ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ای أکثر
ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ایران دردوران پس ازمشروطه، الگوی بی طرفی قرار گرفت. منظورازاین الگو بی طرفی الگوی تنش زدایی. دررقابت قدرت های بزرگ واستفاده ازرقابت آنها برای تأمین امنیت وتمامیت ارضی ایران بود. این الگو تا سال 1332 هـ .ش تداوم یافت.بعد از کودتای 28 مرداد1332 وتثبیت موقعیت شاه به عنوان تنها سکان دار سیاست خارجی ایران، الگوی بی طرفی جای خود را به الگوی انطباق رضایت آمیزداد. در این دوره که مقارن با شدت یافتن جنگ سرد میان دوابرقدرت بود، سیاست خارجی ایران ذیل اتحادوائتلاف باغرب شکل گرفت.سیاست خارجی محمدرضاشاه دراین دوره نزدیکی به امریکا بود.البته به دلیل همسایگی باشوروی ایران روابط سیاسی واقتصادی بااین کشور هم داشت.
تفاصيل المقالة
در دوره قاجاریه ایران نقطه سیاست همگرایی روس وانگلیس محسوب می شد. به سبب اهمیت استراتژیکی و مؤلفه های مهم ژئوپلیتیکی ایران چون موقعیت کریدوری چهارراه تلاقی ابرقدرت ها دولت حائل نقش ضربه گیر برخورد ابرقدرت هاو مسألة هند و نیز بحرانِ افغانستان در شرق و جنگ های قفقاز در شم أکثر
در دوره قاجاریه ایران نقطه سیاست همگرایی روس وانگلیس محسوب می شد. به سبب اهمیت استراتژیکی و مؤلفه های مهم ژئوپلیتیکی ایران چون موقعیت کریدوری چهارراه تلاقی ابرقدرت ها دولت حائل نقش ضربه گیر برخورد ابرقدرت هاو مسألة هند و نیز بحرانِ افغانستان در شرق و جنگ های قفقاز در شمال غرب، فشارها و تهدیدات سیاسی، امنیتی و اقتصادیِ خارجی از چهار جهت روسیه از سوی شمال، هندِ بریتانیا و افغانستان از سوی شرق، عثمانی ها از سوی غرب و بریتانیا از سوی جنوب در خلیج فارس بر دولت های قاجاریه وارد می شد .انگلستان وروسیه همواره به دنبال تجزیه ایران بودند زیرا ایران بزرگ در منطقهای که بر شاهراه حیاتی جهان تسلط دارد بنیان یافته است. در قرار داد۳۱اوت 1907 ۸ شهریور۱۲۸۶شکه با روسیه تزاری منعقد کرد ایران را به سه منطقه تحت نفوذ خود و روسیه و بیطرف تقسیم وایران را کاملاً تحت الحمایه خود نمود. هرچندکه برتمامیت ارضی ایران واستقلال ونظم وپیشرفت کشور تاکید شده بود.امااین قراردادتاانقلاب اکتبر روسیه ۱۹۱۷ سبب شدتادو کشور استعماری سیاست خارجی خودرا براساس این قرارداد تنظیم کرده وهمکاری نزدیکی درقبال مشروطه هدایت شده درایران انجام دادند.
تفاصيل المقالة
سده نوزدهم میلادی از مقاطع مهم و تأثیرگذار تاریخ ایران میباشد. ظهور قدرتهای بزرگ اروپایی و دخالتهای گستردهی آنها در امور داخلی ایران از یک سو استقلال سیاسی- اقتصادی کشور را تهدید کرد و از سوی دیگر روشنفکران ایرانی را با علوم و فنون غربی آشنا نمود. موقعیت سوقالجیش أکثر
سده نوزدهم میلادی از مقاطع مهم و تأثیرگذار تاریخ ایران میباشد. ظهور قدرتهای بزرگ اروپایی و دخالتهای گستردهی آنها در امور داخلی ایران از یک سو استقلال سیاسی- اقتصادی کشور را تهدید کرد و از سوی دیگر روشنفکران ایرانی را با علوم و فنون غربی آشنا نمود. موقعیت سوقالجیشی ایران که در همسایگی دو ابر قدرت آن زمان روسیه و انگلستان قرار گرفته بود و رقابت این دو کشور برای کسب منافع بیشتر موجب امضاء پیماننامهها و واگذاری امتیازات به آنها گردید. سفراء و نمایندگان اروپایی با بررسی اوضاع جغرافیایی و منابع کشور ایران به تألیف آثاری دست زدند که هرچند عمدتاً در خدمت منافع ملی کشور متبوعشان بود، میتواند از جنبههایی در خور توجّه باشد،اما در استفاده از آن ها باید دقت کافی کرد.نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد که گزارش و آثار سیاحان و سفراء انگلیسی از جامعه ایران عصر ناصری که به استبداد نهاد هیأت حاکمه، ضعف و بیخبری مردم از اوضاع جهانی، اختلافات داخلی بین قومیّتهای مختلف، عوامل انحطاط و عقبماندگی ایران اشاراتی کردهاند، نقد و بررسی شود.
تفاصيل المقالة
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی خود در طول تاریخ محل مناقشه دولتهای بزرگ جهانی بوده است. در جنگ جهانی اول علیرغم اینکه دولت ایران به صراحت اعلام بی طرفی کرد اما همین ویژگی های استراتژیک ایران سبب شد کشور درگیر مناسبات سیاسی نیروهای درگیر جنگ شود. در این أکثر
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی خود در طول تاریخ محل مناقشه دولتهای بزرگ جهانی بوده است. در جنگ جهانی اول علیرغم اینکه دولت ایران به صراحت اعلام بی طرفی کرد اما همین ویژگی های استراتژیک ایران سبب شد کشور درگیر مناسبات سیاسی نیروهای درگیر جنگ شود. در این مناسبات سه عامل جریانات هویت گرا، وابستگی ایران به دولتهای بیگانه و ضعف سیاسی و اقتصادی دولت مرکزی تعیین کننده بوده است. در این دوره تبریز به دلیل موقعیت جغرافیایی، ساختار اجتماعی و فرهنگی خود عرصه مناقشه بین نیروهای عثمانی و روس بود. دولتهای عثمانی و آلمان با کوبیدن بر طبل احساسات هویت طلبانه گروه های نژادی، قومی و مذهبی سعی کردند موقعیت خود را در منطقه تثبت کنند و از طرفی دیگر نفوذ و قدرت دولت روسیه و وابستگی و ضعف دولت مرکزی در برابر آنها سبب شد آذربایجان و بویژه شهر تبریز در این دوران شاهد رویدادهایی همچون فعالیت پانترکها، مقابله ملی گراها در برابر هویت طلبان ، اختلافات مذهبی و دینی و مانع تراشی دولت روسیه در برابر احیاء سنت ولیعهد نشینی تبریز باشد.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications