یکی از مهم‌ترین الزامات علنی بودن دادرسی‌ها به عنوان مؤلفه‌ای اساسی در جهت تحقق دادرسی منصفانه، حضور رسانه‌های خبری در جلسات دادگاه و انتشار جریان دادرسی توسط آن‌ها می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین آثار و دستاوردهای فردی و اجتماعی حضور رسانه‌های خبری در جلسات دادرسی که به عنوان یکی از عناصر اصلی شفافیت فرایندی و تحقق احساس عدالت در جریان دادرسی از سوی افکار عمومی شناخته می‌شود، انجام شده است و با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با تکنیک جمع‌آوری داده‌ها از طریق فیش‌برداری از آثار در دسترس پیرامون حوزه حقوق و رسانه، مورد مطالعه قرار گرفته است. نویسندگان این مقاله در پی پاسخ به این سؤال هستند که اساساً چرا باید جلسات دادرسی به طور علنی و با حضور رسانه‌های خبری برگزار شود و در این بین، چه کسی است که از پوشش رسانه‌ای جلسات دادرسی منفعت می‌برد؟ یافته‌ها شامل شش مقوله: شفافیت دادرسی و نظارت جامعه بر عملکرد دستگاه عدالت کیفری، ایجاد حس امنیت و افزایش اعتماد عمومی به دستگاه قضایی، پیشگیری از وقوع جرم، به واسطه آموزش همگانی و افزایش دانش حقوقی مردم، رعایت حقوق دفاعی متهم و اعاده حیثیت از وی، ترغیب شهود و مطلعین در جهت ادای شهادت به حق و از روی قطع و یقین، تأثیر بر عملکرد قاضی و جلوگیری از فساد قضایی بوده است. لذا این طور نتیجه‌گیری شده است که حضور رسانه‌های خبری در جلسات دادرسی به صورت توأمان، تضمین‌کننده حقوق فردی و تأمین‌کننده منافع جمعی می‌باشد تفاصيل المقالة

مطالعۀ دیدگاه های ارائه شده در رابطه با نظام عدالت علنی، نمایانگر این واقعیت است که به رغم آنکه علنی بودن دادرسی ها در موازین بین المللی و حقوق داخلی اکثر کشورها، یکی از اساسی ترین مؤلفه های دادرسی منصفانه بوده و به نوعی از مهم ترین تضمینات آن محسوب می گردد، اما منتقدین برگزاری علنی دادرسی ها بر این عقیده اند که تأثیرات منفی فردی و اجتماعی حضور مردم و رسانه ها در دادگاه نیز متعدد می باشد و سبب می گردند که همچنان نگرانی هایی در خصوص برپایی یک جلسه دادرسی منصفانه وجود داشته باشد. در این راستا، موضوعاتی مانند مخدوش شدن حق دفاع متهم؛ آسیب به حیثیت بزه دیدگان برخی جرایم؛ تأثیر منفی بر روی برخی از شهود؛ اثر منفی بر قاضی و تزلزل اقتدار وی؛ محجور ماندن اصل برائت به واسطه پیش داوری و برچسب زنی؛ و همچنین پایین آمدن شأن نظام عدالت کیفری، به عنوان مبانی نظری لزوم محرومیت مردم و رسانه ها از حضور در جلسات دادگاه مورد توجه منتقدین نظام عدالت علنی قرار گرفته است. این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلى و استفاده از روش کتابخانه ای، جایگاه هر یک از این موضوعات را از دریچه نگاه منتقدین دادرسی علنی، تشریح می نماید.

تفاصيل المقالة