طراحی الگوی برنامه درسی چند فرهنگی دوره متوسطه مبتنی بر نظریه بوم شناختی برونفن برنر

الموضوعات : Research in Curriculum Planning

جواد کیهان ¹ , دریا کیان ²

1 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
2 - دانشجوی دکتری علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , شوال, 1445 تاريخ التأكيد : 17 الأحد , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 08 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: برنامه درسی, آموزش چندفرهنگی, نظریه بوم شناختی برونفن برنر, طراحی الگو, دوره متوسطه,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر نظریه بوم‌شناختی برونفن‌برنر برای دوره متوسطه انجام شد. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای قیاسی بوده و جامعه آماری را کلیه مطالعات داخلی و خارجی در 20 سال اخیر تشکیل می­دادند. نمونه‌ها به‌صورت هدفمند و بر اساس اشباع نظری انتخاب و میزان توافق درون‌موضوعی 0.92 برآورد گردید. داده‌ها با تحلیل مضمون پردازش شدند. نتایج نشان داد که طراحی برنامه درسی چندفرهنگی باید در چارچوب چهار سطح زیست‌بومی برونفن‌برنر (ریزسیستم، میان‌سیستم، برون‌سیستم و کلان‌سیستم) انجام شود. در ریزسیستم، تأکید بر احترام به تفاوت‌های فرهنگی، پرورش هویت چندفرهنگی و تقویت مهارت‌های همزیستی مسالمت‌آمیز در تعاملات روزانه دانش‌آموزان است. در میان‌سیستم، تعامل خانواده و مدرسه، برنامه‌های آموزشی مشارکتی و همکاری با نهادهای اجتماعی برای توسعه رویکردهای بین‌فرهنگی مطرح می‌شود. در برون‌سیستم، حمایت دولت، تأمین منابع آموزشی چندفرهنگی و نقش رسانه‌ها در تقویت ارزش‌های فرهنگی اهمیت دارد. در کلان‌سیستم، تأثیر سیاست‌های کلان آموزشی، عدالت اجتماعی و پذیرش فرهنگ‌های بومی و اقلیت‌ها مورد توجه است، بر این اساس، الگوی پیشنهادی برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر الگوی کلاین در نه عنصر اساسی شامل اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری، مواد و منابع آموزشی، فعالیت‌های یادگیری، گروه‌بندی دانش‌آموزان، فضا، زمان و ارزشیابی تدوین شد. این الگو با درهم‌تنیدگی سطوح زیست‌بومی و عناصر برنامه درسی، رویکردی جامع برای آموزش چندفرهنگی ارائه می‌دهد و موجب تقویت تعاملات بین‌فرهنگی، پذیرش تنوع فرهنگی و توسعه اجتماعی پایدار در نظام آموزشی می‌شود.