چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش روی‌هم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی هم‌گذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش‌ پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذب‌رنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابان‌زایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی هم‌گذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

در این تحقیق تغییرات کاربری اراضی سال های گذشته منطقه مراوه تپه در استان گلستان و امکان پیش بینی آن در آینده با استفاده از مدل زنجیره مارکوف بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از تصاویر سنجنده های MSS، +ETM و OLI ماهواره لندست و اطلاعات جانبی منطقه، نقشه کاربری اراضی سال های 1365، 1379 و 1393 تهیه شد و نقشه کاربری اراضی سال 1407 پیش بینی گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، مساحت جنگل متراکم در طی دوره های مورد مطالعه و با گذر زمان کاهش یافته، اما مساحت اراضی کشاورزی با گذر زمان افزایش یافته است. در این منطقه مساحت مرتع متراکم در طی دورة (1365-1379) کاهش یافته است. نرخ افزایش سالیانه اراضی کشاورزی در طی دورة (1365-1379) برابر 45/113 هکتار و در طی دورة (1379-1393) نرخ افزایش برابر با 27/91 هکتار در سال بوده است. نتایج حاصل از پیش بینی تغییرات در فاصله زمانی 1393-1407، نشان داد که طی این دوره احتمال می رود مساحت کاربری های جنگل نیمه متراکم و مرتع متراکم کاهش یابد و مساحت سایر کاربری ها با توجه به نتایج پیش بینی مدل افزایش یابد. در این میان بیشترین افزایش مربوط به کاربری کشاورزی با روند 89/25 هکتار در سال است. با توجه به یافته های تحقیق، تغییرات کاربری اراضی در جهت تخریب عرصه های منابع طبیعی بوده است. هرچند در سال های اخیر اقدامات مؤثری در جهت حفاظت این عرصه ها صورت گرفته است، اما همچنان توجه و حفاظت بیشتر منابع طبیعی و محیط زیست در منطقه مراوه‌تپه امری ضروری می باشد. تفاصيل المقالة

In this research, the impact of a carbon sequestration project, in the Hossein Abad Plain in Southern Khorasan Province of Iran, on the status of water and wind erosion was evaluated. The study area has a harsh climatic condition with low annual precipitation and is prone to well-known 120-day winds in summer. Since 2005, various soil conservation treatments (plantations, over-sowing, plantation aided by semi-circular rainwater harvesting structures) have been implemented in the area. The importance of this research is that so far there was no comprehensive assessment to indicate the impact of soil conversation measures on soil erosion. Therefore, current research aims to evaluate the effect of the carbon sequestration project on soil erosion during 2004 - 2016. Therefore, water and wind erosion was assessed by the Universal Soil Erosion (USLE) model and Iranian Research Institute of Forest and Rangelands Ekhtessasi – Ahmadi (IRIFR-E.A.) model, respectively. The general trend of water erosion using the USLE model indicates a reduction in soil erosion by greater than 19.9 t. ha-1. yr-1 over the whole study area which is larger than 2300 km2. Accordingly, all treatments had a significant impact on erosion in the study area whereby the greatest reduction in annual rate of erosion occurred in over-sown areas (by 5.92 t. ha-1. yr-1). The lowest erosion rate in 2016 was observed in the afforested areas (3.0 t. ha-1. yr-1). Wind erosion during 2004-2016 was improved from moderate and high erosion intensity classes to the low class in treated areas. According to the results of the USLE and IRIFR-E.A. models, the implemented carbon sequestration project has effectively reduced soil erosion in the study area. Therefore, the continuation of these treatments as well as extension programs to empower local communities is highly recommended. تفاصيل المقالة