مطالعه نقش سن، جنس و فصل بر میزان شیوع فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس در دام‌های کشتاری در کشتارگاه تبریز
الموضوعات : Food Hygieneناصر حاجی پور 1 , هادی ولی زاده 2 , پرویز حسن زاده 3
1 - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 - استادیار گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
الکلمات المفتاحية: فاسیولا ژیگانتیکا, نشخوارکنندگان, دیکروسلیوم دندریتیکوم, فاسیولا هپاتیکا,
ملخص المقالة :
ترماتود های کبدی ازجمله گونه‌های فاسیولا و دیکروسلیوم از انگل های زئونوتیک بوده که موجب مرگ‌ومیر و خسارت‌های اقتصادی زیادی در نشخوارکنندگان می‌شوند. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر سن، جنس و فصل در میزان شیوع فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس در دام‌های کشتاری در کشتارگاه تبریز بود. از دی‌ماه 1395تا دی‌ماه 1397 با مراجعه به کشتارگاه تبریز، کبدهای 4150 رأس گاو،500 رأس گاومیش، 2000 رأس بز و 5000 رأس گوسفند ازنظر وجود فاسیولا هپاتیکا، فاسیولا ژیگانتیکا و دیکروسلیوم دندریتیکوم از طریق برش بر روی کبدها و مشاهده چشمی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گاو، گوسفندان و بزهای کشتار شده به ترتیب 4/5 درصد، 16 درصد و 6 درصد آلوده به ترماتودهای کبدی بودند (05/0P<). از 500 رأس گاومیش مطالعه شده، ترماتود کبدی جدا نشد. میزان شیوع آلودگی انگلی در هر سه حیوان به‌طور معنی‌داری با افزایش سن بیشتر می‌شد (P<0.05). همچنین در گاوها و گوسفندان ماده، میزان آلودگی ترماتودهای کبدی در مقایسه با نرها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود(P<0.05). به‌طور معنی‌داری بیشترین میزان آلودگی در فصل تابستان و کمترین آن در فصل بهار مشاهده شد. بیشترین فراوانی انگلی و شدت آلودگی در همه حیوانات موردمطالعه مربوط به دیکروسلیوم دندریتیکوم و کمترین آن مربوط به فاسیولا ژیگانتیکا بود (P<0.05). بر اساس قیمت روز بازار، میزان خسارت‌های اقتصادی ناشی از ضبط کبد گاوها، گوسفندان و بزها به علت آلودگی‌های ترماتودهای کبدی به ترتیب402240000 (72/3656 دلار)،576576000 (6/5241 دلار) و 28545000 (5/259 دلار) ریال بود. به علت سابقه اپیدمی انسانی فاسیولیازیس و خسارت‌های اقتصادی ناشی از ضبط کبد در این منطقه، روش‌های کنترلی مؤثر پیشنهاد می‌گردد.
