-
المقاله
1 - تاثیرات گفتمان وهابی و اخوانی بر تحولات لیبی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱9پژوهش های سیاسی و بین المللی , العدد 1 , السنة 12 , بهار 1400گفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی ه أکثرگفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی همانند ترکیه و قطر از نفوذ و تاثیرگذاری بالایی برخوردار می باشد. در تقابل با گفتمان اخوانی، می بایست به گفتمان وهابیت اشاره کرد، که با قرائت سلفی و بنیادگرانه از اسلام در عربستان سعودی سر برآورده و تلاش میکند، با بهره گیری از دلارهای نفتی و مراکز مهم اسلامی همانند مکه ،مدینه رهبری جهان اسلام را به دست گیرد. پژوهش حاضر با هدف تبیین تاثیر گفتمان اخوان المسلمین به نمایندگی ترکیه و گفتمان وهابیت سعودی بر تحولات کشور لیبی طی سالهای 2010 تا 2019،روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش تاریخی – تحلیلی می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - واکاوی دلایل دگردیسی راهبردهای امریکا به تحولات خاورمیانه در دوره اوباماپژوهش های سیاسی و بین المللی , العدد 2 , السنة 11 , تابستان 1399داریوش شاه بهرامی[1]- قاسم ترابی[2]- علیرضا رضایی[3] تاریخ دریافت: 13/11/1398- تاریخ پذیرش14/2/1399 چکیده: با روی کار آمدن اوباما در سال 2008 واشنگتن ناگریز به ارزیابی مجدد سیاست خارجی خود شد. این وضعیت منجر به تغییر رویکرد آمریکا در قبال خاورمیانه گردید. یکی از مهمترین أکثرداریوش شاه بهرامی[1]- قاسم ترابی[2]- علیرضا رضایی[3] تاریخ دریافت: 13/11/1398- تاریخ پذیرش14/2/1399 چکیده: با روی کار آمدن اوباما در سال 2008 واشنگتن ناگریز به ارزیابی مجدد سیاست خارجی خود شد. این وضعیت منجر به تغییر رویکرد آمریکا در قبال خاورمیانه گردید. یکی از مهمترین اهداف تغییر رویکرد آمریکای دوران اوباما در قبال خاورمیانه، تغییر از یکجانبه گرایی به چند جانبه گرایی بود. در همین ارتباط باید رویکرد آمریکا در قبال پرونده هسته ای، همکاری با کشورهای 1+5، روابط فرا آتلانتیکی و اتخاذ راهبرد دیپلماسی چند جانبه در قبال ایران را می توان جلوه های راهبرد چند جانبه گرایی اوباما دانست. در واقع سوال اصلی این است که چه دلایلی باعث تغییر سیاست خارجی آمریکا در قبال خاورمیانه طی سال های 2008 الی 2016 داشته است؟ در پاسخ می توان گفت که هزینه های گسترده و منافع محدود سیاست مداخله گرایانه گذشته آمریکا در منطقه خاورمیانه، اقتصادی شدن نفت شل در آمریکا و کاهش اهمیت استراتژیک منطقه خاورمیانه و نگرانی های امنیتی آمریکا در سایر مناطق از جمله در جنوب شرق آسیا از علل تغییر راهبرد آمریکا در قبال خاورمیانه در فاصله سال های 2008 تا 2016 بوده است. اما مهمترین نشانگان راهبرد اوباما نسبت به ایران را باید در عملیاتی کردن اقدام های چون محدودیت بازدارندگی نسبت به ایران، کاهش تصاعد تحریم های چند جانبه، محدود سازی در جهت مهار و کاهش مخاطرات راهبردی، در مقابله با ایران دانست. [1] - دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران dariush.shahbahrami@yahoo.com [2]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران: نویسنده مسئول ghasemtoraby@yahoo.com [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ir.alirezarezaei@gmail.com تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - نقش روشنفکران ایرانی نسل سوم در شکلگیری ایدئولوژی انقلابی انقلاب اسلامیپژوهش های سیاسی و بین المللی , العدد 1 , السنة 11 , بهار 1399جهانشاه شکربیگی[1]- قاسم ترابی[2]- عباس صالحی نجف آبادی[3] تاریخ دریافت: 9/8/1397- تاریخ پذیرش: 24/9/1398 چکیده: انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، بر پایه اندیشههایی بنا شده است که اگرچه بیش از همه اسلامی هستند، اما گاه سرچشمههای تفکر سیاسی آنها، به اندیشههای ایدئول أکثرجهانشاه شکربیگی[1]- قاسم ترابی[2]- عباس صالحی نجف آبادی[3] تاریخ دریافت: 9/8/1397- تاریخ پذیرش: 24/9/1398 چکیده: انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، بر پایه اندیشههایی بنا شده است که اگرچه بیش از همه اسلامی هستند، اما گاه سرچشمههای تفکر سیاسی آنها، به اندیشههای ایدئولوژیکگرایانه باز