رویکردهای نوین بین‌المللی در طراحی منظر یادمانهای معاصر، از لحاظ معنایی دارای طراحی تخصصی منظر در فضاهای عمومی شهری هستند که در مناظر یادمانی ایران این امر نیازمند مطالعات جامع در این زمینه می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل گونه‌شناسی معانی صریح و ضمنی منظر یادمانی معاصر در مصادیق یک‌سده اخیر ایران ‌است. بر‌این‌اساس معانی صریح منظرعینی از طریق گونه‌های‌کالبدی‌یادمانی، معانی ضمنی منظر‌ذهنی به‌واسطه گونه‌های‌روایی یادمانی و همچنین معانی صریح-ضمنی با گونه‌های کهن‌الگویی یادمانها مطالعه‌شده‌است. به منظور شکل‌گیری مدل‌فرضی، دسته‌بندی‌گونه‌ها براساس بررسی‌متون انجام‌شده و جهت آزمون‌ مدل‌فرضی، تمامی مولفه‌های استخراجی، با انتخاب تصادفی دو‌ نمونه‌موردی، به‌شیوه قیاسی مورد تحلیل قرارگرفته‌است. پژوهش‌کیفی حاضر به‌روش تحلیلی-تطبیقی و انتخاب نمونه‌ها با ابزار‌مشاهده، بررسی‌متون و مصاحبه بامتخصصین حوزۀ معماری‌منظر و معماری صورت‌گرفته‌است. یافته‌ها بیانگرآن ‌است که درگونه‌شناسی مناظر‌یادمانی معاصرایران، گونه‌های‌کالبدی شامل گونه‌های مقیاس‌کلان، مقیاس‌میانی و مقیاس‌خرد شهری، گونه‌های‌روایی حامل گونه‌های روایی-ارزشی‌جمعی، روایی-مکانی و روایی-فردی و گونه‌های آرکی‌تایپی دربرگیرنده گونه‌های نور-آب، گنبد-طاق، قبرتهی و استلا می‌باشد. تفاصيل المقالة