شماری از پزشکان مسلمان در کنار طبابت به داروسازی نیز می پرداختند. محمد بن زکریای رازی (د 313ﻫ) یکی از پزشکانی است که بخش مهم و قابل توجهی از آثار خود را به داروسازی اختصاص داده است. در این نوشتار، به شیوه توصیفی تحلیلی و با استناد به مدارک و شواهد موجود، نقش و جایگاه رازی در علم داروسازی از طریق بررسی آثار دارویی او بررسی شده است. یافته‌هاى این پژوهش نشان می دهد رازی به‌سبب احاطه بر دانش کیمیا و آگاهی از خواص سنگ های معدنی، توانست فراورده های شیمیایی جدیدی وارد علم داروسازی کند؛ هم‌چنین دستورالعمل های متعددی برای ساخت داروهای ترکیبی ارائه کرد که تا آن هنگام در بین مسلمانان بی سابقه بود. شیوه رازی در درمان بیماری‌ها، بسیار ساده بود و تا حد امکان به جای دارو، غذا تجویز می کرد؛ چه او به طبیعت داروها، سرد یا گرم، واقف بود و مضرات استفاده از داروها را نیز می شناخت. در دوره اسلامى وى نخستین پزشکى بود که از الکل برای گندزدایی، از جیوه به عنوان مسهل و از برخی ترکیبات دارویی در بی حسی استفاده کرد. تفاصيل المقالة

زندگانی حضرت خدیجه در منابع کهن تاریخی با اختلافاتی گزارش شده‌ است که گاه عرصه را برای عرضه ادعاهایی نادرست درباره وی گشوده‌ است. یکی از منابعی که حاوی شرح حال تقریبا مفصل خدیجه است، الطبقات الکبری تألیف محمدبن سعد بصری (د 230ﻫ) است. پژوهش حاضر با بررسی موردی زندگانی خدیجه در این کتاب، به تبیین تفاوت های گزارش‌های مورخان متقدم و بررسی مواضع ابن سعد نسبت به این موضوع پرداخته‌ است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که گزارش ابن سعد درمورد برخی موضوعات مانند سن خدیجه، نحوه ازدواج او با رسول خدا صحیح به نظر می رسد. در مقابل، روایت های او دایر بر تردید داشتن پیامبر هنگام نزول اولین وحی یا اهمیت ازدواج با عایشه، قابل خدشه است. ابن‌سعد از ذکر برخی از فضایل خدیجه خودداری کرده است تا راه را برای نشاندن عایشه در صدر همسران رسول اکرم بگشاید. تفاصيل المقالة

مقدمه: امروزه، خشک‌کردن محصولات کشاورزی روشی توسعه‌یافته است که با حذف بخشی از رطوبت منجر به پایداری فیزیکوشیمیایی محصول شده و همچنین باعث تولید محصولات مختلف با خواص کیفی جدید و با ارزش غذایی و اقتصادی متفاوت می‌شود. ضریب نفوذ رطوبت مهمترین ویژگی در محاسبات خشک‌کردن است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش مدل‌سازی سینتیک خشک شدن صمغ دانه بالنگو در یک خشک‌کن فروسرخ بررسی شد. تأثیر فاصله نمونه‌ها از لامپ پرتودهی در سه سطح 5، 5/7 و 10 سانتی‌متر و اثر ضخامت صمغ درون ظرف در سه سطح 5/0، 0/1 و 5/1 سانتی‌متر بر سرعت انتقال جرم و ضریب نفوذ مؤثر رطوبت در طی فرآیند خشک شدن صمغ دانه بالنگو بررسی شد. مدل‎های استاندارد (ونگ و سینگ، هندسون و پابیس، تقریب انتشار، پیج، پیج اصلاح‌شده، نیوتن، میدیلی و لگاریتمی) جهت بررسی سینتیک خشک شدن بر داده‎های آزمایشی برازش داده شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان‌داد فاصله نمونه‌ها از لامپ پرتودهی و ضخامت نمونه‌ها بر سرعت انتقال جرم هنگام خشک شدن این صمغ اثر معنی‌داری دارند. با افزایش فاصله نمونه‌ها از منبع حرارتی از 5 به 5/7 سانتی‌متر و از 5/7 به 10 سانتی‌متر، زمان خشک شدن صمغ دانه بالنگو به ترتیب 49/21 درصد و 20/15 درصد افزایش یافت. اثر فاصله نمونه از لامپ حرارتی فروسرخ و ضخامت نمونه بر تغییرات ضریب نفوذ مؤثر رطوبت صمغ دانه بالنگو بررسی و نشان‌داد که با کاهش فاصله و افزایش ضخامت نمونه‌ها مقادیر این ضریب افزایش می‌یابد. با کاهش فاصله نمونه از لامپ از 10 به 5 سانتی‌متر، مشاهده گردید که ضریب نفوذ مؤثر رطوبت از m2s-1 9-10×82/4 به m2s-1 9-10×05/7 افزایش یافت. نتیجه‌گیری: در مدل‌سازی فرآیند خشک‌کردن صمغ دانه بالنگو مدل پیج نسبت به سایر مدل‎ها با بزرگ‌ترین مقدار ضریب تبیین و کوچک‌ترین خطا، نتایج نزدیک‎تری به داده‌های آزمایش را داشت. تفاصيل المقالة