هدف: گونه‌های مختلف ارمک‌ها دو پایه بوده، و این دو پایه از نظر شکل ظاهری مشابه هستند. این گیاهان دارویی سرشار از متابولیت‌های ثانوی مانند آلکالوئید می‌باشند. هدف تحقیق حاضر مطالعه آلکالوئیدهای دو پایه دو گونه ارمک کبیر و میانه برای شناسایی پایه نر و ماده در دوران اولیه رشد بود.مواد و روش‌ها: در خرداد ماه 1397، شاخساره پایه‌های نر و ماده زمان گلدهی ارمک کبیر(Ephedra major Host.)، از بیجار کردستان و ارمک میانه (E. intermedia Schrenket.)، از ساوه جمع‌آوری شدند. از شاخساره پایه‌های نر و ماده عصاره آلکالوئیدی آماده و ترکیبات عصاره‌ها با کروماتوگرافی لایه نازک و گازکروماتوگرافی جرمی مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته‌ها: کروماتوگرافی لایه نازک آلکالوئید شاخساره پایه‌های نر و ماده ارمک کبیر و ارمک میانه نشان داد که دو پایه از نظر نوع آلکالوئید با یکدیگر متفاوت هستند. گازکروماتوگرافی جرمی نشان داد که در عصاره آلکالوئیدی پایه‌های ماده و نر ارمک کبیر، به ترتیب بیش از 24 و 28 آلکالوئید و در ارمک میانه به ترتیب 19 و 20 آلکالوئید با بیش از mgg-1dw2/0 وجود دارد. بیشترین آلکالوئید پایه ماده ارمک کبیر، 2-اوگسازولیدینون و سه آلکالوئید دارویی مهم افدرین، آمفتامین و سروتونین و بیشترین آلکالوئیدها در پایه نر پزدوافدرین، افدرین و 2-اوگسازولیدینون بود. بیشتر آلکالوئید‌ها در دو پایه متفاوت بودند. آلکالوئیدهای افدراوکسان، تترامتیل اوریک اسید، ارگوتامین و فن دیمترازین، چهار آلکالوئید دارویی مهم در پایه ماده ارمک میانه بودند. بیشتر آلکالوئیدهای پایه نر و ماده ارمک میانه متفاوت بودند. در هر دو پایه ارمک میانه، افدرین و پزدوافدرین، مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: دو گونه ارمک کبیر و میانه و پایه‌های نر و ماده، هر یک از نظر آلکالوئیدها و دیگر مواد مؤثر، با هم متفاوت بوده و با نظر گرفتن یک آلکالوئید متفاوت، می‌توان آنها را در دوران اولیه رشد شناسایی کرد. تفاصيل المقالة