زمینه و هدف : در سال های اخیر انواع مدل ها به منظور ارزیابی زیرسامانه های مدیریت پسماند شهر تهران و انتخاب گزینه برتر مدیریت پسماند مورد بررسی و استفاده قرار گرفته اند. ولی همچنان معضل دفع نهایی پسماند شهر تهران از مسایل مهم مرتبط با مدیریت محیط زیستی این کلان شهر می باشد. هدف از تحقیق حاضر ارایه یک مدل به منظور تخصیص مقادیر بهینه سالانه پسماند تهران به زیر سامانه های مدیریت پسماند در جهت رسیدن به بیش ترین بهره وری، کاهش هزینه و افزایش درآمد سامانه خواهد بود.روش بررسی : ابتدا با مراجعه به مجتمع آرادکوه تهران و مصاحبه حضوری با کارشناسان و با استفاده از اطلاعات ثبت شده در مجتمع آرادکوه داده های مورد نیاز تحقیق جمع آوری گردید. سپس مدل پیشنهادی تحقیق به منظور تخصیص مقادیر بهینه سالانه پسماند با در نظرگرفتن تمامی قیود به 5 زیرسامانه بازیافت، کمپوست هوازی، هاضم بی هوازی، زباله سوز، دفن بهداشتی با استفاده از الگوریتم ژنتیک مبتنی بر منطق فازی با هدف کاهش هزینه کل سامانه مدیریت پسماند شهری در محیط متلب اجرا و نتایج آن تجزیه و تحلیل شد .بافته ها: نتایج قابل توجه تحقیق حاضر نشان داد با افزایش میزان ظرفیت زیر سامانه های دارای هزینه کمتر و سودآوری بیش تر، سامانه الزاما به سمت بهینه تر شدن میل نخواهد کرد و مقادیر پسماند تخصیص داده شده به میزان 750000، 960000، 182000، 325000، 780000 تن در سال به زیر سامانه های بازیافت، کمپوست هوازی، هاضم بی هوازی، زباله سوز و دفن بهداشتی به ترتیب به عنوان بهینه ترین حالت برآورد شد.بحث و نتیجه گیری : با توجه به نتایج مدل بهینه پیشنهادی تحقیق، لازم است جریان و روند تخصیص بهینه پسماند سالانه شهر تهران به زیر سامانه های بازیافت، کمپوست هوازی، هاضم بی هوازی، زباله سوز و دفن بهداشتی با دقت بیش تری جهت افزایش بهره وری سالانه سامانه مدیریت پسماند شهر تهران دنبال شود . تفاصيل المقالة

میزان مصرف سموم دفع آفات نباتی نشان دهنده ی گوشه ای از وخامت وضع استانداردهای کشاورزی است. به دلیل اثرات آلاینده ی این سموم در حیات جانوری و انسانها، کشور ما با پایبندی به اجرای قوانین و مقررات مرتبط، سبب ارتقای کیفیت و بهره گیری هر چه صحیح تر از سموم دفع آفات نباتی شده است. دراین راستا نقش سازمان هایی همچون قوه قضاییه، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، سازمان حفظ نباتات در تدوین و اجرایی نمودن قوانین و مقررات مرتبط با سموم دفع آفات نباتی روشن و آشکار می گردد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و آمار رسمی موجود انجام پذیرفته است. با امعان نظر به مطالعه در خصوص تبیین وضعیت حقوقی مدیریتی ناظر بر تولید و مصرف سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی، ابعاد حقوقی، محیط زیستی و مدیریتی اجرائی مد نظر قرار گرفته است.در پرتو این پژوهش ضمن بررسی قوانین و مقررات مرتبط با سموم دفع آفات نباتی در ایران، رهیافت ها و راهبردهای موثر در پرتو رویه های موجود جهت مهار آفات و سموم شیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان از محدودیت قواعد موجود در دفع سموم آفات نباتی در ایران دارد و به نظر می رسد این قواعد بایستی بواسطه چارچوب موثر تری که می تواند الگوی مناسب تری برای اجرا باشد، تکمیل گردد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: از مهم ترین پیامدهای احداث سد، تغییر کاربری اراضی و تأثیر آن در تغییر کیفیت آب و بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه ها در پایاب سدها است. در تحقیق حاضر رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه به عنوان عامل اثر گذار در بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه کرخه تجزیه و تحلیل شده است.