به منظور بررسی پاسخ عملکرد غلات در مخلوط با لگوم‌ها در شرایط رقابت با علف‌های هرز، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. در این آزمایش16 تیمار کاشت (10 تیمار تک کشتی گندم، جو، تریتیکاله، نخود و باقلا بدون و با حضور علف هرز و 6 تیمار کشت مخلوط به صورت جایگزینی شامل گندم+ نخود، گندم+ باقلا، جو+ نخود، جو+ باقلا، تریتیکاله+ نخود و تریتیکاله+ باقلا با علف هرز) در سه تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت غلات در بیشتر تیمارهای کشت مخلوط مشابه با تیمارهای تک کشتی با حضور علف هرز و حتی در برخی موارد نسبت به تک کشتی بدون علف هرز بود. عملکرد دانه جو در تیمارهای کشت مخلوط جو + نخود (6241 کیلوگرم در هکتار) و جو + باقلا (5333 کیلوگرم در هکتار) اختلاف معنی‌داری با تک کشتی‌های جو با علف هرز (7313 کیلوگرم در هکتار) و جو بدون علف هرز (7621 کیلوگرم در هکتار) نداشت. نسبت برابری زمین (LER) جزئی غلات در تیمارهای کشت مخلوط به جز گندم + باقلا (39/0) براساس با تک کشتی‌های با علف هرز بیشتر از نیم بود و به جز تیمارهای کشت مخلوط تریتیکاله + نخود (31/0) و گندم + باقلا (41/0)، براساس تک کشتی‌های بدون علف هرز نیز بیشتر از نیم بود. در هر الگوی کاشت، بیشترین عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک مربوط به گیاه جو بود که به علت قدرت رقابتی بیشتر این گیاه در مقابل علف‌های هرز بود. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثر کم آبیاری و روش‌های کاربرد کود فسفر بر عملکرد و کارایی بازیافت فسفر در دو رقم کلزا، آزمایشی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 93-1392 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. عامل اصلی رژیم آبیاری (آبیاری رایج، قطع آبیاری از اواسط گلدهی و اواسط غلاف رفتن)، عامل فرعی شیوه های کاربرد کود فسفر (بدون فسفر و کاربرد دستپاش و نواری فسفر) و عامل فرعی فرعی ارقام کلزا (ساری‌گل و آر جی اس) بودند. نتایج نشان داد تیمار آبیاری رایج با31/25 دانه در خورجین تفاوت معنی داری با تیمارهای قطع آبیاری از اواسط گلدهی با 25/22 دانه در خورجین و از اواسط غلاف رفتن با 94/22 دانه در خورجین داشت . در قطع آبیاری از گلدهی، مصرف نواری کود شیمیایی فسفر در رقم آر جی اس بیشترین عملکرد بیولوژیک (12435 کیلوگرم در هکتار ) را داشت. به طور کلی کارایی بازیافت فسفر در روش دستپاش و نواری به ترتیب 09/1 % و 38/1% بود. رقم آر جی اس در مقایسه با ساری گل در قطع آبیاری از اواسط گلدهی و غلاف رفتن به ترتیب با 3830 و 5428 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. رقم آر جی اس در شرایط قطع آبیاری از اواسط گلدهی و مصرف نواری فسفر، بیشترین میزان انتقال مجدد را دارا بود و می‌تواند در صورت مواجه شدن با کمبود آب در آخر فصل رشد از کاهش بیشتر عملکرد دانه جلوگیری کند. تفاصيل المقالة

روش کاشت سنتی برای گندم دارای معایبی است. برای مطالعه‌ی پاسخ ژنوتیپ-های گندم نان به روش کاشت بر بستر صاف و بر روی پشته، تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی انجام شد. عامل اصلی، رژیم آبیاری با دو سطح (آبیاری مطلوب تا انتهای فصل و قطع آبیاری پس از مرحله گلدهی) بود. عامل فرعی، روش کاشت با دو سطح (کاشت بر بستر صاف و کاشت بر روی پشته) بود. عامل فرعی فرعی، چهار ژنوتیپ گندم نان (ارقام شیرودی (شاهد منطقه)، چمران2، افلاک و لاین10-82-S) بود. بر اساس نتایج، تنش خشکی پس از گلدهی عملکرد دانه و اجزای آن را در همه‌ی ژنوتیپ‌ها کاهش داد. دلیل اصلی کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی، کاهش وزن دانه و سپس کاهش تعداد دانه در سنبله در این شرایط بود. رقم افلاک بیشترین عملکرد دانه (5712 کیلوگرم در هکتار) را در شرایط آبیاری مطلوب تولید کرد. در حالی که، بیشترین عملکرد در شرایط کم آبیاری (3148 کیلوگرم در هکتار) متعلق به رقم شیرودی بود. عملکرد زیست‌توده و شاخص برداشت به طور مثبت از روش کاشت بر روی پشته متاثر شدند. کارایی مصرف آب و عملکرد دانه در روش کاشت بر روی پشته نسبت به کاشت بر بستر صاف به ترتیب به میزان 7/21 و 2/16 درصد بهبود یافت. تفاصيل المقالة

