در استان بوشهر خشک و شور شدن آب چاه‌ها در بسیاری از دشت‌ها ازجمله دیر-کنگان، جم و عسلویه زنگ خطری است که نشان‌دهنده ضربات جبران‌ناپذیر به منابع آب زیرزمینی استان می‌باشد. مطالعه حاضر با در نظر گرفتن اهداف حداکثر بازده ناخالص اقتصادی، حداقل برداشت از آب‌های زیرزمینی و حداقل انتشار گازهای گلخانه‌ای به تعیین الگوی کشت بهینه بهره‌برداران شهرستان جم پرداخته است. داده‌ها از تکمیل پرسشنامه 60 بهره‌بردار شهرستان جم در سال‌های 97-96 گردآوری شدند. در این راستا از مدل برنامه‌ریزی خطی فازی چندهدفه با روش جدیدی برای حل آن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد در گروه همگن بزرگ‌تر از 3 هکتار کشت محصولاتی از قبیل گندم، گوجه‌فرنگی، خیار و پیاز نسبت به الگوی کشت فعلی کاهش، کشت محصولات جو و بادنجان افزایش‌یافته و میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی 35% و انتشار گازهای گلخانه‌ای 25% کاهش یافته است. از این رو دولت می‌تواند با درنظر گرفتن یک مجموعه تسهیلات برای سایر اجزای هزینه‌بر در فعالیت‌های کشاورزان زمینه ثبات و پایدار ماندن این گونه الگوهای عملکردی در بخش کشاورزی زراعی این منطقه را فراهم آورد. تفاصيل المقالة