چشم انداز، روشی هنجاری و تصویرپرداز است، نه اکتشافی؛ اما برای اینکه آیندۀ هنجاری و تصویرپرداز به ناکجاآباد نرسد، از آینده پژوهیِ اکتشافی نیز استفاده شده است. چشم اندازِ مهدوی هرگز از وضع موجود حادث نمی‌شود، بلکه از پویشِ منابع (آیات و روایات)، اسناد بالادستی (اندیشه های سیاسی امام خمینی (ره)، اندیشه های سیاسی مقام معظم رهبری، قانون اساسی و سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران)، ارزش‌های اساسی (core Values) و اهداف بنیادین (Core Purpose) در آرمان شهر مهدوی به دست می آید. برای گام برداشتن در مسیر جامعۀ آرمانیِ مهدوی باید علاوه بر آینده های تصویرشده، آینده هایی کوتاه تر با نام آینده های هنجاری (بیست ساله و سی ساله) ترسیم نماییم. پژوهشِ حاضر در صدد ارائۀ الگویی روشمند برای دستیابی به روش چشم انداز در مهدویت است. ‌پژوهش با این پرسش آغاز شده است که چگونه می توان از روش چشم انداز در سیاستگذاری مهدوی استفاده نمود؟. برای پاسخ به سؤال اصلی، لازم است درک درستی از سؤالات فرعی داشته باشیم که هریک در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرند. معنای لغوی و اصطلاحیِ چشم انداز، ضرورت تدوین چشم انداز مهدوی، ضرورت الگوی مناسب از چشم انداز برای تحلیل مهدویت پژوهی و فرآیند تدوین چشم انداز در مهدویت پژوهی پرسش هایی این پژوهش هستند. در پژوهشِ حاضر از روش هنجاری و تصویرپردازِ چشم انداز، برای پیشبرد تحلیل استفاده شده است. پژوهش نشان می دهد چشم اندازی که همواره در ساختار مدیریتی و سازمانی مورد تحلیل قرار گرفته، می تواند به عنوان یک مدلِ مهدویت، در افق زمانیِ بلندمدت و متناسب با ارزش های اساسی و اهداف بنیادینِ مهدوی، به کار برده شود. تفاصيل المقالة

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و مناسبات دین و سیاست در مکتب عمل‌گرایی بود. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا با نگاهی ریشه‌ای، مبانی، ویژگی‌ها و زمینه‌های پیدایش و شکل‌گیری مکتب عمل‌گرایی بررسی شد، سپس تلقی عمل‌گراها از سیاست و دین تبیین گردید و استلزامات و چگونگی تعامل بین دین و سیاست در مکتب عمل‌گرایی بررسی شد. نتایج نشان داد، تلقی‌ای که مکتب عمل‌گرایی از دین دارد، منبعث از نگاه اومانیستی و عمل‌گرایانه اندیشمندان آن می‌باشد که عملاً با انکار مبدأ غیبی، دین را به کارکردهای عملی آن تقلیل داده و آن را تا حد امری ابزاری، شخصی و تجربی تنزل می‌دهد و آن را با توجه به کاربردش که ممکن است فوایدی فردی، اخلاقی و اجتماعی برای انسان داشته باشد، تفسیر می‌نماید و اجازه دخالت به دین در امور سیاسی داده نمی شود. علاوه‌بر این، سیاست در این مکتب، رسالتی آرمانی ندارد، بلکه تنها به‌ عنوان فلسفه ای عمل‌گرایانه موردنظر است. تفاصيل المقالة