روش بررسی: روند تغییرات ادواری کاربری اراضی طی 5 دوره زمانی از سال های 1363 لغایت 1393 در منطقه با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره‌ای ادواری سنجنده لندست TM و ETM+ و تغییرات ادواری متناظر غلظت پارامترهای اندازه گیری شد و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه بررسی شد.یافته ها: بعد از احداث سد، روند تغییرات کاربری اراضی تشدید شده و مقدار پارامترهای کیفیت آب افزایش یافته است. آزمون همبستگی بین تغییرات کاربری اراضی با پارامترهای کیفیت آب در بازه مورد مطالعه در پایاب سد نشان داد که همبستگی معنی دار آماری درسطح اطمینان 95درصد(05/0 =P) و 99درصد(01/0P= ) وجود دارد. رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات کیفیت آب رودخانه با استفاده از مدل های رگرسیون چند متغییره بررسی شد و نتایج آن بیانگر امکان پذیری پیش‌بینی یا برآورد حد آستانه مساحت قابل تخصیص به انواع کاربری ها در پایاب سد های بزرگ بود. کاربری زراعت آبی بیشترین تغییر را پس از احداث سد داشت. مساحت تحت پوشش اراضی آبی در زمان اجرای تحقیق 76درصد بود.بحث و نتیجه گیری: در مطالعه حاضر مشخص شد که وسعت مجاز تخصیص اراضی به زارعت آبی در منطقه برابر با 46 درصد مساحت حوضه آبریز پایاب سد کرخه است از این رو افزایش کاربری زراعت آبی عامل اصلی کاهش کیفیت آب رودخانه است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف : سبزیجات تازه و فرآوری شده، به خصوص سبزیجات برگ دار، منابع عمده دریافت نیترات در رژیم غذایی هستند. اهمیت میزان رشد و عدم آلودگی این سبزیجات، به ویژه با توجه به تمرکز کشت آن‌ها در زمین‌های کشاورزی حاشیه شهرها که احتمال استفاده از منابع فاضلابی در آن‌ها می‌رود بسیار زیاد است. هدف این طرح تعیین غلظت نیترات در قسمت خوراکی محصولات تربچه، نعناع و جعفری و مقایسه آن با حدود مجاز بود و همچنین گیاهانی که دارای بیش‌ترین قدرت جذب نیترات در جنوب شهر تهران در سال 1394 بودند معرفی شدند. روش بررسی : محصولات مورد نظر در ماه های مرداد و شهریور سال 1394 از منطقه کشاورزی شهرک احمدیه واقع در جنوب تهران طی 3 نوبت جمع آوری شدند .بر روی هر نمونه سه بار آزمایش تکرار شد و در نهایت 90 نمونه مورد آزمایش قرار گرفت آزمایشات با استفاده از دستور العمل ارایه شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که میانگین نیترات در تربچه، برگ تربچه، برگ نعناع، ساقه نعناع، برگ جعفری و ساقه جعفری به ترتیب (342/±1 02/ 19)،(895/0 ± 00/11)،(369/1 ± 70/17)،(936/1 ± 69/26)،(261/1 ± 82/20)،(00/1 ± 43/22) میلی گرم بر- کیلوگرم بودند، بنابراین بیش ترین غلظت نیترات در بین نمونه های آزمایش شده مربوط به سبزی نعناع و کم ترین میزان آن مربوط به سبزی تربچه بود. همچنین غلظت نیترات در محصولات مورد نظر در جنوب تهران کم تر از حد مجاز بود. بحث و نتیجه گیری : اگرچه غلظت نیترات در این محصولات کم‌تر از حد مجاز بود اما با توجه به آبیاری سبزیجات در این منطقه با فاضلاب هایی که غلظت نیترات را در محصولات ممکن است بالا ببرد، ضرورت دارد بررسی میزان نیترات با تعداد نمونه بیش تری صورت گیرد و کنترل دایمی غلظت نیترات در این محصولات ضروری می باشد. تفاصيل المقالة

این مطالعه به منظور بررسی توان گونه گیاهی Chenopodium album در پالایش سزیم پایدار از محلول ها انجام و الگوی تجمع و شاخص بردباری گیاه نسبت به سزیم مورد بررسی قرار گرفت. در روش گیاه پالایی برای پالایش محلول های حاوی سزیم پایدار، ابتدا گیاهان گونه Chenopodium album در شرایط کنترل شده به صورت هایدروپونیک در محلول غذایی هوگلند رشد داده شد و سپس در معرض جذب سزیم از محلول سزیم کلراید با غلظت های متفاوت بین 4/0 تا 4 میلی گرم بر لیتر سزیم قرار گرفت. در پایان 14 روز تجمع سزیم در بافت گیاه، بین 15/2 ± 83/201 تا 21/12 ± 86/1032 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک گیاه بود. نتایج این تحقیق نشان می دهد حداکثر12/2 ± 08/68 % سزیم محلول ها مورد پالایش قرار گرفته که مـربــوط به پایین ترین غلظت