هدف: شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii) و شاتره بی‌کاسبرگ (F. asepala) دو گیاه علفی یکساله هستند که در اجتماعات گیاهی، جدا یا کنار هم می‌رویند. هدف این پژوهش مقایسه ترکیبات بیوشیمی و ساختمان تشریحی این دو گونه در جهت تعیین نزدیکی خواص دارویی آن‌ها بود. مواد و روش‌ها: گونه گیاهی مورد مطالعه در اردیبهشت 1398، از بخش مرکزی ساوه جمع‌آوری شدند. برای مقایسه ارزش دارویی برخی از ویژگی‌های دو شاتره شامل مواد مؤثره و ساختمان تشریحی برگ، ساقه، ریشه و میوه با هم مقایسه گردید. میزان لیپید، پروتئین، مواد آلی، قند، فنل، آلکالوئید، انواع کلروفیل، مواد معدنی و فعالیت پراکسیداز با روش‌های کالریمتری، اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک، شناسایی و اندازه‌گیری شدند. ساختمان تشریحی با تهیه برش‌های عرضی، رنگ‌آمیز با آبی متیلن و کارمن زاجی و مطالعه با میکروسکوپ نوری انجام گرفت. یافته‌ها: اختلاف محتوای لیپید، پروتئین، کلروفیل a و مواد معدنی ساقه، فنل ریشه، آلکالوئید میوه، قند و کلروفیل b، دو گونه معنی‌دار بوده، ولی اختلاف ترکیبات اندام‌های دیگر معنی‌دار نبود. فعالیت پراکسیداز و تعداد ترکیبات فنلی اندام‌های دو گونه اختلاف معنی‌داری داشتند. اسیدهای چرب تقریباً در همه اندام‌ها به جز ساقه شاتره بی‌کاسبرگ مشابه بود. ساختمان تشریحی دو شاتره نیز کاملاً مشابه بود. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که شاتره ایرانی و بی‌کاسبرگ سرشار از مواد مؤثره و ساختمان تشریحی تقریباً مشابه هستند. این نتیجه نشان‌دهنده یکسان بودن ارزش دارویی آن‌ها است. تفاصيل المقالة

سابقه و هدف: شکرتیغال چندجنسی (Echinops polygamous) از ساوه و شکرتیغال آیشی (E. tenuisecta) از سرپل ذهاب، دو گونه دارویی از تیره کاسنی هستند. هدف این تحقیق مقایسه دو گیاه دارویی شکر تیغال از نظر ریخت، ساختمان تشریحی، تولید مان ترهالو، جوانه زنی دانه و فنل بود.روش کار: ریخت شناسی با بررسی ویژگی های ظاهری، ساختمان تشریحی با تثبیت اندام ها، برش گیری و رنگ آمیزی، مان با شمارش پیله های خزوکک روی چندین گیاه و محاسبه میانگین تعداد و وزن، قوه نامیه با محاسبه درصد جوانه زنی دانه و فنل با روش فولن سیوکالتیو اندازه گیری شد. یافته ها: گل آذین کروی آبی رنگ، برگ های خاردار و تشکیل مان شکرتیغال و قوه نامیه در دو گونه مشترک بود. قوه نامیه چندجنسی بیشتر بود. فنل در گل آذین ها و شاخساره ها بالاتر بود. شکرتیغال چندجنسی گیاهی افتاده با گل آذین متراکم و بزرگ، برگ های بزرگتر و ضخیم تر و مان بیشتر بود ولی شکرتیغال آیشی گیاهی ایستاده با گل آذین تنک و برگ های کوچکتر و نازک تر بود. هر دو گونه دارای اسکلرانشیم گسترده، اپیدرم یک لایه، پارانشیم پوست ساقه و ریشه وسیع و فاقد کامبیوم آوندی در ساقه بودند. دستجات آوندی در ساقه چندجنسی یک حلقه و در آیشی دو حلقه بود. کامبیوم چوب پنبه ساز ریشه دو گونه پیوسته ولی کامبیوم آوندی آن ها منقطع بود. نتیجه گیری: شکرتیغال چند جنسی با برگ های ضخیم تر، بزرگتر و خار کمتر برای تغذیه لارو خزوکک و تشکیل پیله برتر از شکرتیغال آیشی بود. تفاصيل المقالة

هدف: هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که کدام ترکیب میوه انار (L. Punica granitum) رقم ملس ساوه باعث رشد یا جلوگیری از رشد قارچ عامل پوسیدگی میوه آلوده به کرم گلوگاه می‌شود.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش، اجزای مختلف انار شامل پوست میوه، دانه، آب انار و رب انار رقم ملس ساوه تهیه شد. محتوای فنلی و آلکالوئیدی کل بخش‌ها با استفاده از حلال‌‌هایی مثل آب، الکل و استن، استخراج و اندازه‌‌گیری گردید. قارچ آسپرژیلوس (Asperjillus Sp..) از محل پوسیدگی آلوده به کرم گلوگاه جدا و شناسایی شد. اثر عصاره‌‌های آبی و الکلی اجزای میوه انار روی این قارچ مورد مطالعه قرار گرفت.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که آب و رب خشک انار، بیشترین آلکالوئید و فنل را دارند. اثر عصاره‌‌های آبی و الکلی روی قارچ آسپرژیلوس نشان داد عصاره‌‌های آبی و الکلی مانع رشد این قارچ می‌‌شوند، ولی اثر بازدارنده الکلی پریکارپ از همه بیشتر است.

