زمینه: امروزه خلاقیت و نوآوری و مدیریت آن، یک نیاز راهبردی برای سازمان‌های رسانه‌ای است. این سازمان‌ها نیازمند نوعی سازوکار ویژه هستند تا بتوانند خلاقیت را خلاقانه مدیریت کنند. نیاز به مدیریت خلاقیت و نوآوری در تولید محتوای تلویزیونی، در سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز احساس می‌شود. هدف: به صورت مشخص هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی پیشنهادی مدیریت خلاقیت و نوآوری در تولید محتوای تلویزیونی برای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. روش: پژوهش حاضر با روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد اجرا شده است. برای این منظور، 10 نفر از مطلع‌ترین مدیران و برنامه‌سازان تلویزیونی و نیز صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه خلاقیت و نوآوری در عرصه دانشگاهی کشور، بر اساس روش نمونه‌گیری نظری، انتخاب شدند. داده‌ها با بهره‌گیری از روش مصاحبه عمیق گردآوری و پس‌ازآن طبق سازوکار مطرح در روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد با اجرای مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل شد. یافته‌ها: کدهای مستخرج از مصاحبه‌ها در چهار دسته کد محوری دسته‌بندی شدند. یک دسته از مفاهیم به معرفی ویژگی‌ها و ابعاد فرایند برنامه‌سازی تلویزیونی می‌پردازد؛ دسته بعدی ضمن بررسی نقش مدیر در مراحل مختلف فرایند برنامه‌سازی، برخی از وظایف و تکالیف اولیه و ویژگی‌های ذاتی و مهارتی او را در مدیریت خلاقیت و نوآوری بیان می‌کند؛ در کد محوری سوم، نقش‌ها و وظایف برنامه‌ساز در فرایند برنامه‌سازی و همچنین استعدادها، مهارت‌ها و توانایی‌های او جا می‌گیرد؛ و نهایتاً مفاهیم مرتبط با نیازها، الزامات و اقدامات پایه‌ای در بروز خلاقیت و نوآوری در سازمان نیز در کد محوری چهارم دسته‌بندی می‌شود. نتیجه‌گیری: در پایان برای اولین‌بار الگوی مفهومی مدیریت خلاقیت و نوآوری در تولید محتوای تلویزیونی شامل چهار بعد برنامه‌سازی تلویزیونی خلاق، مدیر در برنامه‌سازی تلویزیونی خلاق، برنامه‌ساز در برنامه‌سازی تلویزیونی خلاق و سازمان و برنامه‌سازی تلویزیونی خلاق، طراحی و برای اجرا در معاونت سیمای سازمان صداوسیما پیشنهاد شد. تفاصيل المقالة

هدف: پژوهش حاضر سعی دارد به طراحی فرآیند جمع‌سپاری ایده‌پردازی و جذب ایده‌های مردمی و سوژه‌های نو از مخاطبان به برنامه‌سازان و تولیدکنندگان صداوسیما یعنی اتصال مخاطبان ایده‌پرداز به مجاری نیازمند ایده‌های خلاقانه در تولید بپردازد. روش: برای انجام پژوهش از روش تئوری‌سازی داده بنیاد به عنوان یکی از رویکردهای محوری در پژوهش‌ کیفی بهره گرفته شده است. به این منظور با کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه‌های جمع‌سپاری، فیلمنامه‌نویسی، خلاقیت و ایده‌پردازی در سطوح دانشگاهی و سازمان صداوسیما که به روش نمونه‌گیری نظری انتخاب شده بودند، مصاحبه شد و مصاحبه‌ها تا حصول فرآیند اشباع نظری در مصاحبه بیستم ادامه یافت. طی فرآیند نمونه‌گیری متن مصاحبه‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاصل شدند. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش در مقوله‌های امکان‌سنجی و تعیین حدود جمع‌سپاری ایده‌پردازی، فرآیند نگارش خلاقانه فیلمنامه، نحوه جذب و انگیزش مخاطبان در استمرار همکاری، نحوه ارزیابی، دسته‌بندی و عرضه ایده‌ها، چگونگی جمع‌سپاری فرآیند ایده‌پردازی و جایگاه ایده‌های مردمی در ساختار رسمی دسته‌بندی شده و مدل عملیاتی تحقیق را تشکیل دادند. نتیجه‌گیری: این مدل علاوه بر بهبود کیفیت تولیدات نمایشی، می‌تواند موجب بهینه‌سازی فرآیند ایده‌پردازی برای استفاده از ظرفیت مخاطبان، افزایش انگیزش و رضایت کارکنان داخلی سازمان شود و زمینه‌ای فراهم آورد تا مخاطب خود را جزئی از سازمان به حساب آورده و توجه خود و گروه‌های اجتماعی وابسته به خود را به تولیدات رسانه‌ای این سازمان معطوف کند. تفاصيل المقالة