سزیم می باشد. همچنین گیاهان قادر به تجمع سزیم هم در ریشه و هم در برگ ها بوده اند که نشان می دهد Chenopodium album می تواند گزینه مناسبی برای گیاه پالایی و جذب سزیم از محلول ها باشد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: پروژه های سد سازی، اثرات جدی بر پارامترهای زیست محیطی وارد می نماید. بنابراین ارزیابی ریسک سد یکی از مهم ترین جنبه های مدیریت ریسک زیست محیطی در این پروژه ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف استفاده از یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره، به منظور اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی در زمینه تعیین مهمترین ریسک های شناسایی شده و جلوگیری یا کاهش وقوع هر یک از آن ها، انجام شده است. از این رو فعالیت های ساختمانی و بهره برداری از سد آزاد واقع بر رودخانه کوماسی در استان کردستان جهت ارزیابی و کاهش ریسک های زیست محیطی ناشی از این طرح مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی: ابتدا ریسک های زیست محیطی بر اساس معیارهای اهمیت، شدت و احتمال وقوع با استفاده از پرسشنامه دلفی شناسایی گردید. سپس معیارهای ریسک یاد شده با استفاده از روش انتروپی وزن دهی شد. در مرحله بعدی روش ELECTRE (حذف و انتخاب سازگار با واقعیت) از جمله روش های تصمیم گیری چند معیاره، جهت رتبه بندی ریسک های محتمل به کار برده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده ریسک، مهم ترین ریسک های ناشی از این طرح به ترتیب، شامل کاهش کیفیت خاک با رتبه 9، آلودگی آب رودخانه کوماسی با رتبه 7، کاهش شدید مواد آلی و بار مغذی در جریان رودخانه کوماسی در پایین دست سد با رتبه 4 می باشد. بحث و نتیجه گیری: در مقاله حاضر، استفاده از روش ELECTRE در ارزیابی ریسک زیست محیطی سد، باعث انجام فرآیند تصمیم گیری صحیح برای ارزیاب ریسک و انتخاب گزینه برتر از میان مجموعه ای از گزینه ها در تقابل با معیارهای تعیین شده، گردید. به طوری که با رتبه بندی انجام شده، چگونگی عملکرد هر یک از ریسک ها نیز تعیین شد و برای تصمیم گیر، فرصتی جهت مدیریت صحیح ریسک و انتخاب روش مناسب کنترل ریسک ایجاد نمود. تفاصيل المقالة

حجم قابل ملاحظه ضایعات دفعی در صنایع رنگ سازی که عمدتا جزء ضایعات خطرناک طبقه بندی می شود و هزینه بالای تصفیه و دفعصحیح و ایمن آن ها از یک سو و کاهش و کنترل آلودگی های زیست محیطی اعم از آب، هوا و خاک از سوی دیگر سبب شده که کمینهسازی ضایعات در این صنایع به عنوان یک اولویت برتر مطرح گردد. هدف این تحقیق مطالعه موردی سیستم مدیریت کمینه سازیضایعات در یک کارخانه رنگ سازی بوده است. بر این اساس منابع تولید ضایعات در کارخانه، شناسا یی و گزینه های کمینه سازیضایعات همچون کاهش ضایعات در منبع تولید آن ها، بازچرخش، بازیافت واستفاده مجدد از ضایعات پیشنهاد گردید . همچنین میزانضایعات در مصرف مواد اولیه، آب و برق نیز مورد مطالعه قرارگرفت و راهکارهای مدیریتی پیشنهادی در جهت کاهش این گونه ضایع اتارایه گردیده است. ارایه یک فلودیاگرام پیشنهادی برای سیستم مدیریت کمینه سازی ضایعات در صنایع رنگ سازی مهم ترین دستاوردانجام تحقیق حاضر می باشد. بر اساس مطالعات و بررسیهای انجام یافته در این تحقیق می توان با به کارگیری گزینه های کمینه سازی0% ، مصرف برق را تا 12 %، مصرف / ضایعات و راهکارهای پیشنهادی، در کارخانه رنگ سازی مورد مطالعه، میزان مصرف مواد اولیه را تا 15آب را تا 15 % و تولید ضایعات را تا 20 % کاهش دادکه معادل صرفه جویی مبلغ صدوپنجاه میلیون ریال سالانه در هزینه های عملیاتی-1 استادگروه تخصصی مدیریت محیط زیست ،دانشکده محیط زیست و انرژی ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران-2 کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست ،دانشکده محیط زیست و انرژی ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران *( مسئول مکاتبات)-3 استادیارگروه تخصصی مدیریت محیط زیست ،دانشکده محیط زیست و انرژی ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران-4 استادیارگروه تخصصی مهندسی محیط زیست ،دانشکده محیط زیست و انرژی ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهرانفرایند تولید می باشد.