تأثیر بنتونیت سدیم، دیواره‌ سلولی مخمر و اسید هیومیک در کاهش اثرات آفلاتوکسین بر آسیب‌بافتی کلیه و فراسنجه‌های خونی در جوجه‌های گوشتی

الموضوعات :

حسن قهری ¹ , امیرحسین سلیمان‌نژاد ² , داریوش مهاجری ³ , افشین ذاکری ⁴

1 - استادیار گروه بهداشت، تغذیه و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران
2 - دانش‌آموخته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران
3 - دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
4 - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الجمعة , شوال, 1430 تاريخ التأكيد : 12 الثلاثاء , ربيع الأول, 1432 تاريخ الإصدار : 16 الإثنين , ذو الحجة, 1431

الکلمات المفتاحية: جوجه‌های گوشتی, آفلاتوکسین, کلیه, فراسنجه‌های خونی, ‌ جاذب سموم قارچی,

ملخص المقالة :

هدف از انجام این آزمایش بررسی تغییرات آسیب‌شناختی کلیه و فراسنجه‌های خونی مرتبط با آن در جوجه‌های گوشتی تغذیه شده با جیره‌ حاوی سطوح پایین آفلاتوکسین و مواد جاذب سموم قارچی بود. این آزمایش از سن 7 روزگی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار آزمایشی و چهار تکرار و با در نظر گرفتن دوازده قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی جمعاً روی 432 قطعه جوجه‌ گوشتی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره‌ شاهد، 2) جیره‌ حاوی آفلاتوکسین، تیمارهای شماره 3 تا 7 ) به ترتیب، جیره‌های حاوی آفلاتوکسین به‌اضافه‌ 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و 0/1 درصد اسید هیومیک، 8 و 9) به ترتیب جیره‌ حاوی آفلاتوکسین همراه با 5/0 درصد بنتونیت سدیم و 1/0 درصد دیواره‌ سلولی مخمر بود. در سن 35 روزگی نمونه‌ خونی اخذ و جهت تعیین میزان کلسیم، فسفر، ازت اوره‌ای و کراتینین مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین از هر تیمار آزمایشی، 12 قطعه به‌طور تصادفی انتخاب و جهت انجام آزمایشات آسیب‌شناختی مورد استفاده قرار گرفتند. جوجه‌های تغذیه شده با جیره‌ حاوی ppb254 آفلاتوکسین، ضایعات کلیوی مشخصی را در مقایسه با گروه شاهد نشان دادند. نتایج آزمایش به ترتیب بیانگر کاهش و افزایش معنی‌دار (01/0p<) در میزان ازت اوره‌ای و فسفر خون در جوجه‌های تغذیه شده با جیر‌ه‌ حاوی آفلاتوکسین (ppb254) می‌باشد. افزودن اسید هیومیک و دیواره‌ سلولی مخمر سبب کاهش اثرات جیره آلوده با آفلاتوکسین بر میزان فراسنجه‌های سرم خون و ضایعات آسیب‌شناختی کلیه گردید. نتایج این آزمایش بیانگر تأثیر جیره‌ حاوی ppb254 آفلاتوکسین بر ضایعات آسیب‌شناختی و بیوشیمیایی سرم خون بوده و استفاده از دیواره سلولی مخمر و اسید هیومیک می‌تواند سبب کاهش اثرات مذکور در جوجه‌های گوشتی گردد.

المصادر:

1- Afzali, N. and Devegowda, G. 1999. Ability of modified mannanoligosaccharide to counteract aflatoxicosis in broiler breeder hens. J. Poult. Sci. 78(1):228-229.

2- Aravind, K.L., Patil, V.S., Devegowda, G., Umakantha, B. and Ganpule, S.P. 2003. Efficacy of esterified glucomannan to counteract mycotoxicosis in naturally contaminated feed on performance and serum biochemical and hematological parameters in broilers. J. Poult. Sci. 82:571-576.

3- Association of Official Analytical Chemists (AOAC). 1995. Official Methods of Analysis. 6th ed. AOAC. Washington, DC. J. Poult. Sci. 82:571-576.

4- Bailey, R.H., Kubena, L.F., Harvey, R.B., Buckley, S.A. and Rottinghaus, G.E. 1998. Efficacy of various inorganic sorbents to reduce the toxicity of aflatoxin and T-2 toxin in broiler chickens. Poult. Sci. 77:1630-1632.

5- Dafalla, R., Hassan, Y.M. and Adam, S.E. 1987. Fatty and hemorrhagic liver and kidney syndrome in breeding hens caused by aflatoxin B₁ and heat stress in the Sudan. Vet. Hum. Toxicol. 29:252-254.

6- Espada, Y., Domingo, M., Gomez, J. and Calvo, M.A. 1992. Pathological lesions following an experimental intoxication with aflatoxin B₁ in broiler chickens. Vet. Res. Sci. 53:275-279.

7- Glahn, R.P., Beers, K.W., Bottje, W.G., Wideman, R.F., Huff, W.E. and Thomas, W. 1991. Aflatoxicosis alters avian renal function, calcium and vitamin D metabolism. J. Toxicol Environ. Health. 34:309-321.

8- Glahn, R.P. 1993. Mycotoxins and the avian kidney. Assessment of physiological function. World Poultry Sci J. 49: 242-249.

9- Islam, K.M.S., Schuhmacher, A. and Gropp, J.M. 2005. Humic acid substances in animal agriculture. P.J.N. 4:126-134.

10- Jansen van Rensburg, C., Van Rensburg, C.E.J., Van Ryssen, J.B.J., Casey, N.H. and Rottinghaus, N.H. 2006. In vitro and in vivo assessment of humic acid as an aflatoxin binder in broiler chickens. Poult. Sci. 85:1576-1583.

11- Kececi, T., Oguz, H., Kurtoglu, V. and Demet, O. 1998. Effect of polyvinylpolypyrrolidone, synthetic zeolite and bentonite on serum biochemical and hematological characters of broiler chickens during aflatoxicosis. Brit Poultry Sci. 39: 452-458.

12- Kokhan, E., Dine, E., Mehmet, A., Fatma, S. and Levent, A. 2005. Effect of dietary aflatoxin and sodium bentonite on some hormones in broiler chickens. Bull. Vet. Lnst Pulawy. 49:93-96.

13- National Research Council. 1994. Nutrient Requirements of Poultry. 9th rev. ed. Natl. Acad. Press, Washington, DC.

14- Ramos, A.J., Fink- Gremmels, J. and Hernandez, E. 1996. Prevention of toxic effects of mycotoxins by means of nonnutritive adsorbent compounds. J Food Protect. 59(6):631-641.

15- Romer, T.R. 1975. Screening method for the detection of aflatoxins in mixed feed and other agricultural commodities with subsequent confirmation and quantitative measurement of aflatoxins in positive samples. J Assoc Off Ana Chem. 58: 500-506.

16- SAS Institute. 2004. SAS(r) User’s Guide. Statistics. Version 9.1 ed. SAS Institute Inc. Cary. NC.

17- Whitlow, L.W. and Hagler, W.M. 2002. Mycotoxins in feeds. Feedstuffs. 74:10-11.

18- Younus, M. 1994. Mycosis and Mycotoxicosis. Poultry International. Oct. p:24-27.