تأملی در نقش تعلیمی داستان‌های شاه‌نامه*

الموضوعات : Research Allegory in Persian Language and Literature

مریم رضایی بیگی ¹ , علی سلیمی ²

1 - مربی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی: واحد کرمانشاه ـ ایران
2 - دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه

تاريخ الإرسال : 19 الأربعاء , جمادى الأولى, 1433 تاريخ التأكيد : 04 الإثنين , رمضان, 1433 تاريخ الإصدار : 07 الأربعاء , محرم, 1434

الکلمات المفتاحية: فردوسی, Shahnameh, Ferdowsi, شاه‌نامه, خردورزی ایرانیان, آموزه‌های تعلیمی, باورهای دینی, Iranian Wisdom, Educational instructions, religious beliefs of the Shahnameh,

ملخص المقالة :

با وجود این که شاه‌نامه فردوسی سراسر رزم و بزم و جوشش است، اما اشارات تعلیمی فراوانی، پیرامون عبرت گرفتن از دنیا در آن وجود دارد. این شاه کار سترگ، در قالب توصیف زندگانی شهریاران و پهلوانان، زیباترین و آموزنده ترین وصف‌ها را دربارۀ مرگ و زندگانی بیان نموده است. این کتاب، از سر تا به بُن، نفس گرم حکیمی را با خود دارد که با هنرمندی تمام، خردورزی ایرانیان را با باورهای اسلامی پیوند زده، ترکیبی متوازن از اندیشه‌های انسانی در امر تعلیم و تربیت خلق نموده است. در جای جای این اثر جاودان، شکوفایی و سپس پرپر شدن زندگی پادشاهان با دیده عبرت نگریسته شده است. حکیم توس، در لابلای شرح حال آنها، خوشی ها را با نا کامی ها در هم آمیخته است و از آنجا که نگرش او ملهم از بینش دینی است، مرگ برای او به منزله نردبان انتقال از جهان فانی به سرای باقی است. علاوه بر این، نگاه او به دنیا، به منزله دار مکافات، از ویژگی‌های بارز اندیشه حاکم بر شاه‌نامه است و غالب قهرمانان او، در همین دنیا به سزای کردار خویش می‌رسند.