لذا اجرای روش ها و تکنیک های کمینه سازی ضایعات در صنایع، فرایندی مقرون به صرفه است که نتیجه نهاییآن هم به سود محیط زیست می باشد و هم سود صاحبان کارخانه را به همراه دارد تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: ارتباط تغیرات مساحت کاربری کشاورزی و میزان کود شیمیایی مصرفی با تغیرات غلظت نیترات منابع آب زیرزمینی یکی از روش های مستقیم تأثیرات کاربری کشاورزی بر وضعیت غلظت نیترات وآلودگی آب های زیرزمینی درهر منطقه ای است که می تواند مدیران را در مدیریت مناسب منابع آب زیرزمینی یاری نماید. هدف از این پژوهش بررسی رابطه تغیرات مساحت کاربری کشاورزی وکودشیمیایی مصرفی بر میزان افزایش غلظت نیترات درمنابع آب زیرزمینی در دشت ری می باشد. روش بررسی: دراین مطالعه برای پایش تغییرات کاربری اراضی از تصاویر ماهواره ای لندست 5 و8 برای سال های 1387، 1390، 1393، 1396 و 1399 استفاده گردید. پس از پردازش تصاویر، مساحت اراضی کشاورزی مورد محاسبه قرارگرفت. با توجه به آمار بدست آمده ازمیزان کود شیمیایی مصرفی و نتایج کیفی آزمایشگاهی تغییرات غلظت نیترات، بررسی اثرات این عوامل برروی یکدیگر ویافتن روابط ریاضی بین متغیرها با روش همبستگی پیرسون ورگرسیون خطی موردآزمون قرارگرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که طی دوره مورد بررسی اراضی با کاربری کشاورزی افزایش و اراضی بایرکاهش یافته است. میزان مصرف کود شیمیایی نیز روند افزایشی داشته است. میزان غلظت نیترات منابع آب زیرزمینی بیانگر این مطلب است که طی دوره مورد بررسی، غلظت نیترات درچاه های آب زیرزمینی افزایش یافته است. تحلیل ضریب همبستگی نیز نشان داد که در سطح خطای یک درصد (سطح اطمینان 99 درصد) رابطه معنی داری بین میزان غلظت نیترات آب زیرزمینی با مساحت اراضی کاربری کشاورزی وحجم کودمصرفی وجود دارد. بدین معنی که هر چقدر مساحت کاربری کشاورزی ومیزان کودشیمیایی افزایش یابد میزان غلظت نیترات منابع آب زیرزمینی نیز افزایش می یابد. درمدل رگرسیونی ارائه شده مقدار مربع (R2) پذیرفته شده برابربا 993/0 است و بیانگر ارتباط نسبتاً قوی بین متغیر وابسته (میزان غلظت نیترات آب در منابع آب زیرزمینی) با متغیرهای مستقل (مساحت کاربری کشاورزی و میزان کود شیمیایی مصرفی) می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که با افزایش وسعت اراضی کشاورزی میزان مصرف کودشیمیایی درمنطقه تحقیق افزایش یافته و به علت فرایندآبشویی نیترات ازسطح خاک، میزان غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی روند افزایشی داشته است، که این مساله یکی ازدلایل مهم افزایش غلظت نیترات در چاه های مطالعاتی می باشد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: مصرف گسترده آفت کش دیازینون به عنوان یکی از آفت کش های شاخص ارگانوفسفره، برای کنترل کرم ساقه خوار برنج، مشکلات عدیده محیط زیستی در استانهای شمالی کشور در پی دارد. این تحقیق با هدف تعیین غلظت آفت کش دیازینون، وضعیت بالفعل شالیزارهای استان مازندران را از منظر آلودگی آب و خاک بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع 50 نمونه آب و خاک برای کشت اول و 30 نمونه آب و خاک در کشت دوم نمونه برداری گردید و پس از انتقال به آزمایشگاه توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نمونه برداری در سه فصل بهار، تابستان و اوایل پاییز (برای کشت دوم برنج) انجام شد. یافته ها: بیشترین غلظت دیازینون در نمونه های آب کشت اول در ساری45/0 و آمل46/0 میلی گرم در لیتر و در کشت دوم،53/2 میلی گرم در لیتر در محمودآباد و سرخرود 