میگردد. شکل تفکر ایدئولوژیک، در دوران مبازره علیه حکومت شاه، شکلی پذیرفته شده در جهان بود. به این جهت در شکل بخشیدن به اسلام سیاسی و نیز اشکال دیگر مبارزه گروههای مخالف شاه، قرار دادن اندیشه توسط اندیشمندان اسلامی و عرفیگرای چپ و حتی راست، در قالب یک نوع ایدئولوژی، امری پذیرفته بود، به طوری که این ایدئولوژی هم تلاش میکرد برنامهای فراگیر ایجاد کند، هم راهکارهای علمی مبارزه را فراهم آورد و هم به هر گونه پرسشی پاسخ دهد. به این جهت هم متفکران اسلامی و هم روشنفکران بیشتر طیفها، تلاش میکردند تا ایدئولوژیای برای مبارزه و نیز نوع حکومت مد نظر خود پدید آورند که یکی از مشخصات اصلی آن انقلابی بودن بود. بر این پایه پرسش اصلی این مقاله آن است که روشنفکران در شکلگیری ایدئولوژی انقلابی انقلاب اسلامی چه نقشی داشتهاند؟ برای پاسخ به این پرسش، روش مقاله تحلیلی و تفسیری است و در ضمن آن تلاش میکند افکار این روشنفکران را توصیف نیز کند. هدف مقاله نیز آن است که جنبههای انقلابی اندیشه روشنفکران آن دوره مورد شناسایی و بررسی قرار گیرد. نتیجه کلی مقاله نیز نشان میدهد، روشنفکرانی همچون شریعتی، فردید، بارزگان و... هر یک وجههای انقلابی به تفکر خود که تلاش میکردند آن را در شکل یک ایدئولوژی منسجم ارائه کنند، داده بودند تا برنامهای پیوسته برای مبارزه در جهت سقوط شاه فراهم آورند *این مقاله برگرفته از رساله دکتری با عنوان "مقایسه نقش روشنفکران و نخبگان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران" می باشد. [1]- دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی(گرایش مسایل ایران) ، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران jahansh5252@gmail.com [2] - دانشیار و عضو هیأت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران: نویسنده مسئول ghasemtoraby@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی ، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران salehi.abas@yahoo.com تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - نقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودیتحقیقات سیاسی و بین المللی , العدد 5 , السنة 10 , زمستان 1397تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بینالمللی به شمار میآید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم میآورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها میتواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پا أکثرتقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بینالمللی به شمار میآید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم میآورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها میتواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پاسخ با این سوال است که چرا عربستان سعودی که خود را رهبر جهان اسلام میداند، بارها با قدرت گرفتن کشورها و جنبشهای اسلامگرا در منطقه مخالفت کرده است؟ فرضیه پژوهش متضمن این نکته است که عربستان سعودی رشد بازیگران اسلام گرا در منطقه را تهدیدی برای هویت اسلامی و سنی خود به عنوان رهبر جهان اسلام می داند، به همین دلیل سیاست خارجی این کشور در راستای تضعیف رقبای هویتی عمل می کند. مقاله حاضر برای مشخص نمودن این پارادوکس تلاش کرده توضیح دهد چگونه شباهت در هویت میتواند موجب شکلگیری تنش و ناامنی شده و ریسکهای هویت را به ارمغان آورد. یافته های تحقیق نشان می دهند شباهت های فرهنگی نقش مهمی در سیاست عربستان ایفا می کنند. مقاله حاضر قصد دارد این موضوع را به روش توصیفی و تحلیلی موردبحث و بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - عوامل هویتی و تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکاتحقیقات سیاسی و بین المللی , العدد 4 , السنة 14 , پاییز 1401چکیده:سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند. و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلالط أکثر