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اساسی است که به ‌لحاظ روش‌شناسی، هستی‌شناسی و معرفت‎شناسی، رویکرد هر یک از تئوری‌های واقع‌گرایی‌ و اسلام‌گرایی در عرصه روابط بین‌الملل در موضوع موازنه ‌قدرت چگونه است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که چون رویکرد اسلام‌گرایانه برخلاف مکاتب کلان روابط بین‌الملل و به‌طور خاص واقع‌گرایی که منفعت‌طلب و قدرت‌محور است، بر مسائل ارزشی و اخلاقی نیز تأکید دارد، از این‌رو می‌توان گفت که رویکرد اسلام در عرصۀ روابط بین‌الملل در موضوع موازنه‌ قدرت مسالمت‌آمیز، صلح‌طلب و در عین حال مبتنی بر نفی سلطه بر یکدیگر است. یافته‌ها نشان داد که اسلام به عنوان یک دین جهان‌شمول، رویکرد خاصی نسبت به ماهیت روابط بین‌الملل دارد که متفاوت از نظریه‌پردازی رئالیسم می‌باشد. مکاتب موجود در روابط بین‌الملل دارای مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی متفاوتی از هم می‌باشند، که این مبانی رویکرد آنها را نسبت به نظام بین‌الملل قوام می‌بخشد و در نتیجه دیدگاه آنها نسبت به ماهیت روابط بین‌الملل متفاوت از هم می‌باشد. مبانی هستی‌شناسی نظریه اسلامی روابط بین‌الملل، از بُعد انسان‌شناسانه مثل رئالیسم بدبینانه نیست، بلکه ماهیت انسان ترکیبی از فطرت و غریزه، سیاست‌شناسی شرع‌محور، نظریه دولت خدامحور، می‌باشد و لذا اصل حاکم بر روابط بین‌الملل اصالت صلح است. مهم‌ترین وجه تمایز رویکرد اسلامی به روابط بین‌الملل با رئالیسم، در مبانی هستی‌شناسی این نظریه می‌باشد که با توجه به این مبانی توانسته تفسیری از ماهیت روابط بین‌الملل ارئه دهد که نسبت به تفسیر رویکرد دیگر با واقعیت نظام بین‌الملل تطابق بیشتری دارد. تفاصيل المقالة

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سیاسی رِفق و خُرق در اندیشه سیاسی امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و الگوی مورد بحث، بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی و با تاکید بر چارچوب نظری علل اربعه ارائه شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که از آنجا که رفق مربوط به فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتب فلسفی متعالیه است؛ و خرق که از فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفی متدانی می‌باشد، می‌تواند موجب شکل‌گیری یک جامعه مشروعیت‌ساز متعالی و یا متُدانی گردد. نتایج نشان داد که بر اساس دیدگاه امام خمینی، عملی کردن سیاست اخلاقی به معنای فتح قلوب است و نیاز حکومت‌ها و جوامع، عملی کردن مدارا و دوری از خشونت می‌باشد. لذا، این حکومت قدرت را برای خدمت کردن و به سعادت رساندن جامعه، وسیله می‌داند. تفاصيل المقالة

هدف پژوهش حاضر بررسی بایدها و نبایدهای ترمیدور نظام جمهوری اسلامی ایران به نظام پارلمانی است. این پژوهش با بررسی معایب و محاسن نظام‌های پارلمانی و ریاستی با روش توصیفی – تحلیلی نشان داد ترمیدور به سمت نظام پارلمانی یک ضرورت است.چراکه درمواردی تنش میان رئیس مقام اجرائی و مقام معظم رهبری در این دو دهه بسیار زیاد بوده است، اما با توجه به محاسن نظام پارلمانی این تنش از بین می‌رود. همچنین جمهوریت حفظ می شود، قدرت متمرکز نمی‌شود و نتیجه انتخابات را به سمتی سوق می‌دهد که به تقویت مشروعیت و کارآمدی نظام اسلامی و گسترش فرهنگ اخلاقی در جامعه یاری برساند. از طرف دیگر اتحاد نیروهای انقلاب بیشتر می‌شود، و هزینه‌های انتخابات و بداخلاقی سیاسی کمتر خواهد بود. بر این اساس نظام پارلمانی می‌تواند مطلوب باشد. تفاصيل المقالة

ولایت فقیه یکی از مباحث کلامی و فقهی در اندیشه سیاسی شیعه می‌باشد که از دوران غیبت موردتوجه بوده و در اصل‌ آن بین فقها اختلافی وجود نداشته ‌است، بلکه در نحوه حدود و اختیارات ‌آن اختلاف نظر وجود دارد. بر این اساس فقهای زیادی از به بررسی دلایل ولایت فقیه پرداخته‌اند. یکی از فقهایی که بحث ولایت فقها را به صورت مبسوط مطرح و آن را استنباط نمود، آیت‌الله‌ عبدالفتاح ‌حسینی‌ مراغه‌ای در کتابالعناوین است. از دیدگاه مراغه‌ای ولایت اقسامی دارد، که براساس آن می‌توان گفت حکومت‌ها، در صورتی مشروع هستند که یکی از این ولایت‌ها بر آنها حکمرانی کند، این ولایت‌ها عبارتنداز: ولایت الله، ولایت پیامبر و امامان معصوم(ع) و ولایت فقیه. مراغه‌ای برای اثبات ولایت فقها به دلایل زیر استناد می‌کند: اجماع محصل، اجماع منقول، اجماع روایی. بر این اساس روایات را به 8 دسته تقسیم و ذیل بعضی از دسته‌ها یک روایت و ذیل بعضی دیگر چند روایت نقل کرده و معتقد است فقها نایبان معصومین(ع) می‌باشند، و حکومتی خارج از ولایت معصوم(ع)، یا نایب معصوم، حکومت جور و ولایتش نامشروع است. تفاصيل المقالة

