تأثیر مکتب رمانتیسم بر روزنامۀ عرفان

الموضوعات : فصلنامه بهارستان سخن

زهرا زحمانی ¹ , محبوبه خراسانی ² , مرتضی رشیدی آشجردی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 03 السبت , ربيع الأول, 1443 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: رمانتیسم, عاشقانه, روزنامۀ عرفان, ادبیّات ترجمه‌ای,

ملخص المقالة :

در دورۀ پهلوی اوّل مطبوعات فروغ چندانی نداشت. در حقیقت دوران سلطنت پهلوی اوّل را باید دورۀ خاموشی و رکود مطبوعات به‌ حساب آورد. در این شرایط زمینه براى رشد ادبیّات ژورنالیستى به شیوۀ دوران مشروطیّت فراهم نبود و قلم ها و اندیشه ها، خود به‌ خود و یا با هدایت دستگاه رضاشاهی، به سمت جنبه هاى کم خطر ادبیّات مانند ترجمه سوق یافتند. در دورۀ پهلوی اوّل بیشترین ترجمه‌ها در حوزۀ ادبیّات بوده که با بررسی مطالب این حوزه، تأثیر خاص رمانتیسم مشاهده می‌شود و به‌ تبع آن، روزنامۀ عرفان با ربع قرن فعالیّت نیز از این روش دور نبوده است. در مقالۀ پیش رو به ادبیّات ترجمه‌ای و عاشقانه‌های ادبی روزنامۀ عرفان پرداخته می‌شود. برای بررسی و مطالعة جنبۀ ادبی نشریۀ عرفان از روش تحقیق استفاده از داده‌های موجود و تکنیک تحلیل محتوا بهره گرفته‌ شده است. جامعۀ آماری، مطالب ادبی درج‌شده در روزنامۀ عرفان است. از مؤلّفه‌های مکتب رمانتیسم هیجان و احساس، رتبۀ اوّل را در روزنامه به خود اختصاص داده است. شور و هیجان در متون روزنامۀ عرفان موج می‌زند و مخاطب را به دنیای عشق و اشتیاق می‌برد. عشق از مهم‌ّترین درون‌مایه‌های مطالب درج ‌شده است.

المصادر:

فهرست منابع و مآخذ

الف- کتابنامه

• آژند، یعقوب، (1363)، ادبیّات نوین ایران، تهران، امیرکبیر.


• انصاری، هرمز، (1379)، مقدّمه‌ای بر جامعه‌شناسی اصفهان، تهران، نقش‌جهان.


• انوشه، حسن، (1376)، فرهنگ‌نامه ادب فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.


• اخضری، علی؛ منتظرالقائم، اصغر، (1386)، مشاهیر مطبوعاتی اصفهان (مدفون در تخت فولاد) تهران: کانون پژوهش.


• باوره، موریس، (1386)، «تخیل رمانتیک»(مجموعه مقالات رمانتیسم)، مترجم: فرشید شیرازیان، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.


• تسلیمی، علی (1383)، گزاره‌هایی در ادبیّات معاصر ایران (شعر)، تهران: اختران.


• جعفری، مسعود، (1386)، سیر رمانتیسم در ایران از مشروطه تا نیما، تهران: نشر مرکز، چاپ اوّل.


• خواجات، بهزاد، (1391)، رمانتیسم ایرانی، تهران: بامداد نو.


• دستغیب، علی، (1356)، نیما یوشیج نقد و بررسی، تهران: انتشارات پازند.


• زرین‌کوب، غلامحسین (1358)، چشم‌انداز شعر فارسی، تهران: توس، چاپ اوّل.


• سلامی، غلامرضا و روستایی، محسن (1376)، اسناد مطبوعات ایران (1320-1332)، ج سوم، تهران: سازمان اسناد ملی.


• سلطان، مرتضی، (1369)، «کتاب‌شناسی مطبوعات ایران»، رسانه، شماره 3، صص85-81.


• سیّد حسینی، رضا (1381)، مکتب‌های ادبی، تهران: نگاه.


