تأثیر تیمار آنزیمی ترانس گلوتامیناز بر پروتئولیز و لیپولیز پنیر سفید آب نمکی کم چرب تلفیق شده با پروتئین های آب پنیر طی دوره رسیدن
الموضوعات :حسین جوینده 1 , عرفان دانش 2 , مصطفی گودرزی 3
1 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم دام و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی خوزستان، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم دام و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی خوزستان، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده بیوسیستم، دانشگاه تهران، کرج، ایران
الکلمات المفتاحية: آنزیم ترانس گلوتامیناز, ایزوله پروتئینی آب پنیر, پروتئولیز, پنیر سفید آب نمکی کم چرب, لیپولیز,
ملخص المقالة :
مقدمه: کاهش چربی، ویژگی های مختلف پنیر را به گونه ای منفی تحت تاثیر قرار می دهد. می توان با تیمار ترانس گلوتامیناز پنیر سفید آب نمکی کم چرب تلفیق شده با پروتئین های آب پنیر، به محصولی با ویژگی های رئولوژیکی مشابه با پنیر پر چرب دست یافت. هدف از این پژوهش، بررسی تغیییرات شاخص های پروتئولیز و لیپولیز این پنیر طی دوره رسیدن بود. مواد و روش ها: سه نمونه آزمایشی پنیر شاهد پرچرب (3% چربی شیر)، شاهد کم چرب (1% چربی شیر) و پنیر کم چرب تیمار شده با ترانس گلوتامیناز (1% چربی، 9/0 واحد ترانس گلوتامیناز به ازای هر گرم پروتئین شیر، 5 گرم ایزوله پروتئینی آب پنیر به ازای هر لیتر شیر) تولید، و ویژگی های فیزیکوشیمیایی، شاخص های پروتئولیز و لیپولیز و خصوصیات ارگانولپتیکی آن ها در 3، 20، 40 و 60 روز پس از تولید مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: طی دوره رسیدن، شاخص های پروتئولیز و لیپولیز همه نمونه ها افزایش نشان داد (05/0p<) ولی شیب افزایش آنها کاهش پیدا کرد. کاهش چربی باعث کاهش چشمگیر سرعت پروتئولیز و لیپولیز پنیر سفید آب نمکی شد (05/0p<)، این در حالی بود که تیمار آنزیمی شیر کم چرب همراه با تلفیق پروتئین های آب پنیر به فرمولاسیون آن، با کاهش آب اندازی پنیر حاصله، باعث ارتقای شاخص های پروتئولیز و لیپولیز شد (05/0p<). طی دوره رسیدن، کاهش سرعت تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر نسبت به انواع متوسط و بلند زنجیر به مراتب شدیدتر بود که احتمالا به دلیل شرکت آنها در واکنش های تولید ترکیبات عامل عطر و طعم بوده است. با افزایش زمان رسیدن، عطر و طعم نمونه تیمار شده با آنزیم ترانس گلوتامیناز به گونه قابل ملاحظه ای بهبود پیدا کرد (05/0p<) ولی همچنان کمتر از نمونه پرچرب مورد پسند مصرف کنندگان قرار گرفت (05/0p<). نتیجه گیری: تلفیق پروتئین های آب پنیر به همراه تیمار آنزیمی ترانس گلوتامیناز سبب بهبود واکنش های لیپولیز و پروتئولیز در پنیر کم چرب طی دوره رسیدن می شود و در نتیجه آن ویژگی های ارگانولپتیکی آن بهبود می یابد.
دانش، ع.، جوینده، ح. و گودرزی، م. (1395). تأثیر تیمار آنزیمی ترانسگلوتامیناز و ایزوله پروتئین آبپنیر برویژگیهای فیزیکوشیمیایی، بافتی و ارگانولپتیکی پنیر سفید آبنمکی کمچرب. فصلنامه علمی پژوهشی علوم و صنایع غذایی ایران، ]در دست چاپ[.
کرمی، م.، احسانی، م.ر.، موسوی، م. ع.، رضایی، ک. ا. و صفری، م. (1388). تاثیر مدت زمان رسیدن بر پروفیل اسیدهای چرب، ریزساختار و خواص حسی پنیر UF فتا. مجله مهندسی بیوسیستم ایران، سال یکم، شماره 40، صفحات 110-101.
Aminifar, M. & Emam-Djomeh, Z. (2014). Changes of texture, microstructure and free fatty acid contents of Lighvan cheese during accelerated ripening with lipase. Journal of Agricultural Science and Technology, 16(1), 113-123.
AOAC. (2000). Official Methods of Analysis. 17th ed, Association of Official Analytical Chemists, Gaithersburg, Maryland, USA.
Banks, J. M. (2004). The technology of low‐fat cheese manufacture. International Journal of Dairy Technology, 57(4), 199-207.
Broadbent, J. R., McMahon, D. J., Oberg, C. J. & Welker, D. L. (2001). Use of exopolysaccharide-producing cultures to improve the functionality of low fat cheese. International Dairy Journal, 11(4), 433-439.
Collins, Y. F., McSweeney, P. L. & Wilkinson, M. G. (2003). Lipolysis and free fatty acid catabolism in cheese: a review of current knowledge. International Dairy Journal, 13(11), 841-866.
Costa, N. E., Hannon, J. A., Guinee, T. P., Auty, M. A. E., McSweeney, P. L. H. & Beresford, T. P. (2010). Effect of exopolysaccharide produced by isogenic strains of Lactococcus lactis on half-fat
Cheddar cheese. Journal of Dairy Science, 93(8), 3469-3486.
Dulley, J. R. & Grieve, P. A. (1974). Volatile fatty acid production in Cheddar cheese. Australian Journal of Dairy Technology, 29(3), 120.