چکیده:سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند. و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلالطلبی ناشی از فرهنگ ملی و اسلامی ایران از یک سو و هژمونی طلبی با نگاه یکجانبه و نگرش لیبرالیستی آمریکا از سوی دیگر موجب تعارض در روابط دو کشور شده و ایجاد روابط مسالمتآمیز و توأم با احترام متقابل را بسیار دشوار کرده است.این مقاله، با بهرهگیری از روش تحلیلی - مقایسهای و در چارچوب نظریه سازهانگاری، تلاش کرده، ضمن کشف و شناسایی عوامل هویتی ایران و امریکا، به بررسی و مقایسهی عوامل هویتی متناظر و درعینحال متضاد، دو کشور بپردازد که نتیجه کلی آن عبارت است از اینکه: این رویکرد به دلیل معنا محوری و توجه به هنجارها و انگارههای هویتی، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در مقابل امریکا برخوردار است.واژههای کلیدی: عوامل هویتی، تعارض، هویت، ایران، امریکا
تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - ابتکار جاده ابریشم؛ ابتکار چین برای هژمونیتحقیقات سیاسی و بین المللی , العدد 1 , السنة 11 , بهار 1398چکیدهابتکار جاده ابریشم بزرگترین ابتکاری است که تاکنون توسط یک کشور در سطح جهان اعلانشده و در حال اجرا می باشد. این ابتکار شصتوپنج کشور مختلف جهان را در برمی گیرد و هزینه آن بالغبر چهار هزار میلیارد دلار در 900 پروژه مختلف برآورد می شود. ضمن اینکه این طرح ابعاد و اه أکثرچکیدهابتکار جاده ابریشم بزرگترین ابتکاری است که تاکنون توسط یک کشور در سطح جهان اعلانشده و در حال اجرا می باشد. این ابتکار شصتوپنج کشور مختلف جهان را در برمی گیرد و هزینه آن بالغبر چهار هزار میلیارد دلار در 900 پروژه مختلف برآورد می شود. ضمن اینکه این طرح ابعاد و اهداف اقتصادی، سیاسی و امنیتی گسترده ای دارد که هدف مقاله حاضر تجزیهوتحلیل ابعاد مختلف آن است. در این راستا سؤال اصلی مقاله این است که ابتکار جاده ابریشم بهعنوان مهمترین راهبرد چین در قرن بیست و یک برای تحقق چه اهدافی طراحیشده است؟ در پاسخ به سؤال فوق، فرضیه مقاله بدین شکل مطرح می شود که هدف نهایی چین از عملیاتی کردن ابتکار جاده ابریشم، فراهم نمودن زمینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی لازم برای تبدیلشدن به هژمون منطقه ای و جهانی است. بااینحال یافته های پژوهش نشان می دهند این طرح با موانع و مشکلات جدی مواجه است و درنهایت اهداف چین به شکل حداکثری محقق نخواهد شد. مقاله حاضر قصد دارد سؤال و فرضیه مطرحشده را در کنار اهداف، فرصت ها و موانع طرح در سه بخش و به روش توصیفی تحلیلی موردبحث قرار دهد. تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - گسترش حضور فرانسه در آسیای جنوب غربی و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایرانتحقیقات سیاسی و بین المللی , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1400فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل آسیای جنوب غربی داشته و دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در قبال این منطقه، فرانسه فرصت مناسبی را به عنوان یکی از قدرت های میانی برای گسترش مناسبات خود فراهم دید و این کشور می کوشد متناسب با اهداف کلان سیاست خارج أکثرفرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل آسیای جنوب غربی داشته و دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در قبال این منطقه، فرانسه فرصت مناسبی را به عنوان یکی از قدرت های میانی برای گسترش مناسبات خود فراهم دید و این کشور می کوشد متناسب با اهداف کلان سیاست خارجی،مناسبات خود در آسیای جنوب غربی را گسترش دهد.هدف،بررسی روابط سیاسی،اقتصادی و نظامی فرانسه با کشورهای عربی و به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس است که این امر باعث گسترش مسابقه تسلیحاتی در منطقه و به تبع آن شکاف و تنش منطقه ای بین کشورهای عربی و جمهوری اسلامی ایران می شود. نگارنده در این نوشتار بیان می دارد که تداوم وضع موجود و ادامه تنش بین کشورهای عربی و ایران و تحکیم مناسبات بین دولت های عربی با فرانسه ایران را در بلند مدت با تشدید انفعال و انزوا و تقویت تهدیدات امنیتی در ابعاد مختلف مواجه خواهد کرد.روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و دادههای مورد نیاز بر مبنای روش کتابخانهای و فیشبرداری تهیه شده است تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - نقد کتاب: فواز جرجیس، خاورمیانه جدید، اعتراض و انقلاب در جهان عرب، دانشگاه کمبریج، 2004، 502 صتحقیقات سیاسی و بین المللی , العدد 1 , السنة 7 , بهار 1394بدون تردید تحولات عربی یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین تحولاتی است که طی چند دهه گذشته در خاورمیانه رویداده است. البته در ارتباط با ماهیت و محتوا و حتی عنوان این تحولات اختلاف نظرهای گسترده ای وجود دارد. بهواقع استفاده از عناوینی هم چون بهار عربی، تحولات عربی، انقلاب أکثربدون تردید تحولات عربی یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین تحولاتی است که طی چند دهه گذشته در خاورمیانه رویداده است. البته در ارتباط با ماهیت و محتوا و حتی عنوان این تحولات اختلاف نظرهای گسترده ای وجود دارد. بهواقع استفاده از عناوینی هم چون بهار عربی، تحولات عربی، انقلابهای عربی یا بیداری اسلامی، نشان گر نگاه های مختلف و متفاوت به ماهیت تحولاتی است که طی چند سال گذشته خاورمیانه را فراگرفته و همچنان در حال تداوم است. در این راستا ضمن اهمیت گستردهی این تحولات، همچنان ابهامات گسترده ای در مورد منشا، ماهیت و آینده آن وجود دارد و کارشناسان و استادان و همچنین کشورهای مختلف، دیدگاه های متنوعی دراینارتباط دارند. در این راستا برای تبیین این ابهامات و درک دقیق تر و عمیق تر آن چه در جهان عرب در جریان است، طی چند سال گذشته کتاب های مختلفی نوشتهشده است که هرکدام از چشم انداز خود در پی تبیین، تجزیهوتحلیل تحولات مذبور بوده اند. ازجمله می توان به کتاب حاضر اشاره کرد که به همت فواز جرجیس[1] استاد علوم سیاسی دانشگاه لندن و از شناختهشدهترین استادان حوزهی خاورمیانه در همکاری با برخی دیگر از استادان نگاشته شده است. این کتاب تلاش شده است از دیدگاه های مختلف تحولات عربی بحث و بررسی شود؛ به همین دلیل در محافل علمی بهشدت مورد استقبال قرارگرفته و تاکنون توسط برخی از استادان در مورد آن نقدهای مثبتی نوشتهشده است. از منظر ساختاری، کتاب حاضر مشتمل بر یک مقدمه و چهار بخش است که در ادامه خلاصهی مهم ترین محورهای هرکدام از بخش ها بحث و درنهایت نقد و نتیجه گیری ارائه می شود. [1].Fawaz A. Gergis تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - China’s Energy Strategy on the Middle EastInternational Journal of Political Science , العدد 2 , السنة 3 , زمستان 2013China is a vast and overpopulated country in the eastern Asia whose energy security and supply is the most important factor of economic growth and consequently, economic, social and political security. By the past decades, its leaders have understood the key role of eco أکثرChina is a vast and overpopulated country in the eastern Asia whose energy security and supply is the most important factor of economic growth and consequently, economic, social and political security. By the past decades, its leaders have understood the key role of economic growth and development in the economic and political security of china. Thus, they have put all their concentration on this issue. As a result, the economic growth rate of china has amounted to 10 percent, becoming the foremost element of political and social stability of china. On the other hand, maintaining this high growth rate depends on the energy security and any disturbance in energy field not only stops the economic growth but also makes the ground for the economic, political and social crisis. As a result, maintaining the energy security is of the importance in strategic goals and foreign policy priorities of the state. Thus, the statesmen tries to prioritize certain policies in domestic and foreign realm in order to increase the energy security namely; diversification of fuel sources, focusing on the domestic products, concentrating on efficiency, establishing strategic reservoirs and investing in oil-owned countries. The aim of this article is evaluating the realization of these policies. تفاصيل المقالة -
المقاله