فروپاشی حکومت استبدادی رضاشاه درشهریور 1320 امیدی را در دل جامعه و جریان‌های فکری به وجود آورد تا بتوانند طبق قانون مشروطه حکومت دمکراتیکی را که در آن شاه سلطنت کند، نه حکومت تشکیل دهند. اما حضور اشغالگران وحمایت آن‌ها از شاه و دربار از یک طرف و بازمانده‌های حکومت استبدادی رضاشاه در رأس سیستم سیاسی از طرف دیگر یک فضای تقابلی و تخاصمی را بین جامعه و دولت به وجود آورد. این فضا از سال 1320 تا 1332 به سه طریق خودنمایی کرد. از سال 1320 تا 1327 تقابل مخفی بود، از 1327 تا 1329 تقابل آشکار می‌شود و از 1330 تا 1332 نتیجه تقابل پیروزی جامعه بر دولت است. در این تحقیق، براساس نظریه میگدال (جامعه شبکه‌ای، دولت ضعیف، کنترل اجتماعی، جامعه قوی) رابطه جامعه و دولت بررسی می‌شود. سؤالی اصلی تحقیق: چه نوع رابطه‌ای بین دولت و جامعه در این سال‌ها وجود داشت؟ در فرضیه پژوهش؛ علی‌رغم اینکه فضای باز سیاسی به وجود آمد، اما به دلیل اینکه دولت (شاه و دربار) همچنان استبدادی بوده است یک تقابلی بین دولت وجامعه به وجودآمد که در نتیجه این تقابل، جامعه (سه جریان اسلام‌گرایان، ملی‌گرایان لیبرال و چپ‌گرایان سوسیالیست؛ البته باتاکید بیشتر بر جریان اسلام گرا) بر دولت پیروز شد. تفاصيل المقالة

از زمان سرنگونی قذافی، هیچ دولتی تاکنون نتوانسته است با اقتدار، حاکمیت واحدی را در لیبی ایجاد کند. لذا امروزه، لیبی دارای دو دولت مستقل است؛ دولت وحدت ملی که توسط سازمان ملل پشتیبانی می‌شود ودولت موقت که توسط پارلمان طبرق حامی ژنرال خلیفه حفتر در شهر البیضا در شرق این کشور تشکیل شده است. در فضای پساقذافی امید می‌رفت که حکومت جدید بتواند لیبی را به سمت مردم‌سالاری هدایت کند؛ اما در مقام عمل، تقسیم حاکمیت و تعارضات شدید سیاسی میان مدعیان قدرت، بحران اقتدار و ناامنی‌های ناشی از خشونت کنشگران قبیله‌ای و نیروهای سلفی، سبب شده است تا دولت پساقذافی عملاً حائز عنوان دولت ورشکسته شود. امروزه، با شدت گرفتن درگیری‌های میدانی میان گرو‌ه‌های مختلف سیاسی از جمله بین خلیفه حفتر و دولت وفاق ملی در طرابلس، امکان دولت‌سازی در این کشور، در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. پرسش اصلی مقاله این است: بحران دولت در شرایط سیاسی نوین لیبی چه تأثیری بر امنیت کشورهای اروپایی دارد؟ فرضیه مقاله این است که گسترش جنگ داخلی و هرج ومرج در دوران پسا فذافی، موجب شده است تا لیبی به عنوان یک دولت ورشکسته ، به پایگاهی برای مهاجرت گروه های ترورستی و قاچاق انسان به اروپا تبدیل شود. تفاصيل المقالة