36/2 میلی گرم در لیتر و در نمونه های خاک سیاهکلا 147 و بابل 80 نانوگرم بوده که بنظر می رسد بخش های واجد غلظت بالاتر در بخشهای مرکزی و شمالی استان متمرکز هستند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصله بیانگر آن است که در طی دوره کشت برنج بالاخص کشت دوم با توجه به افت دما در پاییز و بارندگی،مردم منطقه در معرض غلظت بیشتری از این آفت کش قرار دارند که ضرورت توجه بیش از پیش به اعمال روش های مدیریت تلفیقی آفات بمنظور کاهش مصرف آفت کش های ارگانوفسفره بویژه جایگزینی دیازینون را اجتناب ناپذیر می سازد. تفاصيل المقالة

زمینه وهدف: تغییرات کاربری اراضی دراثرفعالیت های انسانی یکی ازموضوعات مهم دربرنامه ریزی های منطقه ایی وتوسعه ایی می باشد. عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی درچنددهه اخیر مشکلات محیط زیستی فراوانی ازقیبل آلودگی منابع آب، خاک و...را بوجودآورده است. برهمین اساس بررسی وتجزیه وتحلیل کاربری اراضی درمقیاس های مختلف باهدف توسعه پایداردرمدیریت صحیح محیط زیست ومنابع طبیعی امری ضروری می باشد. سنجش ازدور وسیستم اطلاعات جغرافیایی، امکانات لازم وکافی راجهت استخراج وبه روزرسانی نقشه های کاربری اراضی وتعیین مقدار آنها در اختیار کاربران قرارمی دهد این پژوهش با هدف بررسی تغییرات تبدیل کاربری ها با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای برای چهار دوره زمانی 3 ساله، از سال 1387 تا 1399 در سطح دشت ری انجام شده است. روش بررسی: جهت تهیه نقشه های کاربری اراضی سال های مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای TM و OLI ماهواره های لندست 5 و 8 استفاده شد سپس طبقه بندی تصاویر ماهواره ای پس از انجام تصحیحات مورد نیاز با استفاده از 54 نقطه تعلیمی که معرف کاربری های مختلف در منطقه بودند از طریق برداشت های میدانی با دستگاه GPS به صورت تصادفی و به گونه ای که این نمونه ها سطح منطقه تحقیق را پوشش دهند انجام پذیرفت. در مرحله بعد تصاویر ماهواره ای به روش طبقه بندی نظارت شده و با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال همسایگی باصحت کلی39/87 تا 78/95 درصد و ضریب کاپا 85 تا 93درصد در چهارکلاس کاربری، طبقه بندی گردیدند. سپس نقشه های کاربری اراضی بایکدیگرمورد مقایسه قرارگرفتند. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل های صورت گرفته مشخص شد دربازه زمانی موردمطالعه07/26 کیلومترمربع ازاراضی بایراین محدوده به اراضی کشاورزی، صنعتی ومسکونی تغییرکاربری داده است درنتیجه مساحت اراضی بایردر طول سال های مورد مطالعه روند کاهشی و سایر کاربری ها روند افزایشی را طی نموده است، بطوریکه وسعت اراضی با کاربری کشاورزی، صنعتی ومسکونی به ترتیب به میزان 66/14 کیلومترمربع، 77/9 کیلومترمربع،64/1 کیلومترمربع، افزایش یافته است. بحث ونتیجه گیری: نتایج تحقیق انجام شده گویای این مطلب است که مهم ترین عامل تغییرات کاربری اراضی درمنطقه، فعالیت های انسانی است که موجب تغییرات بسیاری در کاربری اراضی شده است، تجزیه وتحلیل مساحت این کاربری ها نشان داد که سطح اراضی کشاورزی افزایش چشمگیری پیداکرده که عمدتا این افزایش نتیجه تبدیل کاربری بایربه کشاورزی می باشد. درنهایت نتایج این مطالعه گویای این است که تلفیق فن های سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در اجرای مدل های ارزیابی تغییرات مکانی - زمانی کاربری اراضی، به منظور آگاهی از نوع و درصد کاربری اراضی و میزان تغییرات آن ها، بسیار کارآمد می باشد و به عنوان یک پارامتر مدیریتی می تواند برنامه ریزان بخش های مختلف اجرایی را در پایش و مدیریت محیط زیست یاری نماید. تفاصيل المقالة