10 - رویکرد چین در قبال قدرت یابی طالبان در افغانستان ( با تاکید بر ابتکار جاده ابریشم)مطالعات روابط بین الملل , العدد 5 , السنة 15 , زمستان 1401چین به دلیل رقابت کلان با ایالات متحده آمریکا، جزو معدود کشورهای جهان است که رویکرد مثبتی نسبت به قدرت یابی طالبان در افغانستان دارد. این کشور قدرت یابی طالبان را عاملی برای تضعیف نقش و نفوذ ایالاتمتحده آمریکا در منطقه و زمینه ای مناسب جهت اجرای ابتکار جاده ابریشم و در أکثرچین به دلیل رقابت کلان با ایالات متحده آمریکا، جزو معدود کشورهای جهان است که رویکرد مثبتی نسبت به قدرت یابی طالبان در افغانستان دارد. این کشور قدرت یابی طالبان را عاملی برای تضعیف نقش و نفوذ ایالاتمتحده آمریکا در منطقه و زمینه ای مناسب جهت اجرای ابتکار جاده ابریشم و درنتیجه موازنه نرم آمریکا ارزیابی می کند. لازم به اشاره است که چین از طریق ابتکار جاده ابریشم به دنبال سرمایه گذاری کلان در زیرساخت های بیش از شصتوپنج کشورجهان است تا از این طریق منافع کلان راهبردی خود در حوزه های مختلف از جمله درحوزه های اقتصادی را تأمین کند. طالبان نیز در شرایطی که با انزوای منطقه ای و جهانی مواجه است از روابط با چین در حال ظهور به شدت استقبال می کند. بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که رویکرد دولت چین نسبت به قدرتیابی طالبان در افغانستان تا چه میزان تحت تأثیر رقابت با آمریکا بر سر اجرای ابتکار جاده ابریشم قرار دارد؟ در پاسخ به سؤال فوق این فرضیه مطرح می شود که دولت چین به قدرت رسیدن طالبان را فرصتی برای پیشبرد ابتکار جاده ابریشم و درنتیجه زمینهای برای گسترش نقش و نفوذ خود در منطقه آسیای مرکزی در رقابت با آمریکا ارزیابی می کند. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، توصیفی-تحلیلی است. تفاصيل المقالة -
المقاله
11 - پیامدهای سیاست خارجی دولت روحانی بر تعاملات بین المللی جمهوری اسلامی ایرانمطالعات روابط بین الملل , العدد 1 , السنة 14 , بهار 1400دولت یازدهم اصول و محور های سیاست خارجی دولت خود را در چارچوب تعامل سازنده با جهان معرفی نمود. این ایده در پاسخ به دیپلماسی دولت نهم و دهم اتخاذ شد. ایده تعامل سازنده دولت یازدهم دارای اصول و مولفه هایی است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است که ضمن بررسی ویژگی تعامل سازنده و أکثردولت یازدهم اصول و محور های سیاست خارجی دولت خود را در چارچوب تعامل سازنده با جهان معرفی نمود. این ایده در پاسخ به دیپلماسی دولت نهم و دهم اتخاذ شد. ایده تعامل سازنده دولت یازدهم دارای اصول و مولفه هایی است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است که ضمن بررسی ویژگی تعامل سازنده و معرفی سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم، پیامدهای سیاست خارجی دولت روحانی بر تعاملات بین المللی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به موضوع، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که: به کارگیری رویکرد تعامل سازنده از سوی دولت یازدهم چه پیامدهایی را بر تعاملات بین المللی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ یافته ها و نتایج نشان داده اند که: رویکرد های تعاملی دولت یازدهم بر تعاملات بین المللی جمهوری اسلامی ایران تاثیر و نتایجی معکوس برای جمهوری اسلامی در سیاست خارجی به همراه داشته است. پیروزی و راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید و تعریف سیاست ایذا و آزار در قبال ایران و همچنین راه اندازی کارزار فشار حداکثری، خروج از برجام، یارگیری های منطقه ای در عصر ترامپ به زیان جمهوری اسلامی ایران از جمله جریان های عبری- عربی،بر قراری نظام های تحریم در قالب تحریم های ثانویه، رفتار های پاندولیسم و سینوسی اروپا در قبال تعهدات برجامی و عدم اتخاذ سیاست جامع از سوی روسیه و چین به عنوان شرکای غیر اروپایی برجام در شکل دهی این نتایج معکوس نقش داشته اند.پژوهش حاضر در رهیافت نظری خوداز الگوی نظری سازه انگاری بهره برده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