• شریفی، محمّد، (1387)، فرهنگ ادبیّات فارسی، تهران: نشر نو.


• شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1359)، ادوار شعر فارسی، تهران: توس.


• صدرهاشمی، محمّد، (1363)، تاریخ جراید و مجلات ایران، (جلد 4) اصفهان: کمال.


• طاهباز، سیروس، (1368)، برگزیده آثار نیما یوشیج، تهران انتشارات بزرگمهر، چاپ اوّل.


• لوکاچ، گنورک و دیگران، مجموعه مقالات رمانتیسم، مترجم: مراد فرهادپور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد، چاپ دوم.


• میر صادقی، میمنت، (1373)، واژه‌نامه هنر شاعری، تهران: انتشارات مهناز، چاپ اوّل.


• میرعابدینی، حسن، (1377)، صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد 4، تهران: چشمه.


• ناتل خانلری، پرویز (1325)، گزارش نخستین کنگره نویسندگان ایران. تهران: بی‌جا.


• ولک، رنه، (1377)، مفهوم رمانتیسم در تاریخ ادبی ایران، مترجم: مجتبی عبداله‌نژاد، مشهد: چاپ اوّل.

 

ب- مقالات و مجلات

• - انوشیروانی، علیرضا، (1389)، «ضرورت ادبیّات تطبیقی در ایران»، ادبیّات تطبیقـی فرهنگسـتان زبـان و ادب فارسی، شماره اوّل، صص 38-6.


• ثروت، منصور (1382)، «مکتب رمانتیسم»، پیک نور، شمارة 2، صص: 58-40.


• جوادی، محمّدحسین و آسیب‌پور، محسن، (1387)، «طبقه‌بندی انواع ادبی از منظر نظریّه‌پردازان مکتب رمانتیسم»، نقد زبان و ادبیّات فارسی، شماره 1، صص: 56-33.


• دادخواه، حسن؛ حیدری، محسن (1385)، «رمانتیسم در شعر بدرشاکرالسیاب»، نشریه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 19، پیاپی 16، صص:140-129.


• زندیه، حسن و اسماعیلی، محسن (1390)، «روح نامرئی شعر فارسی و تأثیر عامل‌های سیاسی و اجتماعی عصر پهلوی بر فرازوفرود رمانتیسم فارسی»، جستارهای تاریخی، سال 12، شمارة 1، صص: 156-127.


• کولائیان، فردین، (1380)، «مطبوعات ایران در قرن بیستم»، ماه، شماره 2، صص58-40 .


• مرکز مطالعات و هماهنگی فرهنگی شورای عالی فرهنگ و هنر، ترجمه در نیم‌قرن اخیر، ج 4، صص:71-49.

 

ج- نشریه ها

• اخگر، مدیرمسئول: امیرقلی امینی، روش انتشار: اجتماعی- شهری، آغاز انتشار: 1306


• ارژنگ، مدیرمسئول: میرزا عبدا... وزیرزاده، روش انتشار: فکاهی و کاریکاتور، آغاز انتشار: 1306


• افسانه، مدیر مسئول: محمد رمضانی، روش انتشار: ادبی- فرهنگی، آغاز انتشار: 1309


• صدای اصفهان، مدیرمسئول: محمّدعلی مکرم حبیب آبادی، روش انتشار: اجتماعی، طنز و فکاهی، آغاز انتشار: 1304


• عرفان، مدیرمسئول: احمد عرفان، روش انتشار: ادبی- علمی، آغاز انتشار: 1306


• عنقا، مدیرمسئول: اسدالله گلپایگانی، روش انتشار اخلاقی- ادبی- اجتماعی- فکاهی، آغاز انتشار: 1305


• فرهی، مدیر مسئول: آقا میرزا بهاءالدّین، روش انتشار: ادبی- فلسفی، آغاز انتشار: 1304


• گیتی نما، مدیرمسئول: مهدی اژئی، روش انتشار: علمی- ادبی- سیاسی- تاریخی- کاریکاتور، آغاز انتشار: 1309