agency Religion will feel a progressive movement towards social and cultural progress in the Islamic society.
• قرآن کریم #
• ابنابیالحدید، عزالدین ابوحامد (۱۳۸۵ق) ، شرح نهجالبلاغه، تحقیق: مقدمه محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ دوم، #
• ابن ابی حاتم، عبدالرحمن (1419ق،) تفسیر القرآن العظیم، ر یاض: مکتبه نزار مصطفی الباز#
• پاركر، جان( 1383)، ساختاربندي، ترجمه اميرعباس سعيدپور، تهران: آشيان، ص 107.#
• دبیرمقدم، محمد (1383) زبانشناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی (ویراست دوم.) تهران: سمت،ص23-25. #
• راسخ مهند، محمد( 1389)درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریهها و مفاهیم. تهران: سمت.#
• سیدمن، استیون (1386)، کشاکش آراء در جامعهشناسی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی#
• شجاعی، محمدصادق (1393)ساختار شخصت از دیدگاه اسلام در چارچوب رو یکرد صفت، رساله دکتری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه#
• طباطبايي، محمد حسين(1371)، الميزان، ج 8، تهران: اسماعيليان، ، ص 201.#
• طوسی، نصير الدين(1375ه.ش )، شرح الاشارات و التنبیهات، قم:نشر البلاغه، ج 3 ،ص 389.#
• علمداري، جهانگير(1385)، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، شماره 71، بهار85، ص 282.#
• فتحعليخاني، محمد( 1379 )، آ موزههاي بنيادين علم اخلاق، قم: دكترین جهاني علوم اسلامي، ص 92.#
• فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1417 ه. ق)، محجته البيضاء،قم:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج 8، ص 166،#
• کرکوف، فلیپ (1392)، جامعهشناسی بین امر جمعی و فردی، ترجمه: علیرضا خدامی، تهران: نشر نی.
#
• گندم کار، راحله(1399)، فصلنامه جستارهای زبانی ،دوره:11 شماره:6 (پیاپی 60) صص :515-538#
• گلفام، ارسلان (1381)،تازه های علوم شناختی ، دوره:4 شماره:3 (مسلسل 15) صص59-64 #
• لیتلمور، جنت و تیلور، جان آر(1402 )، زبانشناسی شناختی: نظریهها و کاربردها، مترجمان: پارسا بامشادی و شادی انصاریان،تهران: نشر بوی کاغذ،.#
• مطهري، مرتضي(1361)، گفتارهاي معنوي، تهران: صدرا، #
• تمیمی آمدی، عبدالواحد( 1410 ق) ، غررالحكم، قم: دار الكتاب الإسلامی، ح ۳۲۳۳#
• میری، محمد. (1399). بررسی مراحل سلوکی «تخلیه» «تحلیه» «تجلیه» و «فنا» در عرفان اسلامی. عرفان اسلامی (ادیان و عرفان)، #
• هنریک،میزیاک و استاوت ، ویرجینیا (1374 )؛ تاریخچه و مکاتب روان شناسی، احمد رضوانی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم، #