12 - تحلیل مقایسهای مؤلفههای هویتی موثر در تعارض روابط جمهوری اسلامی ایران وایالات متحده امریکامطالعات روابط بین الملل , العدد 2 , السنة 16 , تابستان 1402بررسی سیاست خارجی ایران و امریکا نشان میدهد که امریکا با ترکیب هویتی خود، محور تمدن غرب به منزله ناظم جهان کنونی است و ایران با ترکیب هویتی مربوطه، داعیهی برپایی تمدن جهانی اسلام را دارد که لازمهی آن تغییر نظام بینالمللی جهان است. به همین جهت روابط دو کشور تحتتأثیر أکثربررسی سیاست خارجی ایران و امریکا نشان میدهد که امریکا با ترکیب هویتی خود، محور تمدن غرب به منزله ناظم جهان کنونی است و ایران با ترکیب هویتی مربوطه، داعیهی برپایی تمدن جهانی اسلام را دارد که لازمهی آن تغییر نظام بینالمللی جهان است. به همین جهت روابط دو کشور تحتتأثیر چالش حاصل از مؤلفههای هویتی متضاد و متقابل، دچار واگرایی شده است. بهگونهای که یکی درصدد حفظ و گسترش سیطره بر نظم و ساختار بینالمللی موجود و جهانیسازی فرهنگ غرب، و دیگری درصدد برپایی نظم و نظام جدید و جهانیشدن حاکمیت الهی است. در این مقاله از روش تحلیلی- مقایسهای در چارچوب نظریه سازهانگاری استفاده شده است. بدینسان که ابتدا با مطالعات کتابخانهای و بررسی عوامل هویتی مؤثر در تصمیمگیری و سیاستگذاری پیرامون روابط بینالملل و سیاست خارجی دو کشور، مؤلفههای هویتی ایران و آمریکا بهصورت تحلیلی- تبیینی، احصاء؛ و در پایان، یافتههای تحقیق با مقایسه مؤلفههای متناظر و متضاد مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. نتیجه اینکه این رویکرد به دلیل معنا محوری و با توجه به نوع هویتها، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال امریکا برخوردار است. تفاصيل المقالة -
المقاله
13 - تجارت اسلحه فرانسه در خاورمیانه و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایرانمطالعات روابط بین الملل , العدد 65 , السنة 17 , بهار 1403فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل خاورمیانه دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در این منطقه، فرصت مناسب تری برای ورود قدرت میانی همچون فرانسه برای گسترش مناسبات خود فراهم شد و فرانسه می کوشد با توجه به اهداف سیاست خارجی، مناسبات خود در خاورمیانه ر أکثرفرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل خاورمیانه دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در این منطقه، فرصت مناسب تری برای ورود قدرت میانی همچون فرانسه برای گسترش مناسبات خود فراهم شد و فرانسه می کوشد با توجه به اهداف سیاست خارجی، مناسبات خود در خاورمیانه را گسترش دهد. در پژوهش پیش رو این سوال مطرح می شود که تجارت اسلحه فرانسه در خاورمیانه چگونه امنیت جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرارمی دهد؟ در این باره می توان گفت گسترش روابط نظامی و امنیتی فرانسه با کشورهای عرب خاورمیانه از طرفی به برقراری توازن قدرت بین کشورهای عربی و اسرائیل و جلوگیری از گرایش به سلاح های کشتار جمعی با هدف تامین امنیت طرفین است و از جهتی دیگر موجب گسترش مسابقه تسلیحاتی در منطقه، گسترش شکاف و تنش منطقه ای بین کشورهای عربی و جمهوری اسلامی ایران نیز می شود. این مقاله با استناد به نظریه واقع گرایی نئوکلاسیک به بررسی تداوم وضع موجود در این منطقه پرداخته و بیان می دارد که تداوم تحکیم مناسبات بین کشورهای عربی با فرانسه و تداوم وضعیت موجود در منطقه به تقویت و تشدید ناامنی ها می انجامد و نتیجه آن اثرات منفی و مخرب بر امنیت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. تفاصيل المقالة -
المقاله
14 - چالش ها و راهکارهای مشارکت و جذب نخبگان در سطوح مدیریتی کشور با تاکید بر بیانیه گام دوم انقلاب (مبتنی بر شایسته سالاری)گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی , العدد 4 , السنة 2 , پاییز 1402هدف پژوهش حاضر تبیین و تحلیل موانع تحقق شایسته سالاری پیش روی مشارکت و جذب نخبگان در سطوح مدیریتی کشور و راهکارهای برون رفت از آن با تکیه بر بیانیه گام دوم انقلاب بود. سوال اصلی تحقیق بررسی موانع تحقق شایسته سالاری و راهکارهای تحقق آن ذیل مشارکت و جذب نخبگان در سطوح مدی أکثرهدف پژوهش حاضر تبیین و تحلیل موانع تحقق شایسته سالاری پیش روی مشارکت و جذب نخبگان در سطوح مدیریتی کشور و راهکارهای برون رفت از آن با تکیه بر بیانیه گام دوم انقلاب بود. سوال اصلی تحقیق بررسی موانع تحقق شایسته سالاری و راهکارهای تحقق آن ذیل مشارکت و جذب نخبگان در سطوح مدیریتی کشور با عنایت به