به منظور ارزیابی اقتصادی - زیست محیطی نوسازی ناوگان مینی بوسرانی، ارزش حال اختلاف هزینه های سوخت، تعمیر و نگهداری و هزینه های خارجی جایگزینی 400 دستگاه از تولیدات خودروهای دو شرکت ایران خودرو دیزل و شرکت زامیاد به عنوان تولیدات داخلی مورد تایید برای جایگزینی ناوگان، در طی 30 سال آینده مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. طبق نتایج حاصل از مطالعات نوسازی ، ارزش حال اختلاف هزینه خارجی سوخت 400 مینی بوس فرسوده دیزل در طی 30 سال 7.096.314.816 ریال ، ارزش فعلی اختلاف هزینه سوخت و هزینه تعمیر و نگهداری 400 مینی بوس دیزل در همین مدت به ترتیب 35.634.103.952 و86.480.786.000 ریال می باشد. این امر در حالی است که ارزش حال هزینه های خرید وعملیاتی400 دستگاه مینی بوس ایران خودرو و زامیاد درطی 30 سال به ترتیب239.411.200.000 و 282.163.200.000 ریال برآورد گردیده است. در مجموع نوسازی 400 دستگاه مینی بوس ناوگان مینی بوسرانی شهر تهران هزینه ای بالغ بر 110.199.995.232 ریال برای خودروهای شرکت ایران خودرو دیزل و 152.951.995.232 ریال برای مینی بوسهای تولیدی شرکت زامیاد در بردارد. کاهش هزینه های خارجی، تعمیر و نگهداری و تامین سوخت در این طرح محسوس بوده، لیکن قیمت بالای مینی بوسهای نو دیزلی، منجر به هزینه بر بودن طرح گردیده است. تفاصيل المقالة

توسعه از یک سو با صنعت و تکنولوژی و از سوی دیگر با تخریب و آلودگی ارتباط تنگاتنگ و ارگانیک دارد، با این وجود دیگر نمی توان متوقع بود که همراه با توسعه صنعتی که از ملزومات پیشرفت علمی و اقتصادی بشر است محیط زیست دست نخورده باقی بماند.امروزه ارزیابی ریسک محیط زیستی به عنوان ابزاری کارآمد در مطالعات مدیریت ریسک محیط زیستی پروژه هایی که از نیروی تخریب بالایی برخوردارند مطرح است.سکوهای نفتی، یک سازه عظیم همراه با حفر چاه نفت ، استخراج نفت و فرآوری آن می باشند لیکن ساخت آن سکوها با توجه به ریسک پذیری بالا می تواند آثار چشم گیری بر محیط زیست بر جای گذارد، بنابراین نیازمند مطالعات مستمر است. تحقیق پیش روی با هدف مدیریت ریسک محیط زیستی ساخت سکوهای میدان نفتی رشادت (متشکل از سکوی Q4، W0 ، W4 ، P4) در کارخانه فراساحل واقع در جزیره صدرای بوشهر به جهت کاهش اثرات سوء و ارایه راهکارهای مدیریتی طرح رشادت انجام پذیرفته است. در این تحقیق به منظور ارزیابی ریسک محیط زیستی فعالیت های فاز ساخت سکوهای نفتی طرح رشادت از روش سامانه شاخص گذاری استفاده گردید. سامانه شاخص گذاری روش جامع و کاربردی است که براساس تعیین شاخص اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت بنیان گذاری شده است. به جهت اجرای این روش ابتدا فعالیت های موجود در سایت عملیاتی به طور کامل شناسایی گردیدند، سپس تاثیر فعالیت های مختلف شناسایی شده بر روی جنبه های محیط زیستی(آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، صوت، پسماند و انسان) مورد بررسی قرار گرفت پس از آن با استفاده از سامانه شاخص گذاری(حاصلضرب سه فاکتور اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت) میزان اعداد الویت ریسک[1] برای هر کدام از فعالیت ها محاسبه شد و در انتها با توجه به نظرات متخصصان ،راهکارهای مدیریتی به منظور کاهش میزان ریسک فعالیت ها ارایه و اعداد الویت ریسک پس از اقدامات اصلاحی محاسبه گردید براساس یافته های پژوهش، میزان ریسک های کم 44/23%، میزان ریسک های متوسط 7/67% و ریسک های بالا86/8% بود و با توجه به اقدامات کنترلی و اصلاحی ارایه شده توسط متخصصان میزان ریسک های کم به میزان 15/67% افزایش ، ریسک های متوسط به میزان 69/57% و میزان ریسک های بالا به میزان 100% کاهش یافت. 4- RPN: Risk Priority Number تفاصيل المقالة

