نقش عنصر گفت‌وگو در رابطه‌ مرید و مراد بر مبنای نظریه سازنده‌گرایی در منطق‌الطیر عطار

الموضوعات :

عفت سادات غفوری ¹ , غلامرضا پیروز ² , سیاوش حق جو ³ , سهیلا هاشمی ⁴

1 - دانشگاه مازندران
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسیدانشگاه مازندران
4 - دانشیارعلوم تربیتی دانشگاه مازندران

تاريخ الإرسال : 24 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: تعلیم, منطق‌الطیر, سازنده‌گرایی, گفت‌وگو, ویگوتسکی,

ملخص المقالة :

عنصر گفت‌وگو در حوزه‌ ادبیات، ظرفیت و افق تازه‌ای برای خوانش متون به دست داده است. عطار با بهره‌گیری از این عنصر، در رابطه‌ تربیتی مراد و مرید، در پی تبیین فرایند سیر و سلوک عارفانه با رهبری مراد و رسیدن به یک دگردیسی شخصیتی است. همسو با آن در تعلیم و تربیت نیز نوعی تعامل کلامی و فکری بین مربی و متربی در جهت رسانیدن او به کمال فکری و شخصیتی وجود دارد. بنابراین همانندی‌های درخور تأمّلی، برای ایجاد یک تعامل مدبّرانه بین سیر و سلوک عارفانه و تعلیم و تربیت به چشم می‌خورد. این مقاله با نگاهی نو، در صدد است تا در حوزه‌‌ ادب عرفانی بدین عنصر بپردازد و با بازخوانی رابطه‌ مراد و مرید بر اساس نظریه‌ سازنده‌گرایی، همخوانی روایت عطار از سیر پرندگان به سوی سیمرغ را بررسی و تحلیل نماید. در ساختار این داستان تمثیلی، ضمن تمرکز بر مسأله گفت‌وگو، به عنوان عنصر کانونی و انسجام‌بخش، کارکردهای این نظریه مورد بررسی قرار می‌گیرند. بنابراین پیشبرد این اثر با تکیه بر گفت‌وگو است که موجب برجسته شدن، درک دیگری، مشارکت و سازماندهی گروهی می‌شود.

المصادر:

قرآن مجید.

اسلاوین، رابرت.1385.روانشناسی تربیتی، نظریه و کاربست. ترجمه‌یحیی سید محمدی. تهران: دوران.

بوهم، دیوید. 1381.درباره‌ دیالوگ. تدوین لی نیکول. ترجمه‌ محمدعلی حسین نژاد. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.

بیابانگرد، اسماعیل. 1384.روانشناسی تربیتی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

پورنامداریان، تقی. 1382.دیدار با سیمرغ. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.

پیراوی ونک، مرضیه. 1393. زبان در تفکر هایدگر. چاپ اول. تهران: ایران

جعفری، محمدتقی.1360. عرفان اسلامی. چاپ چهارم. تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.

دیهیمی، خشایار.1383. «اخلاق.فصلمشترکعرفانوسیاست»درگفت‌وگوهاییدرباره‌عرفانوانسانامروز.بهکوششمژگانایلانلو.تهران: مؤسسهتحقیقاتوتوسعه‌علومانسانی.

رمضانی، رضا. 1379. «عرفان پویا از نگاه امام خمینی»،مجلهپژوهش‌های فلسفی - کلامی.ش 4. صص74-93.

زرین کوب، عبدالحسین. 1376. بحر در کوزه. چاپ هفتم. تهران: علمی.

ــــــــــــــــــــــ . 1379. صدای بال سیمرغ. چاپ دوم. تهران: سخن.

ــــــــــــــــــــــ .1380.ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.

سروش، عبدالکریم. 1378.تجربهنبوی.تهران:صراط.

سوسور، فردیناند. 1378. درس‌های زبانشناسی همگانی. ترجمه نازیلا خلخالی. تهران. فروزان.

سیف، علی اکبر. 1386.روانشناسی پرورشی نوین. روانشناسی یادگیری وآموزش. تهران: دوران.

صادقی شهپر، علی و رضا صادقی شهپر. 1392.«بررسی تطبیقی مراحل سلوک در منطق‌الطیر عطار و یوگاسوتره‌های پاتنجلی»،فصلنامۀادبیات عرفانی و اسطورهشناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، س 9 ـ ش 31.

عطار نیشابوری، فرید‌الدین. ۱۳۸۷.منطق‌الطیر .به اهتمام سید صادق گوهرین. چاپ هفتم. تهران: علمى و فرهنگى.

