این پژوهش به منظور ارایه مدل نمونه برداری بینومیال (وجود – عدم وجود) برای صرفه جویی در زمان تعیین تراکم جمعیت شته Schizaphisgraminum (Rondani)در مزارع سورگوم جارویی منطقه میانه انجام شد. برای این منظور هر سه روز یک بار با بازدید تعداد 50 ساقه سورگوم جارویی از جمعیت شته نمونه برداری شد و میانگین و واریانس جمعیت در هر تاریخ نمونه برداری برای تخمین پارامتر های پراکنش فضایی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه، از پارامتر های قانون نمایی تیلور برای تهیه مدل های نمونه برداری بینومیال در دو سطح دقت 10 و 25% استفاده شد. توزیع فضایی شته S. graminum در مزرعه به صورت تجمعی بوده و میانگین جمعیت آن در تاریخ های مختلف نمونه برداری از 14/0 تا 45/25 عدد در هر ساقه متغیر بود. مقایسه مدل های نمونه برداری تهیه شده نشان داد که با کاهش سطح دقت از 25 به 10%، اندازه نمونه مورد نیاز برای تخمین جمعیت شته در مدل نمونه برداری بینومیال به طور قابل توجهی افزایش یافت. بنابراین، مدل نمونه برداری بینومیال در سطح دقت 10% بسیار وقت گیر بوده و برای تخمین تراکم جمعیت شته مناسب نبود. با این وجود، مدل نمونه برداری در سطح دقت 25% در مقایسه با اندازه نمونه ثابت باعث کاهش اندازه نمونه لازم برای پایش جمعیت شته شد. در مجموع، استفاده از مدل نمونه برداری بینومیال در سطح دقت 25% (سطح دقت قابل قبول در برنامه های مدیریت آفات) می تواند زمان نمونه برداری را نسبت به روش اندازه نمونه ثابت کاهش داده و برای تخمین جمعیت این آفت در برنامه مدیریت تلفیقی آن در مزارع سورگوم جارویی میانه توصیه می شود. تفاصيل المقالة

این پژوهش به منظور تعیین نوع توزیع فضایی و ارایه مدل نمونه برداری دنباله ای برای تخمین دقیق تراکم جمعیت شته برگ ذرت (Fitch) Rhopalosiphum maidisدر مزارع سورگوم جارویی منطقه میانه انجام شد. برای نمونه برداری از جمعیت شته، هر سه روز یک بار تعداد 50 ساقه سورگوم جارویی مورد بازدید قرار گرفت و میانگین و واریانس جمعیت در هر تاریخ نمونه برداری برای تخمین پارامتر های توزیع فضایی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با توجه به مناسب بودن قانون نمایی تیلور، از پارامتر های این روش برای تهیه مدل های نمونه برداری دنباله ای به روش گرین (1970) در دو سطح دقت 10 و 25% استفاده شد. شته برگ ذرت فراوانی قابل توجهی در مزارع سورگوم جارویی منطقه میانه داشت و توزیع فضایی آن در مزرعه به صورت تجمعی بود. میانگین جمعیت شته در تاریخ های مختلف نمونه برداری از 5 تا 109 عدد در هر ساقه متغیر بود. مقایسه مدل های نمونه برداری تهیه شده نشان داد که با کاهش سطح دقت از 25 به 10%، اندازه نمونه مورد نیاز برای تخمین جمعیت شته در مدل نمونه برداری دنباله ای به طور قابل توجهی افزایش یافت. بنابراین، مدل نمونه برداری دنباله ای در سطح دقت 10% بسیار وقت گیر بوده و برای تخمین تراکم جمعیت شته مناسب نبود. با این وجود، مدل نمونه برداری دنباله ای در سطح دقت 25% در مقایسه با اندازه نمونه ثابت، باعث کاهش اندازه نمونه لازم برای پایش جمعیت شته شد. در مجموع، استفاده از مدل نمونه برداری دنباله ای در سطح دقت 25% می تواند زماننمونه برداری را نسبت به روش اندازه نمونه ثابت کاهش داده و برای تخمین جمعیت این آفت در برنامه مدیریت تلفیقی آن در مزارع سورگوم جارویی میانه قابل توصیه می باشد. تفاصيل المقالة

