یقوم هذا البحث بدراسة "ابستمولوجیا الذات" أو "نظریة معرفة النفس" عند جلال الدین الرومی وسبینوزا دراسة مقارنة. تشیر فرضیات البحث إلى أن هناک تشابهات جوهریة بین الرؤیة الصوفیة القائمة على "وحدة الوجود" عند جلال الدین الرومی وبین نظریة "وحدة الجوهر" عند سبینوزا. وبما أن سبینوزا یتبع أسلوب دیکارت فی "العقلانیة"، ولکن على عکس دیکارت التعددی، فإن لدیه وجهة نظر موحدة فی مناقشة "جوهر الوجود"، حیث یشترک مع أفکار جلال الدین الرومی فی "المثنوی المعنوی". لهذا فإن رؤیة سبینوزا المیتادیکارتیة فی معرفة الذات، خضعت فی هذا البحث لدراسة مقارنة بناء على افتراض أن الذات فی هذه الحالة لها دلالة غیر ما تدل علیه النفس والروح فی جوهرها وسلوکها. یقوم هذا البحث معتمداً على المنهج الوصفی التحلیلی بالردّ على أسئلة حول طبیعة النفس وأصلها، کیفیة کبحها والتحکم فیها ومدى تأثیر الجبر والاختیار أو إرادة الإنسان فی التعبیر عن رغبات النفس، وهی دراسة مقارنة متعددة التخصصات فی المجالین النقد الفلسفی والنقد الصوفی. کما أن البحث توصل إلى نتیجة تفید بأنه لا یوجد اختلاف فی طبیعة الذات (النفس) وحالاتها وتسلسل مراتبها وطریقة کبحها وصلتها بالخیار وإرادة الإنسان فی النظریتین ما عدا فی "أسلوب المعرفة" وطریقة إدراکها. تفاصيل المقالة

پست‌مدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سه‌گانة تاریخ تفکّر انسانی قرار می‌گیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل می‌گردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت می‌شود. بسیاری از داستان‌نویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به نوشتن این سبک از داستان پرداخته‌اند. از جملة این نویسندگان سارا سالار است که در رمان"هست یا نیست" با مؤلفه‌هایی چون انکارحقیقت، شک‌اندیشی و عدم قطعیت، تناقض، اصالت‌دادن به ذهن خواننده و زمان‌پریشی، هنر خود را به عنوان نویسنده‌ای پست مدرن معرفی نموده است. این پژوهش ضمن برشمردن مؤلفه‌های پست‌مدرن در رمان هست یا نیست، درصدد ارائة پاسخی مستدل به این سوال است که سارا سالاردر این رمان بیشتر از کدام عناصر پست‌مدرن استفاده کرده‌است؟ و در میان داستان‌نویسان پست مدرن چه جایگاهی دارد؟ در این پژوهش نویسندگان با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به طور خاص به تعریف ویژگی‌های داستان‌های پسامدرن و مقوله‌های آن پرداخته و یافته‌های پژوهش نشان‌دهندة این موضوع است که عامل تغییر زاویة دید و عدم قطعیت مهمترین شاخصه‌های پسامدرن در این رمان است. تفاصيل المقالة

پیشگویی و خبر دادن از امور پوشیده، در اساطیر و داستان های حماسی جهان امری رایج است و هیچ یک از حماسه های ملی اقوام را از آن خالی نمی یابیم. شاهنامه به عنوان اثری حماسی و گنجینه ای نامتناهی درپ‍‍ژوهش اعتقادات، امیال و اندیشه های انسان، سرشار از این گونه راز پژوهی ها و شگردها در جهت گشایش داستان هایش است که حقیقتاً درخور تأمل است. از میان انواع پیشگویی های مثبت و منفی در شاهنامه، اختر شناسی علاوه بر، برخورداری از دقت در بیان جزئیات، در شکل گیری رویدادهای آن جایگاه ویژه ای را ایفا می کند، قهرمان شاهنامه همواره در تلاش است تا رفتار سایرین را پیش بینی نماید و از راز کیهان پرده بردارد. فردوسی به عنوان شاعری حماسه سرا تحت تأثیر این نوع نگرش و تفکر، بخش‌هایی از شاهنامه را در این زمینه پدید آورده است؛ به گونه ای که در همة داستان‌هایش حضور اخترشناسان و ادوات آن ها را برای بازگویی آینده شاهدیم. مقالة حاضر به منظور بررسی اثر کواکب و تحلیل آن بر پیشگویی های شاهنامه و شناخت زیر ساخت ها و جوانب این تأثیرات بر پیشگویی هاست، که به روش توصیفی و تحلیلی از شاهنامه فردوسی استخراج و با استفاده از منابع گوناگون نگاشته شده است. تفاصيل المقالة

پست‌مدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سه‌گانة تاریخ تفکّر انسانی قرار می‌گیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل می‌گردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت می‌شود. بسیاری از داستان‌نویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به نوشتن این سبک از داستان پرداخته‌اند. از جملة این نویسندگان سارا سالار است که در رمان«هست یا نیست» با مؤلّفه‌هایی چون انکار حقیقت، شک‌اندیشی و عدم قطعیت، تناقض، اصالت‌دادن به ذهن خواننده و زمان‌پریشی، هنر خود را به¬عنوان نویسنده‌ای پست¬مدرن معرفی نموده است. این پژوهش ضمن برشمردن مؤلّفه‌های پست‌مدرن در رمان هست یا نیست، درصدد ارائة پاسخی مستدل به این سوال است که سارا سالاردر این رمان بیشتر از کدام عناصر پست‌مدرن استفاده کرده‌است؟ و در میان داستان‌نویسان پست¬مدرن چه جایگاهی دارد؟ در این پژوهش نویسندگان با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی، به¬طور خاص به تعریف ویژگی‌های داستان‌های پسامدرن و مقوله‌های آن پرداخته و یافته‌های پژوهش نشان‌دهندة این موضوع است که عامل تغییر زاویة دید و عدم قطعیت مهمترین شاخصه‌های پسامدرن در این رمان است. تفاصيل المقالة