غزالی، محمد. 1417.احیاء علوم الدین. .ج 3 بیروت: دارالمعرفه.

فتوحی، محمود. 1391. بلاغت تصویر. تهران: سخن

فرمیهنی فراهانی، محسن. 1383. پست مدرنیسم و تعلیم و تربیت. تهران: آییژ

فروزانفر، بدیع الزمان. 1340. شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: دهخدا.

قاضی مرادی، حسن.1392. شوق گفت‌وگو و گستردگی فرهنگ تک گویی در میان ایرانیان. تهران:دات

کهنمویی، ژاله. 1383. «چندآوایی در متون داستانی»،پژوهش‌نامه‌ زبان‌های خارجی دانشگاه تهران. ش16.صص5-16.

لوریا، الکساندر. 1376. زبان و شناخت. ترجمه‌ حبیب الله قاسم‌زاده. تهران: فرهنگان.

محمدی، هاشم.1387. «از منظومة فنیکس تا منطق‌الطیر عطار و استرالیا»،فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، س 4 ـ ش 12. صص81-98.

مصفا، مظاهر. 1343.«تعلیم و تربیت عرفانی»،ماهنامه‌ آموزش و پرورش. دوره سی و چهارم. ش6.صص8-18.

ملکیان، مصطفی. 1381. «گفت‌وگوی تمدن‌ها»، ضرورت فرهنگی». پل فیروزه. ش اول. صص25-48

نقیب زاده. عبدالحسین. 1377. نگاهی به فلسفه‌ آموزش و پرورش. تهران: طهوری.

نوحی، نزهت. 1387. «از دنیای چاوسر تا عرفان عطار(نگاهی به مجلس مرغان و منطق‌الطیر)»، فصلنامه‌ تخصصی عرفان. سال چهارم. ش15. صص57-88.

ویگوتسکی، لوسموویچ. 1371. اندیشه وزبان. ترجمه‌ حبیب الله قاسم‌زاده. تهران: فرهنگان.

 

English Sources

Aviram .M (2000). Beyond Constructivism: Autonomy-Oriented Education, Studies in Philosophy and Education.19: 465–489

Holzman, M. (1984). "Evidence for a reciprocal model of language development". Journal of Psycholinguistic Research 13, 119-146

Jarvis, peter ,(2003),The Theory & Practice of Learning, Psychology Press,Kogan PagePublisher

Snowman, Mccawn. & Biehler. (2009). Psychology applied to teaching. (12ed). Wadsworth cengage learning press

Vavrus. F (2009). The Cultural Politics of Constructivist Pedagogies: Teacher Education Reform in the United Republic of Tanzania

Vygotsky, L.S. )1962(,Thought and language. Cambridge, Mass.: MIT Press.

References

The Holy Qurān.

'Attār-e Neishābouri, Farid-oddin. (2008/1387SH). Manteq-ol-tayr. With the effort of Sādegh Gowharin. 7^th ed. 'Elmi va farhangi.

Biyabāngard, Esmāeil. (2005/1384SH). Ravānshenāsi-ye tarbiyyati.Tehran:Markaz-e nashr-e dāneshgāhi.

Bohm, David. (2002/1381SH). Darbāreh-ye diāloge. (On Dialogue).Ed. byLee NicholTr. by Mohammad 'Ali Hossein-Nezhād. Tehrān: Daftar-e pazhuhesh-hā-ye farhangi.

Deyhimi, Khashāyār. (2004/1383SH). "Akhlāgh fasl-e moshtarak-e 'erfān va siyāsat" goft-o gou-hā-yi dar bāreh-ye 'erfān va ensān-e emrouz. With the effort of Mozhgān Ilānlou. Tehrān: Mo'asseseh-ye tahghigāt va tovse'eh-ye 'oloum-e ensāni.

Farmihani Farāhāni, Mohsen. (2004/1383SH). Post Modernism va Ta'lim va tarbiyat. Tehrān. Ᾱyizh.

Forouzānfar, Badi'-ozzamān. (1961/1340SH). Sharh-e ahvāl va naghd va tahlil-e Ᾱsār-e sheikh Farid-eddin 'Attār-e Neishābouri. Tehrān: Dehkhodā.

Fotouhi, Mahmoud. (2012/1391SH). Balāghat-e tasvir. Tehrān. Sokhan.

Ghazzāli, Mohammad. (1417H). Ehyā'-e 'oloum-eddin. Vol.3. Beyrout: Dār-ol-ma'refeh.