بیانیه گام دوم انقلاب است. روش پژوهش حاضر تحلیلی-توصیفی و متکی بر منابع کتابخانه ای است. یافته ها بیانگر این مهم است که نخستین مانع تحقق جذب و مشارکت نخبگان، تضعیف شایسته سالاری به واسطه تأکید بیش از حد بر سابقة کار بوده که راهکار رفع چالش مذکور، جوان گرایی و اعتماد به جوانان نخبه در امور مهم مدیریتی است. چالش بعدی عدم انطباق ملاک های گزینش با نیازهای عملیاتی سازمان بوده که راهکار رفع آن، استفاده از نیروی انسانی مستعد و همچنین رفع تبعیض در توزیع منابع عمومی است. عدم اعطای پاداش بر اساس جایگاه سازمانی سومین چالش بوده که راهکارهای رفع آن تحقق همه جانبه عدالت و تنگ کردن میدان ویژ خواری است. عدم توجه کافی مسئولان ادارات به اخلاق و ارتقاء آن در محیط کاری چهارمین چالش بوده که بازگشت به روحیه اخلاق و معنویت ناشی از انقلاب و دفاع مقدس به عنوان راهکار اصلی رفع این چالش تلقی شد. آخرین چالش عدم تأثیر نتایج ارزیابی عملکرد بر شرایط شغلی کارکنان بوده که راهکار آن ترتیب اثر دادن به نتایج ارزیابی عملکرد، توجه به شایستگی معنوی افراد در کنار شرایط احراز و ارزیابی عملکرد و ثبت عملکرد واقعی است. تفاصيل المقالة -
المقاله
15 - موانع تحقق خط لوله تاپی بر اساس نظریه همگراییعلوم سیاسی , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1396چکیده ترکمنستان یکی از جمهوری های استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی است که با دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز دارای موقعیت برجسته ژئواکونومیکی بوده است. در این راستا رهبران ترکمنستان برای بهره برداری از این موقعیت به دنبال تنوع بخشی به بازارهای صادراتی و ک أکثرچکیده ترکمنستان یکی از جمهوری های استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی است که با دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز دارای موقعیت برجسته ژئواکونومیکی بوده است. در این راستا رهبران ترکمنستان برای بهره برداری از این موقعیت به دنبال تنوع بخشی به بازارهای صادراتی و کسب آزادی عمل بیشتر از روسیه از طریق ساخت خط لوله انتقال گاز به افغانستان، پاکستان و هند هستند. علی رغم نیاز فراوانی که این کشورها به تحقق و عملی شدن خط لوله تاپی دارند، با این حال هنوز این طرح به مرحله اجرا نرسیده است. پرسش اصلی مقاله این است که چه موانعی باعث شده تا این خط لوله تاکنون به مرحله اجرا در نیاید؟ فرضیه اصلی مقاله بر این امر تاکید دارد که موانعی نظیر اختلافات هند و پاکستان، اختلافات افغانستان و پاکستان، موضع گیری روسیه نسبت به خط لوله تاپی و تلاش برای حفظ انحصار بر خطوط انرژی و گروه های تروریستی باعث تاخیر و ایجاد موانع در اجرای عملیات احداث خط لوله تاپی شده اند. بر این اساس پیش بینی می شود خط لوله تاپی در کوتاه یا میان مدت تحقق نیابد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی_تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی است. تفاصيل المقالة -
المقاله
16 - تهدیدهای جنگ سایبری وامنیت ملی ایرانعلوم سیاسی , العدد 1 , السنة 19 , بهار 1402فضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابرا أکثرفضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابراین هر گونه مشکل امنیتی دراین فضاباعث تهدیدجدی درامنیت ملی کشور خواهدشد.جنگ های پیش رو،درفضای مجازی شکل می گیرد.فضای مجازی رابه عنوان پنجمین میدان جنگ پس ازدریا،زمین، هواوفضانامیده اند.برخی معتقدندجنگ درفضای مجازی می تواندبه سمتی پیش برودکه درعرض یک لحظه سامانههای کنترلی یک کشوریاچندکشورازدست دولتهای آن کشورهاخارج شده ودنیای مدرن امروزی درکمترازچندثانیه ازحرکت وپویایی بازایستدوفاجعه ای بسیارمصیبت بارتراز فاجعه اتمی پیش آورد.درهرجنگی،شرط اولیه شناخت صحنه نبرداست.ابتداصحنه وفضای سایبررابایدبه درستی بشناسیم تابتوانیم درآن صحنه قدرت مانور،جنگ ودفاع داشته باشیم.هدف ازاین پژوهش،بررسی تاثیرات فضای سایبری برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران درحوزه های مختلف بویژه حوزه های سیاسی-امنیتی می باشد.همچنین کشف نقاط ضعف ویاکاستیهای موجوددرحوزه امنیت سایبری باتوجه به تهدیدات موجوددرفضای مجازی ازدیگراهداف پژوهش حاضرمی باشدکه بصورت روش تحلیلی-توصیفی به این پرسش اساسی میخواهدپاسخ دهدکه تهدیدات سایبری چگونه برامنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد؟امری که یافته های تحقیق بیانگر ان است که جمهوری اسلامی ایران یکی ازمهمترین کشورهای هدف حملات سایبری درحوزه های مختلف بوده وازاین نظرتسریع درتجهیززیرساختهاوسرمایه گذاری درحوزه مقابله باتهدیدات سایبری ازجمله رویکردهای راهبردی ایران دراین حوزه بشمارمی رودکه دراین پژوهش به واکاوی ابعادبیشترآن پرداخته می شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