نتیجه‌گیری: اجزای میوه انار ملس ساوه سرشار از ترکیبات آلکالوئید و فنلی هستند. اثر ضدقارچی عصاره‌های آبی و الکلی پریکارپ میوه می‌تواند از رشد قارچ جلوگیری کند

تفاصيل المقالة

هدف: گونه‌های مختلف ارمک‌ها دو پایه بوده، و این دو پایه از نظر شکل ظاهری مشابه هستند. این گیاهان دارویی سرشار از متابولیت‌های ثانوی مانند آلکالوئید می‌باشند. هدف تحقیق حاضر مطالعه آلکالوئیدهای دو پایه دو گونه ارمک کبیر و میانه برای شناسایی پایه نر و ماده در دوران اولیه رشد بود.مواد و روش‌ها: در خرداد ماه 1397، شاخساره پایه‌های نر و ماده زمان گلدهی ارمک کبیر(Ephedra major Host.)، از بیجار کردستان و ارمک میانه (E. intermedia Schrenket.)، از ساوه جمع‌آوری شدند. از شاخساره پایه‌های نر و ماده عصاره آلکالوئیدی آماده و ترکیبات عصاره‌ها با کروماتوگرافی لایه نازک و گازکروماتوگرافی جرمی مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته‌ها: کروماتوگرافی لایه نازک آلکالوئید شاخساره پایه‌های نر و ماده ارمک کبیر و ارمک میانه نشان داد که دو پایه از نظر نوع آلکالوئید با یکدیگر متفاوت هستند. گازکروماتوگرافی جرمی نشان داد که در عصاره آلکالوئیدی پایه‌های ماده و نر ارمک کبیر، به ترتیب بیش از 24 و 28 آلکالوئید و در ارمک میانه به ترتیب 19 و 20 آلکالوئید با بیش از mgg-1dw2/0 وجود دارد. بیشترین آلکالوئید پایه ماده ارمک کبیر، 2-اوگسازولیدینون و سه آلکالوئید دارویی مهم افدرین، آمفتامین و سروتونین و بیشترین آلکالوئیدها در پایه نر پزدوافدرین، افدرین و 2-اوگسازولیدینون بود. بیشتر آلکالوئید‌ها در دو پایه متفاوت بودند. آلکالوئیدهای افدراوکسان، تترامتیل اوریک اسید، ارگوتامین و فن دیمترازین، چهار آلکالوئید دارویی مهم در پایه ماده ارمک میانه بودند. بیشتر آلکالوئیدهای پایه نر و ماده ارمک میانه متفاوت بودند. در هر دو پایه ارمک میانه، افدرین و پزدوافدرین، مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: دو گونه ارمک کبیر و میانه و پایه‌های نر و ماده، هر یک از نظر آلکالوئیدها و دیگر مواد مؤثر، با هم متفاوت بوده و با نظر گرفتن یک آلکالوئید متفاوت، می‌توان آنها را در دوران اولیه رشد شناسایی کرد. تفاصيل المقالة

شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii) از تیره فوماریاسه (Fumariceae) گیاهی سرشار ترکیبات ثانوی با اثرات دارویی مختلف است. آلکالوئید، فنل و اسانس شاتره برای سنجش فعالیت ضد قارچی، استخراج شدند. عصاره خام اتانولی از شاخساره در زمان گلدهی به دست آمد. از عصاره خام برای جداسازی فراکشن های آلکالوئیدی و فنل استفاده شد. آلکالوئید در چهار فراکشن جدا گردید. اسانس با دستگاه کلونجر استخراج شد. آسپرژیلوس فلاوس (Aspergillus flavus) و آسپرژیلوس نیگر (A. niger) از انستیتوپاستور ایران تهیه شد. نمونه های آسپرژیلوس (قطر دیسک 5 میلی متر) در محیط های محتوی پوتیتیو دکستروز آگار و مقادیر مختلف عصاره های فنلی، آلکالوئیدی و اسانس کشت شدند. ریسه های آسپرژیلوس ها در کشت کنترل (غلظت صفر) و کشت های تیمار شده با عصاره های فنلی، آلکالوئیدی و اسانس با میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) مورد مطالعه قرار گرفتند. اثر ضد آسپرژیلوسی عصاره فنلی، آلکالوئید و اسانس شاتره ایرانی روی فلاوس و نیگر شدید بود. هر دو غلظت هر سه عصاره، مهار کننده رشد قارچ بودند. نتایج میکروسکوپ معمولی و نگاره الکترونی نشان داد که عصاره های شاتره ایرانی روی ساختمان سلولی ریسه قارچ اثر کرده و باعث نازک شدن و شکستن دیواره ها، پلاسمولیز و وزیکوله شدن سلول های برخی از ریسه ها، مانع رشد و القای مرگ قارچ می شوند. عصاره های فنلی، آلکالوئیدی و اسانس گیاه شاتره ایرانی فعالیت ضد قارچی مشابه بر هر دو گونه آسپرژیلوس داشتند. شاتره ایرانی گیاهی سرشار از ترکیبات فنلی، آلکالوئید و اسانس با اثرات ضد قارچی است. تفاصيل المقالة