Ghāzi Morādi, Hasan. (2013/1392SH). Showgh-e goft-o-gou va gostardegi-ye farhang-e tak gouyi dar miyān-e Iranian. Tehrān: Dāt.

Ja'fari, Mohammad Taghi. (1981/1360SH). 'Erfān-e eslāmi. 4^th ed. Tehrān: Mo'asseseh-ye tadvin va nashr-e āsār-e 'Allāmeh Ja'fari.

Kahnemouyipour, Zhāleh. (2004/1383SH). "Chand āvāei dar motoun-e dāstāni".Pazhuhesh-nāmeh-ye zabān-hā-ye khārejiTehrān University. No.16. Pp. 5-16.

Luriā , Alexānder. (1997/1376SH). Zabān va shenākht(Language and Cognition). Tr. by Habib-ollah Ghāsem-Zādeh. Tehrān: Farhangān.

Malekiyān, Mostafā. (2002/1381SH)."Goft-o-Gou-ye Tamaddon-hā zarourat-e farhangi".Pol-e Firouzeh. No.1. Pp. 25-48.

Mohammadi, Hāshem. (2008/1387SH)."Az manzoumeh-ye phenix tā mantegh-ol-tayr-e 'Attār va Australia".Āzād University Quarterly Journal of Mytho- mystic Literature. Year 4. No.12. Pp. 81-98.

Mosaffā, Mazāher. (1964/1343SH). "Ta'lim va tarbiyat-e 'erfāni".Ᾱmouzesh va parvaresh. 34^th Period. No.6. Pp.8-18.

Naghib-Zadeh, 'Abd-ol-Hossein. (1998/1377SH). Negāhi be falsafeh-ye āmouzesh va parvaresh. Tehrān: Tahouri.

Nouhi, Nozhat. (2008/1387SH). "Az donyā-ye Chausser tā 'erfān-e 'attār (negāhi be majles-e morqān va mantegh-ol-tayr)".The Quarterly Journal of 'Erfān. 4^th Year. No. 15. Pp.57-88.

Pirāvi Vanak, Marziyyeh. (2014/1393SH). Zabān dar tafakkor-e Heiddeger. 1^st ed. Tehrān: Irān.

Pour-Nāmdāriyān, Taghi. (2003/1382SH). Didār bā Simoorq. Tehrān: Pazhesh-gāh-e 'oloum-e ensāni va motāle'āt-e farhangi.

ghazzāli, Mohammad. (1417H). Ehyā'-e 'oloum-eddin. Vol.3. Beyrout: Dār-ol-ma'refeh.

Ramazāni, Rezā. (2000/1379SH). "'Erfān-e pouyā az negāh-e Imām Komeini". Pazhuhesh-hā-ye falsafi-kalāmi. No. 4. Pp. 74-93.

Sādeghi Shahpar, 'Ali and Rezā Sādeghi Shahpar. (2013/1392SH). "Barresi-ye tatbighi-ye marāhel-e solouk dar mantegh-ol-tayr-e 'Attār va yougā soutreh-h ā-ye Pātanjil".Āzād University Quarterly Journal of Mytho- mystic Literature. Year 9. No. 31.

Saussure, Ferdinand de. (1999/1378SH). Dars-hā-ye zabān-shenāsi-ye hamegāni(Course in General Linguistics). Tr. by Nāzilā Khalkhāli. Tehrān. Forouzān.

Seyf, 'AliAkbar. (2007/1386SH). Ravān-shenāsi-ye yādgiri va Ᾱmouzesh. Tehrān. Dowrān.

Slavin, Robert. (2006/1385SH). Ravānshenāsi-ye tarbiyati, nazariyyeh va kārbast(Educational Psychology). Tr. by.Yahyā Seyyed Mohammadi. Tehrān: Dowrān.

Soroush, 'Abd-ol-Karim. (1999/1378SH). Tajrobeh-ye nabavi. Tehrān. Serāt.

Vygotsky, Lev. (1992/1371SH).Andisheh va Zabān (Thought and Language). Tr. by Habib-ollāh Ghāsem- Zādeh. Tehrān: Farhangān.

Zarrinkoub, 'Abd-ol-Hossein. (1997/1376SH). Bahr dar kouzeh. 7^th ed. Tehrān: 'Elmi.

Zarrinkoub, 'Abd-ol-Hossein. (2000/1379SH). Sedāye bāl-e Simorq. 2^nd ed.Tehrān: Sokhan.

Zarrinkoub, 'Abd-ol-Hossein. (2001/1380SH). Arzesh-e mirās-e soufiyyeh. Tehrān: Amirkabir.