اوایل قرن هشتم، قرآنی با گویش فرارودی در حوزۀ ماوراءالنهر (فرارود) کتابت شده است که واژه‌ها و ترکیبات زیبایی از زبان فارسی را در خود دارد. با دقت در این گنج شایگان که به قرآن مترجم 704مشهور است، امتیازات این نسخۀ با ارزش، هر چه بیشتر شناخته شد.کاربرد واژگانی از گویش‌های محلی و منطقه‌ای مردم شرق خراسان، کهنگی زبان ترجمه را در این قرآن نشان می‌دهد و زمان دقیق تألیف آن را به قرن چهارم و پنجم هجری؛ یعنی دوران رشد و تکوین زبان فارسی دری می‌رساند. در این پژوهش، برخی از واژه‌ها و افعال برجستۀ محلی و فرارودی این مجموعه بررسی و به ادب دوستان و قرآن پژوهان معرّفی شده است. آشنایی با این واژه‌ها و دسترسی به گنجینۀ عظیم این برابرها، به ما در پژوهش‌های دستور تاریخی یاری می‌رساند و می‌تواند گره‌گشای برخی متون کهن فارسی شود. تفاصيل المقالة