کشت مخلوط غلات با بقولات به عنوان یکی از روش‌های افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح توصیه می‌گردد. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و تیمارهای کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد جو با حبوبات آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. در این آزمایش رژیم‌های آبیاری (آبیاری مطلوب وقطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو) به‌عنوان کرت‌های اصلی و تیمارهای کشت (تک کشتی‌های جو دو ردیفه نیمروز، جو شش ردیفه زهک، نخود (Cicer arietinum L.) و باقلا (Vicia faba L.) ، و کشت مخلوط ردیفی با نسبت 1 به 1 جو نیمروز + نخود، جو نیمروز + باقلا، جو زهک + نخود و جو زهک + باقلا) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در شرایط قطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو، بالاترین عملکرد دانه در کشت خالص جو زهک و نیمروز به ترتیب به میزان‎‌های 3470 و 3300 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در هر دو رژیم آبیاری تیمارهای کشت مخلوط جو زهک + باقلا و جو نیمروز + باقلا مجموع ارزش نسبی بالاتری نسبت به تک‌کشتی داشتند. در این آزمایش رقم جو زهک به‌واسطه عملکرد دانه، نسبت برابری زمین و مجموع ارزش نسبی بالاتر نسبت به جو نیمروز، گزینه مناسبتری در کشت مخلوط با حبوبات در شرایط تنش آبی می‌باشد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر اجزای عملکرد و دمای سایه انداز گیاهی ژنوتیپ‌های تریتیکاله، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 93- 1392 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کم آبیاری (آبیاری رایج، قطع آبیاری از مرحله گلدهی، شیری شدن و خمیری نرم) به عنوان فاکتور اصلی و 5 ژنوتیپ تریتیکاله (رقم سناباد، رقم ET-83-18، لاین شماره 20، لاین شماره 10 و لاین شماره 8) به عنوان فاکتور فرعی بودند. در رقم سناباد، لاین 20 و لاین 10، تیمارهای کم آبیاری از مرحله گلدهی و شیری شدن از نظر تعداد دانه در سنبله اختلاف معنی داری با یکدیگرنداشتند. با اعمال تیمار کم آبیاری از مرحله ی گلدهی نیز بیشترین و کمترین میزان وزن هزار دانه به ترتیب مربوط به لاین 10 با 23/46 گرم و رقم ET-83-18 با 83/34 گرم می باشد. در همه ارقام دمای سایه انداز گیاهی در تیمارهای کم آبیاری از مرحله ی گلدهی و شیری شدن بیشتر از تیمار آبیاری رایج بود و لاین 20 با عملکرد 6423 کیلوگرم در هکتار بهترین ژنوتیپ در شرایط کم آبیاری پس از گلدهی بود و دمای سایه انداز پایینتری نسبت به سایر ژنوتیپ های تریتیکاله داشت. می توان نتیجه گرفت دمای سایه انداز گیاهی می تواند به عنوان شاخصی مناسب در ارزیابی و انتخاب ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در شرایط کم آبیاری باشد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و روی بر عملکرد دانه در کشت تناوبی کلزا (L. Brassica napus) و گندم (Triticum durum L.)