تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
,
العدد2,السنة
13
,
تابستان
1400
در دهه های اولیۀ قرن حاضر، در ادبیات داستانی، جریان بازگشت به اصل، با عنوان بومی گرایی پدید آمد. بومی گرایی را در گسترده ترین معنا می توان آموزه ای دانست که خواستار باز آمدن، باز آوردن یا ادامه رسوم، باورها و ارزش های فرهنگی و بومی است. ابراهیم گلستان که با زبان أکثر
در دهه های اولیۀ قرن حاضر، در ادبیات داستانی، جریان بازگشت به اصل، با عنوان بومی گرایی پدید آمد. بومی گرایی را در گسترده ترین معنا می توان آموزه ای دانست که خواستار باز آمدن، باز آوردن یا ادامه رسوم، باورها و ارزش های فرهنگی و بومی است. ابراهیم گلستان که با زبان خاص خود موفق به خلق آثاری مانا در زمینۀ داستان های بومی شده، به زیبایی و در موارد ضروری از فضای بومی محلی برای رساندن مفهوم به خواننده بهره گرفته است. زبان و بیان بومی و محلی و اعتقادات محلی از زبان شخصیت های داستانی این نویسنده، نه تنها در پیشبرد داستان مؤثر است، بلکه زبان و بیان محلی به همراه باورهای بومی، راهی برای بیان و مقابله و مبارزۀ نویسندگان با معضلات و مشکلات اجتماعی، اعتقادات نادرست و خرافی، فقر اقتصادی و به همراه آن فقر فرهنگی است. این زبان، به خواننده یاری می رساند تا خود را در فضای مورد نظر نویسنده قرار دهد و شخصیت های داستان برای او باورپذیر شود. گلستان به نحوی شایسته از عناصر بومی بهره گرفته و در عرصۀ ادبیات بومی محلی به موفقیت دست یافته. در این تحقیق کوشیده شده تا پس از بررسی ویژگی های بومی گرایی در ادبیات، براساس شیوه کتابخانه ای و با دیدگاه تحلیلی – توصیفی، به تطبیق داده ها با آثار بومی گرایی ابراهیم گلستان پرداخته شود و ویژگی های بهره گیری نویسنده از فضا، اندیشه، آداب و رسوم و کلام بومی و در نهایت شکل گیری فرم داستانی و سبک نگارشی وی تبیین شود.
تفاصيل المقالة
ادبیات و زبان های محلی ایران زمین
,
العدد5,السنة
1
,
زمستان
1390
بیان احساسات درونی، از دیرزمان، در کنار زندگی روزمره، خاستگاه اولین سرودهها و آهنگهایی است به نام ترانه. این ترانهها که گویندگان مشخصی ندارند، نشأت گرفته از امیدها، آرزوها، خواهشها، درد و رنج انسانهایی است که درکنار هم زندگی میکردند. میتوان گفت: این ترانهها حا أکثر
بیان احساسات درونی، از دیرزمان، در کنار زندگی روزمره، خاستگاه اولین سرودهها و آهنگهایی است به نام ترانه. این ترانهها که گویندگان مشخصی ندارند، نشأت گرفته از امیدها، آرزوها، خواهشها، درد و رنج انسانهایی است که درکنار هم زندگی میکردند. میتوان گفت: این ترانهها حاصل اندیشة قومی و جهانبینی تودة مردم است. قدمت شهر خورزوق واقع در اصفهان، به پیش از اسلام میرسد و نمونههای متعددی از سرودهها و آدابورسوم فولکلوریک آن که دردست است، شاید به قدمت تاریخ آن باشند. وجود ترانههایی آمیخته با نثر که ریشه در منظومههای زرتشتی دارد و نیز مناظرات، از جمله ویژگیهای ترانههای خورزوق است.جمعآوری این ترانهها، بخشی از پژوهش فرهنگ مردم این شهر است که در این مقاله به آن پرداخته میشود.
