امروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی‌های سیل‌آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب می‌شود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب می‌شود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور و GIS است. در این راستا از هشت معیار جهت تهیه شاخص خطر سیلاب استفاده شد، این پارامتر‌ها شامل معیار جریان تجمعی، قابلیت تخلیه، ارتفاع، فاصله از آبراهه، پوشش زمین، ضریب رواناب، شیب و زمین شناسی می‌شود. لایه‌های مذکور در محیط GIS پس از تشکیل ماتریس مقایسات زوجی بر اساس روش Fuzzy-AHP وزن‌دهی و تلفیق شدند. سرانجام، با توجه به شاخص خطر سیلاب (FHI) نقشه خطر سیلاب مربوط به منطقه مورد مطالعه تهیه شد. نتایج حاصله نشان می‌دهد که در حدود 5 درصد از محدوده مورد مطالعه را خطر بسیار بالا (18800 هکتار)، 23 درصد خطر بالا (94100 هکتار)، 44 درصد خطر متوسط (179700 هکتار)، 22 درصد خطر کم (88200 هکتار) و 6 درصد بسیار کم (23100 هکتار)، تشکیل می-دهد. محدوده‌های خطر بالا و خیلی بالا بیشتر در دشت و محدوده‌های کشاورزی واقع شده‌اند. نتایج حاصل نشان می دهد که علاوه بر زمین های کشاورزی بسیاری از مناطق مسکونی به ویژه در روستاها در معرض خطر سیلاب قرار دارند. به منظور اعتبارسنجی نقشه خطر سیلاب ایجاد شده، از نقشه مناطق سیل‌زده حاصل از روش حد آستانه استفاده شد. مقایسه این دو نشان می دهد که حدود 32 و 49 درصد از مساحت کل مناطق سیل‌زده به ترتیب در طبقات با خطر بالا و خطر بسیار بالا قرار دارد. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از روش تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS می‌تواند به طور موثر در تجزیه و تحلیل خطر سیلاب کارآمد باشد. تفاصيل المقالة

فرونشت سطح زمین از جمله مخاطرات محیطی است که در اثر عوامل مختلف ایجاد شده، و به خصوص در سال های اخیر خسارت های زیادی را به جوامع انسانی وارد نموده است. آبخوان دشت خانمیرزا نیز در سال‌های اخیر به صورت چشمگیر با این پدیده روبرو شده است. ایجاد درز و شکاف های وسیع در سطح دشت و خروج گاز از آنها ، مسئله بررسی فرونشست را حائز اهمیت می نماید. به همین علت پژوهش حاضر سعی دارد ضمن پایش و سنجش میزان فرونشست زمین در دشت خانمیرزا، ارتباط آن را با برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی ارزیابی و تحلیل نماید. بدین منظور جهت بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در طی 10 سال و در دوبازه ی زمانی متفاوت از مدل زمین آمار IDW ، و برای برآورد میزان فرونشست سطح زمین از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری و از تصاویر راداری Sentinel-1A در طی 5 سال و در سه بازه ی زمانی متفاوت استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آنست که میزان جابجایی سطح زمین در بازه های زمانی مختلف، متفاوت بوده و از یک روند ثابت برخوردار نمی باشد، درحالیکه روند افت سطح آب های زیرزمینی در تمام بازه زمانی روند افزایشی داشته است. بر همین اساس طبق نتایج تحقیق ارتباط معناداری بین برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی با مناطق دارای فرونشست در دشت خانمیرزا وجود ندارد. تفاصيل المقالة

فضای جغرافیایی دستگاهی است که منطق چیدمان الگوهای فرمی، فرآیندها و عملکرد هردینگ‌های اجتماعی در فضا را شکل می‌دهد. تغییرات فضا در طول زمان ماحصل عملکرد فرآیندهای مختلف و روندهای حاکم بر آن می‌باشد. در همین راستا این پژوهش سعی دارد تغییرات فضایی حوضه سیرجان را ارزیابی و تحلیل نماید. بدین منظور از روش حوضه‌ای و تکنیک‌های تحلیل فضایی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که، در کواترنر پایانی در بخش‌های مرکزی حوضه 17 میلیمتر و در ارتفاعات بالا تقریبا 300 میلیمتر بیشتر بوده است. این مقدار تغییر در رطوبت و دمای محیطی تغییر اساسی در سیستم شکلزای منطقه بوجود آورده به نحوی که از سیستم شکلزای یخچالی در حال حاضر نشانی در دست نیست. از طرفی شرایط دمایی این حوضه نیز از منفی 6/3 به 86/0 درجه سانتی گراد افزایش یافته است. همچنین حداکثر دمای حوضه 46/16 در فاز برودتی به 64/17 در زمان حال تغییر کرده است. البته این میزان تفاوت برای همه نقاط حوضه یکسان نبوده و تحت تاثیر ارتفاع افزایش می‌یافته است؛ به طوریکه بیشترین تفاوت حرارتی مربوط به مرتفع ترین قسمت حوضه و کمترین تفاوت مربوط به پست ترین نقطه حوضه بوده است. ردیابی پادگانه‌های آبرفتی دریاچه قدیم سیرجان حاکی از وجود 4 پادگانه در اطراف این دریاچه می‌باشد. بطوریکه بالاترین پادگانه در ارتفاع 1719 متری شناسایی گردید بر این اساس حجم آب دریاچه قدیم سیرجان در دوره حاکمیت یخچال‌ها 80400 مترمکعب بوده است. تفاصيل المقالة

گنبدهای نمکی از لند فرم‌های جالب ژئومورفولوژی و در واقع ساختارهای گنبدی شکل زیرسطحی متشکل از نمک و سایر رسوب های تبخیری می‌باشند که بر روی زمین ظاهر شده‌اند. در مناطق جنوبی ایران گنبدهای نمکی تحت عنوان واحد سنگ‌چینه‌ای هرمز، رخنمون فراوانی دارد. هدف از این پژوهش، با توجه به گزارش‌های متفاوتی از تعداد گنبدهای نمکی رخنمون یافته در پهنه زاگرس، شناسایی دقیق این لند فرم ژئومورفولوژیکی و نهایتاً تهیه نقشه پراکنش آن‌ها بر پایه تفسیر تصاویر ماهواره‌ای ETM+می‌باشد. برای این منظور بر روی تصاویر ماهواره‌ای منطقه با استفاده از نرم‌افزارهای دورسنجی، پردازش‌های مناسب جهت بارزسازی توده‌های نمکی سازند هرمز انجام گرفت و در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل‌های نظیر تقسیم باندی، تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، استفاده از ترکیب کاذب رنگی به‌صورت (PC1, PC2, PC3) و رده‌بندی بیشترین شباهت (MLC) پهنه‌های نمکی منطقه بارز سازی شد. بر این اساس تعداد 123 گنبد نمکی در منطقه شناسایی و صحت کار نیز با انجام بازدیدهای صحرایی تأیید شد. تفاصيل المقالة