درمیان مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری، مدل بازیگر عقلایی که مبتنی بر منطق هزینه-فایده است، چارچوب مناسبی را برای درک بهتر رفتار‌های سیاست‌خارجی ترامپ فراهم می کند که می‌تواند مورد توجه تصمیم‌گیرندگان کشور قرر گیرد. پیش‌فرض اصلی مدل بازیگر عقلایی، انسان اقتصادی با مشخصه بنیادین عقلانیت است که تلاش ‌می‌کند با تبعیت از منطق هزینه – فایده، مطلوب‌ترین راه را در رسیدن به هدف بر‌گزیند. سوال اصلی پژوهش این است که چگونه می-توان سیاست‌‌خارجی دونالد ‌ترامپ در خروج از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و نوع رویکرد وی نسبت به مسأله امنیت بین‌الملل را در یک چارچوب تئوریک تحلیل نمود ؟ در پاسخ به سؤال مذکور، این فرضیه ارائه شده است: رفتار‌های سیاست‌خارجی ترامپ در خروج از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و نوع رویکرد اقتصاد‌محور وی نسبت به مسأله امنیت‌بین‌الملل‌، بر اساس مدل عقلایی تصمیم‌گیری و بیشینه‌سازی سود قابل توضیح است. در این راستا، طرح شعار نخست آمریکا از سوی ترامپ، به خوبی بیانگر فایده‌گرایی و ناسیونالیسم اقتصادی در سیاست‌خارجی آمریکا است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد بازیگر‌عقلایی به مطالعه سیاست‌خارجی آمریکا پرداخته است. جمع‌‌وری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای، مجلات علمی و استفاده از سایت‌های معتبر اینترنتی بوده‌است. تفاصيل المقالة

متأثر از تحولات اخیرافغانستان که منجر به سقوط دولتاشرف‌غنی از اریکۀ قدرت شد، ملت افغانستان ونیروهای نظامی این کشوربدون هیچ مقاومتی حکومت را دراشغال طالبان دیدند وشرایط ناامنی دیگری براین کشورحاکم شد.علاوه براین گروه تروریستی داعش برای مقابله با طالبان برعملیات انتحاری ونا امنی دراین کشور افزود ودرحال حاظراین کشوربدون دولت ودرمنازعات ناامنی بسرمی‌برد.(مساَله)پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی تحولات و کنشگرانِ میدانیِ مؤثردرافغانستان کوشیده است تا با تأسی از مؤلفه‌های تئوریکِ مطالعات امنیتی جهان سوم و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد(هدف-روش) که فقدان امنیت در سامان سیاسیِ نوینِ افغانستان متأثر از چه عواملی می‌باشدو تاثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران چیست؟(سؤال) فرضیۀ قابل طرح به‌عنوان یافتۀ پژوهش ناظر بر آن است که انباشت مؤلفه‌هایِ مانع و پَس‌ران در دولت‌سازی موجب شده‌است تا افغانستان امروزی به‌عنوان جامعه‌ای از هم گُسیخته، مُضمحل و واگرا، که در مارپیچِ تنازلی منازعه، ناامنی و فقر قرار دارد به بهشت تروریست‌های مدرن از جمله طالبان وداعش بدل شود؛ گروه‌هایی که با تمسُک به عنصر دین و با هدف کسب قدرت سیاسی، نه‌تنها در داخل مانع ایجاد هرگونه مردم‌سالاری نهادمند شده‌اند، بلکه در سطحی گسترده‌تر امنیت جمهوری اسلامی ایران، منطقه و حتی نظام بین‌الملل را آماج حملات تروریستی خود قرار داده‌اند(یافته ها)

تفاصيل المقالة

با پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خارجی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ـ ایرانی جایگزین سیاست خارجی پیشین گشت. امام خمینی (ره) به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی دیدگاه خاصی پیرامون قانون اساسی و سیاست خارجی داشته‌اند که یک تحول عمیق در ساختار سیاست خارجی کشور ایجاد کرده و در این پژوهش با عنوان گفتمان اسلام سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است.(طرح مساله)این مسأله که گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) در تدوین و تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه جایگاه و نقشی داشته است به عنوان سوال اصلی پژوهش مطرح می گردد.(سؤال اصلی) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در لایه‌های مختلف آن عموماً تحت تأثیر آراء امام خمینی (ره) خصوصاً دال مرکزی گفتمان اسلامی سیاسی ایشان یعنی "اسلام گرایی" بوده است و شاخص‌های کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برگرفته از اندیشه‌های ایشان بوده است.(فرضیه)یافته‌های پژوهش به شیوه‌ای توصیفی ـ تحلیلی و با نگاهی تحلیلی ـ انتقادی نشان می‌دهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس استکبارستیزی، نفی سبیل وعزتمندانه میباشد. (یافته‌های تحقیق)چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه گفتمان تنظیم شده است و روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه‌ای بوده و داده ها از کتاب ها، مقالات و اسناد معتبر استخراج گردیده اند.(چارچوب نظری وروش)