با توسعه صنایع و رشد تکنولوژی مسئله ریسک در صنعت و تنوع مخاطرات بطور چشمگیری افزایش یافته است.در چند دهه اخیر وقوع حوادث هولناکی مانند بوپال هند، سوسو ایتالیا، فلکسیبر انگلستان و همچنین شدت زیان های جانی و مالی سوانح در صنایع مختلف اهمیت شناسایی مخاطرات و کنترل ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی را دو چندان نموده است. یک سیستم مدیریت ریسک ایمنی و بهداشت شغلی سازمان را در شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن ریسک های مرتبط با مسایل بهداشتی و ایمنی شغلی و حفظ سلامت کارکنان یاری می نماید. تحقیق پیش روی با هدف کاهش اثرات سوء ریسک های ایمنی ، بهداشت شغلی و ارایه راهکارهای مدیریتی به منظور ارتقاء و بهبود این سیستم در فاز ساخت سکوهای میدان نفتی رشادت (متشکل از 4 سکوی Q4، W0، W4، P4) واقع در جزیره صدرای بوشهر انجام پذیرفته است. به منظور اجرای این مطالعه ابتدا با استفاده از بازدیدهای میدانی فعالیت های موجود در سایت عملیاتی به طور کامل شناسایی و در کاربرگ JHA[1] که مطابق روش اجرایی استاندارد [2]OSHA3071 تهیه شده بود درج گردیدند . سپس با استفاده از روشFM&EA [3] و سه فاکتور احتمال وقوع ، احتمال کشف، شدت و براساس نظر متخصصان عدد الویت ریسک برای هر یک از فعالیت ها محاسبه و در کاربرگ FMEA درج گردید. با استفاده از روش فوق میزان ریسک های کم 7/62% ریسک های متوسط 6/31% و ریسک های بالا 7/5% بودند که پس از اقدامات اصلاحی و ارایه راهکارهای مدیریتی توسط متخصصان ریسک های کم به میزان 6/30% افزایش، ریسک های متوسط و ریسک های بالا به ترتیب 72% و 53% کاهش یافتند. 4-Job Hazard Analysis 5- Occupational Safety Healthy Adminestration 6- Failure Mode & Effect Analysis تفاصيل المقالة

یکی از مهم ترین اهداف و سیاست های ناحیه محوری شهرداری توجه به موضوع محیط زیست شهر است و در این راستا دارای فعالیت های گوناگونی (همچون مدیریت پسماند، افزایش سرانه فضای سبز، ساماندهی صنایع و مشاغل آلاینده، جمع آوری حیوانات موذی، توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی، فراهم نمودن زمینه همکاری و مشارک شهروندان در حفظ محیط زیست، ترمیم و بهسازی انهار و...) است تا شهر به سوی توسعه پایدار گام بردارد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی تاثیرات ناحیه محوری بر حفظ محیط زیست شهر و دستیابی به توسعه پایدار شهر است. روش تحقیق اسنادی و پیمایشی است. داده ها بوسیله پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری، شهروندان ناحیه یک منطقه 13 تهران بوده که تعداد 400 نفر حجم نمونه براساس تصادفی منظم انتخاب شده است. این پژوهش دارای پنج فرضیه است. و کلیه فرضیه ها مورد تایید قرار گرفتند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فعالیت های مدیریت شهری ناحیه محوری با آموزش مسایل محیطی به شهروندان توانسته است سبب ارتقاء فرهنگ محیط زیست شود. همچنین مشخص شد که سیستم نوین مدیریت شهری تحت عنوان ناحیه محوری از سال 87 به بعد با انجام فعالیت های محیط زیستی خود باعث حفظ، ارتقا و صیانت از محیط زیست شهر تهران شده است که با ادامه این روند و توجه توأمان به سایر مؤلفه های لازم می توان به توسعه پایدار شهری دست یافت. تفاصيل المقالة

چکیدهمطالعه حاضر پژوهشی توصیفی-مقطعی می‌باشد. در حال حاضر، مدیریت محیط زیستی لجن فاضلاب یک چالش بزرگ در زمینه‌ی مهندسی محیط زیست است. راه حل‌های جدید موثر برای تصفیه فاضلاب منجر به بهبود کیفیت پساب نهایی شده، اما حجم لجن فاضلاب تولید شده را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این تحقیق وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج را بررسی نموده است.برای انجام این پژوهش، لجن موردنیاز از بسترهای لجن خشک‌کن تصفیه‌خانه فاضلاب مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد تهیه و روش مورد استفاده کمپوست هوازی لجن به صورت ویندرو بوده و در فاصله زمانی3 مرحله 20 روزه انجام گرفت.این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب و کمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد و همچنین بررسی وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که درصد موادآلی موجود درکمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد کیفیت مطلوبی دارد. تغییرات دما، pH، درصد کربن و نیتروژن در نمونه‌ها در محدوده قابل قبول و مطلوب است. تفاصيل المقالة

