ارزیابی مقاومت ارقام گوجه فرنگی علیه بیماری‌زایی جدایه‌های قارچ Alternaria alternata f.sp. lycopersici عامل بیماری شانکر ساقه

الموضوعات :

عادله ایوبی‌فر ¹ , داریوش شهریاری ² , مژده ملکی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران
2 - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیع استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ورامین، ایران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1436 تاريخ التأكيد : 05 الثلاثاء , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436

الکلمات المفتاحية: گوجه فرنگی, شانکر ساقه, Alternaria alternata, مقاومت ارقام,

ملخص المقالة :

در ایـن بـررسـی واکـنـش 27 رقـم از ارقـام گـوجـه فـرنـگـی مـوجـود در کـشـور بـا جـدایـه هـایAlternaria alternata f.sp. lycopersici جمع آوری شده از مناطق مختلف ارزیابی شد. بدین منظور ابتدا اقدام به جمع آوری جدایه هایA. alternata از مناطـق مختـلـف و جهت اثـبـات بیمـاری زایـی از رقـم گـوجـه فرنـگـی Peto Early-CH (رقم حساس به بیماری شانکر ساقه) استفاده شد. برای شناسایی عامل بیماری اندازه گیری های لازم به دو صورت ماکروسکوپی و میکروسکوپی صورت گرفت. به این ترتیب که رنگ پرگنه قارچ و سایر ویژگی های ماکروسکوپی آن روی محیط کشت بررسی و اندام های قارچی نیز زیر میکروسکوپ بررسی شدند و برای هر جدایه میانگین قطر100 اسپور و کنیدیوفور محاسبه گردید. سایر مشخصات نظیر تعداد دیواره، اندازه طول و عرض و رنگ نیز مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام آزمایش از بین نمونه های جمع آوری شده یک جدایه بر اساس شاخص شدت بیماری بر روی رقم حساس انتخاب گردید. گیاهچه های ارقام انتخاب شده پس از کاشت و انتقال به گلدان ها در شرایط گلخانه با سوسپانسیون جدایه قارچی عامل مزبور در آزمایشات جداگانه مایه زنی شدند. برای اندازه گیری درصد وقوع بیماری (Disease severity index) روی ساقه، پس از سپری شدن دوره کمون و ظهور علایم بیماری، وضعیت آلودگی گیاهچه ها و هر جدایه جهت محاسبه شاخص شدت بیماری درتیمار ها، بوته ها از نظر گسترش طولی و عمق لکه-های شانکر در قسمت-های طوقه و ساقه ارزیابی شد و بر اساس مقیاس نمره دهی از صفر تا 5 درجه آلودگی تعیین شد. نتایج ارزیابی-ها نسبت به شانکر ساقه نشان داد که سه رقم Ps 550 و Xamen و Super Set در ارزیابی سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در ساقه ارقام مورد بررسی، کم ترین سطح پیشرفت را نشان دادند و به عنـوان ارقـام مقاوم شناختـه شدند. به منظـور بررسـی تولیـد ترکیبـات خـارج سلولـی توسط قارچ و تعیین نقش آن در ایجـاد بیماری، جـدایـه های عامل بیماری در محیـط PDB (محیـط کشت سیب زمینی- دکستـروز مایع) Potato Dextrose Broth کشت شدند. گیاهچه ها و برگچه های گوجه فرنگی برای بررسی حساسیت به ترشحات برون سلولی (توکسین) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج زیست سنجی برگ و گیاهچه ها و واکنش برگ ها با نتایج حاصل از واکنش ارقام روی ساقه مشابه نبودند اما با توجه به اینکه این بیماری بیش ترین خسارت را روی ساقه گوجه فرنگی ایجاد می نماید سه رقم ذکر شده می تواند به عنوان رقم نسبتا مقاوم معرفی شوند.