در منطقه میانه شته‌ها مهمترین آفات سورگوم جارویی بوده و کشاورزان بدون توجه به وجود و فعالیت حشرات مفید، برای حفظ محصول بارها از آفت کش‌های شیمیایی استفاده می کنند. در این تحقیق با توجه به اهمیت شناسایی دشمنان طبیعی بومی در برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات، پارازیتوئید‌های شته های سورگوم جارویی جمع آوری و شناسایی شده و تغییرات جمعیت آن‌ها در مقایسه با شته‌های میزبان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ضمن بررسی کلنی شته‌ها، شته‌های مومیایی حاوی شفیره ی پارازیتوئیدها جمع آوری شدند. شته‌های زنده و غیر پارازیته نیز به مدت10 روز روی بوته‌های سورگوم جارویی پرورش داده شدند تا درصدی از آن‌ها نیز که پارازیته هستند، مومیایی و سپس جمع آوری شوند. نتایج نشان داد که در مزارع سورگوم جارویی منطقه میانه دو گونه از شته ها شامل شته ی معمولی گندم و شته برگ ذرت فعالیت دارند. پارازیتوئیدها روی هر دو گونه شته ی مذکور فعالیت داشته و متعلق به جنس Aphelinus از خانوادهAphelinidae بودند. نتایج نشان داد که جمعیت پارازیتوئید با افزایش جمعیت شته، افزایش و با کاهش آن، کاهش یافت و همبستگی مثبت معنی داری بین آن ها مشاهده گردید. همبستگی معنی دار مثبت جمعیت پارازیتوئیدها با جمعیت میزبان ناشی از تخصص میزبانی بوده و می تواند به عنوان یکی از معیارهای کارایی خوب دشمنان طبیعی به شمار آید. تفاصيل المقالة

در این پژوهش، خاصیت شته کشی اسانس گیاهان دارویی زیره سیاه، اسطوخودوس، رزماری، بومادران و زنیان روی شته معمولی گندم مطالعه شد. استخراج اسانس گیاهان ذکر شده با استفاده از روش تقطیر با آب انجام و رقت های 2 ،4 ،6 ،8 ،10 و 12 در هزار از آنها تهیه شد. شته های جمع آوری شده از مزارع گندم و سورگوم جارویی از منطقه میانه به گندم های کاشته شده در گلخانه انتقال داده شد. رقت های تهیه شده از اسانس ها در هر تکرار روی 10 شته کامل بی بال ریخته شد. میزان مرگ و میر 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 24 ساعت بعد از اعمال تیمارها ثبت شد و طی یک طرح آزمایش کاملاً تصادفی داده ها تجزیه و تحلیل گردید. تمامی اسانس های گیاهی اثر کشنده بر شته معمولی گندم داشتند. در غلظت 12 در هزار زنیان و بومادران کشندگی نهایی بیشتری نشان دادند در حالی که رزماری در غلظت 2 در هزار پس از گذشت 24 ساعت از بقیه کشنده تر بود. مقایسه غلظت کشنده 50% اسانس های گیاهی پس از 24 ساعت نشان داد که اسانس زنیان در مقایسه با چهار گیاه دیگر اثر بیشتری در مهار شته معمولی گندم داشت و اسانس بومادران، زیره سیاه، اسطوخودوس تقریباً به یک انداره و در نهایت رزماری در رده های بعدی قرار گرفتند. اسانس های گیاهی مورد بررسی می توانند به عنوان آفت کش طبیعی جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مدنظر قرار گیرند. تفاصيل المقالة