Garcia-Lopez, S., Echeverria, E., Tsui, I. & Balch, B. (1994). Changes in the content of conjugated linoleic acid (CLA) in processed cheese during processing. Food Research International, 27(1), 61-64.
Georgala, A., Moschopoulou, E., Aktypis, A., Massouras, T., Zoidou, E., Kandarakis, I. & Anifantakis, E. (2005). Evolution of lipolysis during the ripening of traditional Feta cheese. Food Chemistry, 93(1), 73-80.
Katsiari, M. C. & Voutsinas, L. P. (1994). Manufacture of low-fat Feta cheese. Food Chemistry, 49(1), 53-60.
Katsiari, M. C., Voutsinas, L. P., Kondyli, E. & Alichanidis, E. (2002). Flavour enhancement of low-fat Feta-type cheese using a commercial adjunct culture. Food Chemistry, 79(2), 193-198.
Khosrowshahi, A., Madadlou, A., zadeh Mousavi, M. E. & Emam-Djomeh, Z. (2006). Monitoring the chemical and textural changes during ripening of Iranian White cheese made with different concentrations of starter. Journal of Dairy Science, 89(9), 3318-3325.
Kondyli, E., Massouras, T., Katsiari, M. C. & Voutsinas, L. P. (2003a). Lipolysis and volatile compounds in low-fat Kefalograviera-type cheese made with commercial special starter cultures. Food Chemistry, 82(2), 203-209.
Kondyli, E., Massouras, T., Katsiari, M. C. & Voutsinas, L. P. (2003b). Free fatty acids and volatile compounds in low-fat Kefalograviera-type cheese made with commercial adjunct cultures. International Dairy Journal, 13(1), 47-54.
Kuchroo, C. N. & Fox, P. F. (1982). Soluble nitrogen in cheddar cheese: comparison of extraction procedures. Milchwissenschaft, 37, 331-335.
Madadlou, A., Mousavi, M. E. & Farmani, J. (2007). The influence of brine concentration on chemical composition and texture of Iranian white cheese. Journal of Food Engineering, 81(2), 330-335.
Marshal, R.T. (1992). Standard methods for the examination of dairy products. pp: 271-272.
Metcalfe, L. D., Schmitz, A. A. & Pelka, J. R. (1966). Rapid preparation of fatty acid esters from lipids for gas chromatographic analysis. Analytical Chemistry, 38(3), 514-515.
Mleko, S., Gustaw, W., Glibowski, P. & Pielecki, J. (2004). Stress relaxation study of UF-milk cheese with transglutaminase. Egyptian Journal of Dairy Science, 32, 237-244.
Özer, B., Hayaloglu, A. A., Yaman, H., Gürsoy, A. & Şener, L. (2013). Simultaneous use of transglutaminase and rennet in white-brined cheese production. International Dairy Journal, 33(2), 129-134.
Park, Y. W. (2001). Proteolysis and lipolysis of goat milk cheese. Journal of Dairy Science, 84, E84-E92.
Rahimi, J., Khosrowshahi, A., Madadlou, A. & Aziznia, S. (2007). Texture of low-fat Iranian white cheese as influenced by gum tragacanth as a fat replacer. Journal of dairy science, 90(9), 4058-4070.
Ritvanen, T., Lampolahti, S., Lilleberg, L., Tupasela, T., Isoniemi, M., Appelbye, U. & Uusi-Rauva, E. (2005). Sensory evaluation, chemical composition and consumer acceptance of full fat and reduced fat cheeses in the Finnish market. Food Quality and Preference, 16(6), 479-492.
Romeih, E. A., Michaelidou, A., Biliaderis, C. G. & Zerfiridis, G. K. (2002). Low-fat white-brined cheese made from bovine milk and two commercial fat mimetics: chemical, physical and sensory attributes. International Dairy Journal, 12(6), 525-540.
Rudan, M. A., Barbano, D. M., Yun, J. J. & Kindstedt, P. S. (1999). Effect of fat reduction on chemical composition, proteolysis, functionality, and yield of Mozzarella cheese. Journal of Dairy Science, 82(4), 661-672.
Sabbagh, N., Gheisari, H. R. & Aminlari, M. (2010). Monitoring the chemical and microbiological changes during ripening of Iranian probiotic low-fat white cheese. American Journal of Animal and Veterinary Sciences, 5(4), 249-257.
Sahan, N., Yasar, K., Hayaloglu, A. A., Karaca, O. B. & Kaya, A. (2008). Influence of fat replacers on chemical composition, proteolysis, texture profiles, meltability and sensory properties of low-fat Kashar cheese. Journal of Dairy Research, 75(01), 1-7.
Sayadi, A., Madadlou, A. & Khosrowshahi, A. (2013). Enzymatic cross-linking of whey proteins in low fat Iranian white cheese. International Dairy Journal, 29(2), 88-92.
Sousa, M. J., Ardö, Y. & McSweeney, P. L. H. (2001). Advances in the study of proteolysis during cheese ripening. International Dairy Journal, 11(4), 327-345.
Urbach, G. (1997). The flavour of milk and dairy products: II. Cheese: contribution of volatile compounds. International Journal of Dairy Technology, 50(3), 79-89.
Zalazar, C. A., Zalazar, C. S., Bernal, S., Bertola, N., Bevilacqua, A. & Zaritzky, N. (2002). Effect of moisture level and fat replacer on physicochemical, rheological and sensory properties of low fat soft cheeses. International Dairy Journal, 12 (1), 45-50.
Zerfiridis, G. K. (2001) Soft cheeses. In: G. K. Zerfiridis (Ed.), Technology of dairy products, I: Cheese-making. Thessaloniki, Greece: Giaxoudi-Giapouli. (pp. 155–198).