، آزمایشی در دو سال (1393- 1391) در دانشکده کشاورزی داراب، دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها در سال اول شامل کود اوره، کمپوست ، ورمی کمپوست، کود های گوسفندی و گاوی و شاهد و سه میزان روی 0، 10 و 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک و دو رقم کلزا (ساری گل و RGS) بودند. در سال دوم، دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس) در گلدانهای تیمار شده سال پیش کشت شدند. نتایج نشان داد که کود گوسفندی عملکرد دانه کلزا را بیشتر از سایر کودها افزایش داد. همچنین بین ارقام گندم دوروم، رقم یاواروس از نظر عملکرد دانه نسبت به رقم بهرنگ برتری داشت. بالاترین عملکرد دانه گندم (71/5 گرم در هر گلدان) با کود گوسفندی به دست آمد. اثر باقیمانده کود گوسفندی بر عملکرد گندم بیش از سایر کودهای آلی بود. کودهای آلی نیز به جز ورمی کمپوست میزان نیتروژن دانه را نسبت به شاهد به صورت معنی داری افزایش دادند و کود گوسفندی (37/2 درصد) بیشتر از بقیه بود. بیشترین مقدار روی دانه (39میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار کود گوسفندی وجود داشت. نتایج نشان داد که ارقام کلزا و گندم در واکنش به افزودن کودهای آلی و شیمیایی متفاوت هستند و در توصیه کاربرد این کودها باید نوع رقم نیز در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة

تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده‌ی عملکرد دانه‌ی گندم بویژه در مناطق جنوبی ایران است. به‌منظور شناسایی مناسب‌ترین صفات زراعی موثر بر عملکرد دانه‌ی ژنوتیپ‌های امید‌بخش گندم نان (16 ژنوتیپ) در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، این آزمایش در سال‌های 92-1391 و 93-1392 در منطقه‌ی داراب استان فارس اجرا شد. تنش خشکی پس از مرحله‌ی گلدهی شروع و تا مرحله‌ی رسیدگی فیزیولوژیک ادامه یافت. در انتهای فصل رشد، صفت ‌تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک یاداشت‌برداری شد و صفات عملکرد دانه،‌ عملکرد زیست توده،‌ وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد پنجه در واحد سطح و ارتفاع بوته اندازه-گیری شدند و صفت شاخص برداشت محاسبه شد. چهار روش آماری شامل: همبستگی ساده،‌ رگرسیون خطی چندگانه، رگرسیون گام به گام و تجزیه‌ی مسیر جهت بررسی روابط بین عملکرد دانه و صفات مذکور در هر دو شرایط رطوبتی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در میان صفات مورد مطالعه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت موثرترین صفات اثرگذار بر روی عملکرد دانه در شرایط مطلوب رطوبتی بودند. درمقابل، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد زیست توده به عنوان مهمترین صفات اثرگذار بر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی مطرح شدند. با توجه به اکثر روش‌های آماری، نقش عملکرد زیست توده در عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی کمتر از شرایط مطلوب بود. همچنین، در شرایط تنش خشکی افزایش عملکرد دانه را می‌توان به شاخص برداشت بیشتر نسبت داد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی تاثیر کودهای نانو بر محتوای کلروفیل برگ، پروتئین و عملکرد سه رقم گندم ماکارونی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 95- 1394 اجرا شد. تیمارهایی مورد بررسی سه نوع کود نانو شامل: نانوکامپوزیت بیوارگانیک (300 کیلوگرم در هکتار) ، ارومیک (در سه مرحله، هر مرحله 50 کیلوگرم در هکتار) و بیومیک (به‌صورت محلول در آب، 2 کیلوگرم در هکتار) و تیمارکود شیمیایی شامل نیتروژن(200 کیلوگرم در هکتار ) همراه با فسفر( 200 کیلوگرم در هکتار) و پتاسیم(100 کیلوگرم در هکتار ) و همچنین سه رقم گندم ماکارونی شامل: بهرنگ، شبرنگ و یاواروس بودند. کود ارومیک بیشترین درصد نیتروژن دانه (9/2 درصد)، پروتئین دانه (5/18درصد) و مقدار عملکرد دانه (5/7958 کیلوگرم در هکتار) را در بین تیمارهای کودی داشت. از بین ارقام نیز، رقم یاواروس بیشترین نیتروژن دانه (5/2 درصد)، پروتئین دانه (2/16 درصد) و عملکرد دانه (2/7160 کیلوگرم درهکتار) را داشت. بیشترین سرعت رشد گیاه زراعی نیز در مرحله خمیری شدن دانه در کود ارومیک مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد کود ارومیک بویژه در رقم یاواروس، باعث 15/19 درصد افزایش عملکرد دانه، نسبت به کود های شیمیایی شد. تفاصيل المقالة