تفاصيل المقالة
بررسی و پژوهش در حوزة ادبیات، در ارتباط با علوم مختلف ازجمله روان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ، زبان شناسی و... نشان دهندة قابلیت های چندگانة گسترة ادبیات است. در میان علوم مختلف، روان شناسی رابطة تنگاتنگی با ادبیات دارد و می توان آن را در تحلیل آثار ادبی به کار برد. از می أکثر
بررسی و پژوهش در حوزة ادبیات، در ارتباط با علوم مختلف ازجمله روان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ، زبان شناسی و... نشان دهندة قابلیت های چندگانة گسترة ادبیات است. در میان علوم مختلف، روان شناسی رابطة تنگاتنگی با ادبیات دارد و می توان آن را در تحلیل آثار ادبی به کار برد. از میان شاخه های متعدّد آن، روان شناسی شخصیّت ابزار مناسبی برای بررسی شخصیّت های داستانی است. در میان نظریات متعدّد شخصیّت، الگوی هرمی آبراهام مزلو، روان شناس انسان گرای امریکایی، شاخص و فرایندی است که می توان از آن در بازشناسی شخصیّت ها استفاده کرد. این هرم، الگوی مناسبی برای شناخت ویژگی های انسان کمال طلب و خواستارِ تحقّق خود، در متون ادبی است. آنچه از فرایند این نظریه بر روی شخصیّت ها و تبیین جایگاه آن ها مهم به نظر می آید، جنبة تعلیمی و الگویی و تربیتی آن است. اینکه شخصیّتِ به کمال رسیده و خودشکوفا چه آموخته ها و تجربیاتی کسب کرده است، از جنبة شاخص های تربیتی و اخلاقی بسیار مهم می نماید. از بین آثار مختلف ادبی، شاهنامة فردوسی از آثار انسان گراست؛ نژاد، گوهر، هنر و خرد، چهار عنصری است که به تأکید فردوسی می تواند فرد را در ذهن و عمل به تکامل برساند. انسان در شاهنامه از واقعیت و فراواقعیت، تعقّل و تعهّد و در کلامی گسترده، خرد و اسطوره برخوردار است. خویشکاری شخصیّت های شاهنامه زمینه ای است که می تواند در شناسایی مرتبة انسانی آن ها کمک کند. بازشناخت روانی و شخصیّتی آن ها و اینکه آیا با بررسی روان شناختی شخصیّت ها می توان به شناخت دیگر از آن ها رسید، پرسش محوری این پژوهش است. این پژوهش به شیوة توصیفی تحلیلی میکوشد تا نشان دهد در میان شخصیّت های متعدّد این اثر، زال می تواند مصداق فرد خودشکوفا در نظریة مزلو باشد. او از شخصیّت های برجستة شاهنامه است که از ویژگی کامل پیوند خرد و اسطوره برخوردار است و توانسته است به مرحلة خودشکوفایی برسد. یافتة مهم این جستار آن است که زال الگوی خواستاران تحقّق خود است و شخصیّت اسطوره ایـحماسی او دارای ویژگی های افراد اخلاق مدار و خودشکوفاست. از ویژگی های او، ادراک روشن از واقعیات، مسئله مداری، فرهنگ ناپذیری، خودانگیختگی، خوی مردم گرایی، پذیرش دیگران، خود و طبیعت است.
تفاصيل المقالة
نگرش به هستی و چگونگی وضعیّت آغازین جهان، از موارد مهم مطرحشده در اسطورهها است. اسطورههای آفرینش منعکسکنندۀ ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند دارند و هدف آنها رفع ابهام از مرحلۀ پیش از آفرینش است. اسطورهها با رفع ابهام از ناشناختهها تلاش میکنند ب أکثر
نگرش به هستی و چگونگی وضعیّت آغازین جهان، از موارد مهم مطرحشده در اسطورهها است. اسطورههای آفرینش منعکسکنندۀ ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند دارند و هدف آنها رفع ابهام از مرحلۀ پیش از آفرینش است. اسطورهها با رفع ابهام از ناشناختهها تلاش میکنند با بیان فرایند آفرینش، انسان را وارد زمان بیکران کنند. مشخص کردن شباهتها و تفاوتها در بین اسطورهها و تأثیر محیط جغرافیایی بر اسطورهها از اهداف این مقاله است. برای رسیدن به این هدف اسطورههایی از تمام قارهها انتخاب شد. با بررسی وضعیّت پیش از آفرینش در اسطورهها، وجوه مشترک و افتراق آنها مشخص شد. علیرغم تنوّع محیط جغرافیایی در اسطورهها، در این بررسی مشخص شد اسطورهها شباهتهای زیادی با یکدیگر دارند. این شباهتها نشان میدهد که انسانها دغدغههای مشترکی دارند. تاریکی آغازین، وجود آب و فراگیر بودن آن در جهان، بیکرانگیِ زمان و وجود آشوبِ آغازین از نکات مهم و مشترک اغلب اسطورهها است. هر چند اسطورهها متأثّر از محیطی هستند که به وجود آمدهاند، تأثیر محیط بر مرحلۀ آغازین کمتر از بخشهای دیگر اسطوره است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications