در دوره قاجاریه ایران نقطه سیاست همگرایی روس وانگلیس محسوب می شد. به سبب اهمیت استراتژیکی و مؤلفه های مهم ژئوپلیتیکی ایران چون موقعیت کریدوری چهارراه تلاقی ابرقدرت ها دولت حائل نقش ضربه گیر برخورد ابرقدرت هاو مسألة هند و نیز بحرانِ افغانستان در شرق و جنگ های قفقاز در شمال غرب، فشارها و تهدیدات سیاسی، امنیتی و اقتصادیِ خارجی از چهار جهت روسیه از سوی شمال، هندِ بریتانیا و افغانستان از سوی شرق، عثمانی ها از سوی غرب و بریتانیا از سوی جنوب در خلیج فارس بر دولت های قاجاریه وارد می شد .انگلستان وروسیه همواره به دنبال تجزیه ایران بودند زیرا ایران بزرگ در منطقه‌ای که بر شاهراه حیاتی جهان تسلط دارد بنیان یافته است. در قرار داد۳۱اوت 1907 ۸ شهریور۱۲۸۶شکه با روسیه تزاری منعقد کرد ایران را به سه منطقه تحت نفوذ خود و روسیه و بی‌طرف تقسیم وایران را کاملاً تحت الحمایه خود نمود. هرچندکه برتمامیت ارضی ایران واستقلال ونظم وپیشرفت کشور تاکید شده بود.امااین قراردادتاانقلاب اکتبر روسیه ۱۹۱۷ سبب شدتادو کشور استعماری سیاست خارجی خودرا براساس این قرارداد تنظیم کرده وهمکاری نزدیکی درقبال مشروطه هدایت شده درایران انجام دادند. تفاصيل المقالة

سده‌ نوزدهم میلادی از مقاطع مهم و تأثیرگذار تاریخ ایران می‌باشد. ظهور قدرت‌های بزرگ اروپایی و دخالت‌های گسترده‌ی آن‌ها در امور داخلی ایران از یک سو استقلال سیاسی- اقتصادی کشور را تهدید کرد و از سوی دیگر روشنفکران ایرانی را با علوم و فنون غربی آشنا نمود. موقعیت سوق‌الجیشی ایران که در همسایگی دو ابر قدرت آن زمان روسیه و انگلستان قرار گرفته بود و رقابت این دو کشور برای کسب منافع بیشتر موجب امضاء پیمان‌نامه‌ها و واگذاری امتیازات به آن‌ها گردید. سفراء و نمایندگان اروپایی با بررسی اوضاع جغرافیایی و منابع کشور ایران به تألیف آثاری دست زدند که هرچند عمدتاً در خدمت منافع ملی کشور متبوعشان بود، می‌تواند از جنبه‌هایی در خور توجّه باشد،اما در استفاده از آن ها باید دقت کافی کرد.نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد که گزارش و آثار سیاحان و سفراء انگلیسی از جامعه‌ ایران عصر ناصری که به استبداد نهاد هیأت حاکمه، ضعف و بی‌خبری مردم از اوضاع جهانی، اختلافات داخلی بین قومیّت‌های مختلف، عوامل انحطاط و عقب‌ماندگی ایران اشاراتی کرده‌اند، نقد و بررسی شود. تفاصيل المقالة