17 - موانع تحقق ابرپروژه جاده ابریشم از چشمانداز نظریه همگراییعلوم سیاسی , العدد 2 , السنة 12 , تابستان 1395ابرپروژه راه ابریشم جدید برای اولین بار در سال 2013 توسط شی جنیگ پین رهبر جمهوری چین طی سخنرانی در دانشگاه نظربایف قزاقستان مطرح شد. کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید صرفا یک جاده نیست، طرحی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ژئوپولیتیکی با فرآیندی باز و چندقطبی است که تقریبا تمامی أکثرابرپروژه راه ابریشم جدید برای اولین بار در سال 2013 توسط شی جنیگ پین رهبر جمهوری چین طی سخنرانی در دانشگاه نظربایف قزاقستان مطرح شد. کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید صرفا یک جاده نیست، طرحی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ژئوپولیتیکی با فرآیندی باز و چندقطبی است که تقریبا تمامی کشورهای موجود در مسیر را در برمی گیرد. قرار است تحقق این طرح عاملی برای رشد و شکوفایی کشورهای فعال در پروژه شود. با این حال تحقق جاده ابریشم جدید با موانع جدی روبهروست که مهمترین آنها نبود زمینه های لازم برای همگرایی و همکاری های جدی اقتصادی در میان کشورهای مسیر مطابق با نظریه همگرایی است، امری که تاکنون کمتر مورد توجه بوده است. در این راستا پرسش اصلی مقاله این است که چه موانعی بر سر تحقق خط ابریشم جدید وجود دارد؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه این گونه مطرح می شود که مطابق نظریه همگرایی، عدم وجود اقتصادهای مکمل، وجود ارزشهای فرهنگی، قومی و سیاسی متضاد، شکاف های مذهبی و رقابت و اختلافات در میان کشورهای عضو، تسلط گفتمان امنیتی و رقابتهای قدرت های فرامنطقه ای، مهمترین موانع تحقق این پروژه اقتصادی می باشند. روش پژوهش حاضر نظری و تحلیل محور است. تفاصيل المقالة -
المقاله
18 - توسعه جنوب در عرصه جهانیشدنعلوم سیاسی , العدد 4 , السنة 11 , پاییز 1394کشورهای جنوب در عرصه جهانی شدن با چه فرصت ها و تهدیداتی مواجه هستند؟ آیا در دوران بلوغ نظام سرمایه داری، هنوز برای برخی از کشورهای جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان عمدتاً چپ این ایده را مطرح می کنند که جهانی شدن در عرصه اقتصادی به معنای گ أکثرکشورهای جنوب در عرصه جهانی شدن با چه فرصت ها و تهدیداتی مواجه هستند؟ آیا در دوران بلوغ نظام سرمایه داری، هنوز برای برخی از کشورهای جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان عمدتاً چپ این ایده را مطرح می کنند که جهانی شدن در عرصه اقتصادی به معنای گسترش نظام سرمایه داری و در نتیجه افزایش شکاف بین کشورهای فقیر و غنی است. در این راستا، آنها به آمارهای نهادهای معتبر بین المللی چون بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی اشاره می کنند که نشان دهنده افزایش اختلاف بین درآمد کشورهای فقیر و غنی است. با این وجود، تمرکز بر روی این آمارها به معنای ندیدن ابعاد دیگر جهانی شدن می باشد. در کنار این مساله نگران کننده، باید اشاره نمود که به دلیل بروز تغییرات ماهوی در ماهیت نظام سرمایه داری و بروز انقلاب اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهانی، زمینه بهتری برای توسعه بعضی از کشورهای جنوب مهیا شده است. در نتیجه، بعضی از این کشورها که شرایط اولیه را دارند، می توانند از فرصت هایی که جهانی شدن از طریق شرکت های چندملیتی در اختیار آن ها قرار داده استفاده نمایند. در این راستا هدف مقاله حاضر ارزیابی این فرضیه و ابعاد مختلف این موضوع در چند بخش می باشد. در پایان این گونه بحث خواهد شد که حتی در دوران بلوغ سرمایه داری امکان توسعه با وجود شرایط مساعد داخلی وجود دارد. تفاصيل المقالة