تفاصيل المقالة

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر وضعیت آشوب‎زده‌ی فعلی افغانستان بر حضور داعش به این کشور است. طرح مسئله:داعش از سال 2015در افغانستان حضور یافت و علی‌رغم اختلافاتی که با طالبان داشت امّا به لحاظ روش مبارزه با دولت مرکزی در جنگ بودند و پس از به قدرت رسیدن طالبان مخالفت علنی خود را با طالبان اعلام کرده و عملیات تروریستی و خشن خود را گسترش داده و حوزه نفوذ خود را درچندماه گذشته گسترش دادند و به نظر در تحولات آینده افغانستان بسیارمخربترظاهرشوند؛ و بحران ناامنی رادراین کشورگسترده‌ترکنند و تا این شرایط در افغانستان وجود دارد امنیت با حضور داعش به این کشور بازگرداننده نمی‌شود.روش پژوهش،توصیفی-تحلیلی است.سؤال تحقیق:مؤلفه‌های فعال در بحران سیاسی ـامنیتی افغانستان کدم‌اند و چگونه زمینه را برای حضور قدرتمند و زایش داعش فراهم می‎آورند؟فرضیه و نتایج تحقیق، نشان می‌دهند که بحران سیاسی و چالش امنیتی حادث‌شده در افغانستان از سه سطح فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی- سیاسی و نیز ژئوپلیتیکی نشات می‌گیرد.درسطح فرهنگی- اجتماعی عنصر و شاه‌کلید قبیله محوری، در سطح اقتصادی عنصر فقر-بیکاری، در سطح سیاسی خلأ قدرت داخلی و در سطح ژئوپلیتیکی رقابت قدرت‎های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حائز اهمیت هستند. خشونت‌های داخلی بین هویت‌های متعارض نه‌تنها مانع شکل‌گیری اقتدار مدنی فراگیر بوده، بلکه فضا را برای مداخلات قدرت‌های خارجی از طریق پشتیبانی از هر یک از هویت‌های درگیر را فراهم کرده است.بحران داخلی افغانستان، راه‌حل نظامی ندارد و مذاکره باهدف به تعادل رساندن گروه‌های درگیر،تنها راه‌حل قابل‌تصور برای پایان این بحران است.درغیر‌این‌صورت گروهایی همچون داعش، امکان و انگیزه‌ی بسیار بالایی برای کنشگری در افغانستان دارند. تفاصيل المقالة

طرح مساله:با توجه به اینکه جمهوری اسلامی، یک نظام مردمسالاری دینی محسوب می شود و همه مقامات ارشد نظام از طریق رای مستقیم یا غیر مستقیم مردم برگزیده می شوند،از اینرو انتخابات در آن اهمیت ویژه ای دارد.به همین خاطر ازابتدای انقلاب اسلامی تاکنون40 انتخابات برگزارشده است که مشارکت مردم باعث ثبات امنیت بوده وشرکت در انتخابات در چهاردهه گذشته براقتدار واستمرار انقلاب اسلامی تاثیرگذار بوده است. ضرورت واهمیت: سلامت و امنیت در انتخابات بسیار مهم و حائز اهمیت است، افزود وجود این دو مؤلفه برای حاکمیت اصل و اساس است و باید با کمک عوامل اجرایی و امنیتی فضای امن و سالمی برای برگزاری انتخابات فراهم شود.سؤال اصلی: نسبت میان انتخابات وامنیت ملی جمهوری اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری چگونه بر اقتدار واستمرار انقلاب اسلامی تاثیرگذار است؟ یافته‌ها: از پردازش فرضیه که در پاسخ به سؤال مذکور صورت بندی شده حاکی از آن است که مقام معظم رهبری معتقدند که انتخابات سالم و مشارکتی از طریق تقویت جمهوریت و مشروعیت مردمی نظام در سطوح داخلی و بین المللی موجب ارتقا سطح امنیت ملی می شود" تفاصيل المقالة