از آنجاکه شرکت‌های آب و فاضلاب به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان بارز انرژی در حوزه صنایع شهری مطرح می‌باشند، سهم قابل توجهی در افزایش تقاضای انرژی الکتریکی و به تبع آن افزایش بار نیروگاه‌های تأمین کننده برق شهرها دارند. هدف این مطالعه، ارائه یک رویکرد نوین ارزیابی در به‌کارگیری انرژی خورشیدی در صنعت آب و فاضلاب می‌باشد. از اینرو، ضمن ارزیابی میزان برق مصرفی مناطق شش‌گانه شرکت آب و فاضلاب تهران به‌عنوان مورد مطالعاتی، ظرفیت‌های نصب و بهره‌گیری از سیستم‌های فوتوولتائیک در این شرکت مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، توابع هدف عبارتند از هزینه-های مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای؛ همچنین پتانسیل انرژی خورشیدی، نرخ رشد جمعیت و میزان مصرف آب به‌عنوان مهمترین متغیرهای مستقل و مصرف پیش‌بینی شده برق، مالیات کربن و قیمت فروش برق نیز متغیرهای وابسته درنظر گرفته شده‌اند. نتایج این تحقیق که برمبنای استفاده از توسعه مدل رگرسیون می‌باشد، نشان از افزایش میزان مصرف و هزینه‌های برق به ترتیب 5/1 و 3 برابر، در این بازه زمانی دارد. به منظور محاسبه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای، سه سناریو با جایگزینی 5، 20 و 30 درصد از برق مورد نیاز شرکت بوسیله سیستم‌های فتوولتائیک، پیاده‌سازی و نتایج آن‌ها مقایسه شد. کاهش انتشار CO2 ناشی از تولید 30% از برق مصرفی با انرژی خورشیدی، به میزان 26,712 هزار تن، برآورد شده است. از سوی دیگر، وضع مالیات به میزان بیش از 10 دلار به ازای انتشار هر تن CO2، منجر به تغییر الگوی مصرف و کاهش 5,987,086 دلار هزینه‌های مصرف برق در این صنعت خواهد شد. تفاصيل المقالة

Over the past few decades, human societies have faced one of the most significant consequences of industrial development. That is the improper transportation and disposal of hazardous and industrial-specific waste, which accounts for a large share of the total pollution of the environment, and its destructive effects on creating environmental crises are quite evident. The plating industry is one of the main consumers of toxic chemicals used for different applications. However, because of the lack of a comprehensive model, hazardous waste management has not yet met the current needs, and its principles still require more development. This study was carried out using tools and standards including Multi-Criteria Decision Support Systems (MCDSS) and Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) to rank the contributions of effective components to the plating industry in a case study conducted and implemented in Paitakht Industrial District of Tehran. In order to realize this objective, after extracting 10 components effective in optimizing the management of industrial wastes, questionnaires were used to survey experts to verify the components. The factors were identified using the Delphi method through the analysis of frequency carried out using a second questionnaire based on the results of the analysis of the data extracted from the first questionnaire. The results showed that components contributing to the optimal management of industrial waste included leadership and management, policy, strategy, technology and mode of collection and transportation, economic factors, policy making, expertise, culture, education, and the amount and composition of waste, in that order. تفاصيل المقالة