هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات معماری نمایشگاه ها بر زنان می باشد. بر اساس مبانی نظری برگرفته از دیدگاه های جامعه شناسی، مؤلفه های اصلی و تأثیرگذار در معماری نمایشگاه ها که از نظر زنان حائز اهمیت است مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع سؤال اصلی تحقیق این است که آیا معماری نمایشگاه ها می تواند در حضور و جذب زنان تأثیر داشته باشد؟ روش پژوهش به صورت پیمایشی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات آن از طریق مطالعات میدانی و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین منظور تمامی زنان در بازه ی سنی 50-20 که در سه نمایشگاه عمومی شهر تبریز در سال 1392 شرکت نمودند به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. 196 مورد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به پرسشنامه ای در خصوص نمایشگاه ها و تأثیرات معماری آنان بر قشر زنان پاسخ دادند. مقایسه نتایج و تحلیل آن ها با نرم افزار SPSS نشان داد که ضریب همبستگی پیرسون برابر 358/0 و سطح معناداری آزمون 001/0 است. بنابراین فرض مستقل بودن متغیرها رد شده و بین متغیرهای میزان حضور زنان و کیفیت معماری رابطه مستقیم معنادار وجود دارد. تفاصيل المقالة

هدف از انجام این تحقیق توجه عمیق به مفهوم محرمیت و جایگاه زنان در ارتباط با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی الگوها از طریق نمونه های معماری است. جامعه آماری شامل مدارک، نقشه ها و تصاویر از معماری سنتی خانه های ایرانی در اقلیم های متنوع آب و هوایی بوده و نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نمونه های معماری مطالعه شده، نمونه های شناسنامه دار خانه های سنتی، مورد تأیید و ثبت شده ارگان های معتبر از جمله مرکز اسناد میراث فرهنگی و بایگانی نقشه ها در دانشکده های معماری می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات معماری از طریق مدل سازی با نرم افزار اتوکدAuto-Cad)) وکنترل شاخص های فضایی با تدوین نمودارهای مربوطه انجام شده است. از مهمترین یافته های این پژوهش می توان به رابطه تنگاتنگ سلسله مراتب محرمیت در شکل گیری کالبد فضای ورودی، رابطه بسیار قوی بین ارزش زن و خلق آثار هنری با ابعاد زیبایی شناسانه و کاربردی فضای ورودی خانه های سنتی، همچنین ارتباط اهمیت اجتماعی زنان با تدوین مکان ورودی اشاره کرد. اصلی ترین نتیجه گیری از تحقیق در عبارت "استحاله هنر معماری اسلامی با مفاهیم متعالی دین اسلام و حرمت زنان" خلاصه می شود. تفاصيل المقالة

تغییر در سازماندهیِ فضایی بناها در دوره‌ی پهلوی اول، در بناهای عمومیِ تبریز، ایران، مشهود است. در این دوره با توجه به تحولات حکومتی- سیاسی شکل گرفته در ساختار کشور، بناهایی با عملکردهای نوین سربرآوردند. سوال مطرح شده این است که آیا می‌توان از منظر مبادی جامعه‌شناسانه و مفاهیم اجتماعی الگوی پنهان حاکم بر ساختارهای نوین معماری را بررسی کرده و به عنوان الگوی ثابت در معماری به کار برده و افراد حاضر در بنا را از لحاظ رفتاری کنترل نمود؟ در این رابطه میشل فوکو، اندیشمند فرانسوی، تکنیک‌های انضباطی را معرفی می‌نماید که منجر به کنترل افراد حاضر در مکان می‌گردد. هدف از این پژوهش تطبیق تکنیکهای انضباطی مورد نظر فوکو از جمله عملکردی بودن فضا، شبکهبندی، تفکیک فضایی و رویتپذیری در سه کاربری آموزشی(دانشسرای پسران)، اداری (عمارت شهرداری) و خدماتی (کارخانهی چرمسازی خسروی) تبریز در دورهی پهلوی اول است. این تحقیق از نوع کیفی و با تحلیل محتوای نمونه‌های مورد پژوهش انجام گرفته و یافته‌‌های آن برآمده از منابع کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آیتمهایی همچون سازماندهیِ سلولی فضاها، اختصاصی کردن مکان، حذف گردش پراکنده، سیرکولاسیون مشخص و محدود، طراحی عملکردی فضا در نمونههای مورد پژوهش رعایت شده است. تفاصيل المقالة

پژوهش حاضر به تحلیل رابطه متقابل بین پیکربندی فضایی، عمق فضا، روابط فضای معماری در ادراک حریم، جهت شناسایی الگوی پنهان و ساختار اجتماعی ارتباطات در یکی از مجتمع های مسکونی معاصر در تبریز، می پردازد. "عمق"، "هم پیوندی" از پارامترهای بسیار مهم در ادراک حریم می باشند که به کمک ترسیم نمودارهای توجیهی و خروجی متغیرهای عددی در نرم افزار تخصصی نحو فضا مورد مطالعه قرار گرفته اند. تکنیک نحو فضا در واقع بررسی ارتباط هر واحد فضایی در یک مجموعه در فضای هم جوار است که می توان با شناخت ساختار اجتماعی ارتباطات اجزا باهم، به الگوی فعالیت های نظام یافته و بار معنایی و روابط فضایی دست یافت. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی با روش تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع استدلال منطقی می باشد که در تدوین چارچوب نظری از روش کیفی و در تحلیل نقشه ها و مدلسازی، از روش کمی استفاده شده است. نتایج تحقیق بر روی 11 نوع تیپ پلان متفاوت از واحدهای مسکونی این مجتمع، نشان از وجود ارتباط بین روابط فضای معماری و پیکر بندی کالبد معماری و عمق فضایی در تعریف حریم دارد، همچنین می تواند ارتباطات مناسب فضایی را برای دستیابی به حریم بیشتر جهت استفاده در طراحی پلان مجتمع های معاصر را، مشخص نماید. تفاصيل المقالة