کاربرد قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی

الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

سمیه زنگنه ¹ (گروه مطالعات منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران. ایران.)
الهه کولائی ² (استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)
شیوا علیزاده ³ (استاد گروه مطالعات منطقه ای. دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)

تاريخ الإرسال : 24 الإثنين , رمضان, 1443 تاريخ التأكيد : 11 الأربعاء , جمادى الثانية, 1444 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: روسیه, قدرت نرم, سیاست خارجی, آسیای مرکزی, واقع‌گرایی نوکلاسیک,

ملخص المقالة :

چکیدهقدرت نرم روسیه در سال‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اوراسیای مرکزی را به خود جلب کرده ‌است. اقدام‌های انجام شده توسط روسیه برای توسعه روابط با کشورهای آسیای مرکزی به‌طور معمول قدرت نرم خوانده -می‌شود. اینکه سیاست قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی چه کاربردی دارد از ابعاد مختلف قابل بررسی است. بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که بهره‌گیری روسیه از ابزارهای قدرت نرم در آسیای مرکزی چگونه سیاست خارجی کشورهای منطقه را زیر تأثیر قرار داده‌است؟ فرضیۀ مقاله این است که بهره گیری روسیه از ابزارهای قدرت نرم به همسویی فکری رهبران آسیای مرکزی با روسیه و همراهی بیشتر آنها با اهداف سیاست خارجی این کشور انجامیده‌است. در این پژوهش با به‌کارگیری نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک و روش پژوهش تبیینی_تحلیلی به تبیین منطق به‌کارگیری قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی، کارآمدی راهبرد روسیه در منطقه آسیای مرکزی و نیز دلایل و عوامل تعیین‌کنندۀ قدرت نرم روسیه در منطقه پرداخته ‌‌شده‌است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد ارتباط‌های شخصی فراملی به عنوان سازوکار اصلی مسکو در جهت تأثیر بر جهت‌گیری سیاست خارجی کشورهای آسیای مرکزی عمل می‌کند.

المصادر:

جعفری،ابوالفضل وحمیدرضاعزیزی.(1400). عاملهای ظهور و تقویت اقتدارگرایی در آسیای مرکزی پسا شوروی.مطالعات اوراسیای مرکزی. دوره14. شماره1،صص.125_99Doi: 10.22059/jcep.2021.303852.449934

-دهقانی فیروزآبادی،سیدجلال.(1390). واقعگرایی نوکلاسیک و سیاست خارجی جمهوریاسلامی ایران.فصلنامه سیاست خارجی،دوره25، شماره2،صص294_275.

-رشیدی،احمد.(1398). معماوارگیگفتمان قدرت نرم روسیه.مطالعات اوراسیای مرکزی،دوره12، شماره1، صص.94_75.10. 2059/jcep.2019.239181.449720 doi:

-سیمبر،رضاودانیال رضاپور.(1397). قدرت نرم روسیه در خارج نزدیک: ابزارها و چالشها. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. دوره24. شماره104.صص91_62

-عطایی،محمدفرهادومهدیه دایتی شهیدانی.(1392). روندتحول قدرت نرم درسیاست خارجی روسیه (2000-2013.) مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز,دوره84، شماره19.صص125_101

-علیزاده،شیوا.(1400). کارکرد اتحادیۀاقتصادی اوراسیائیدر پرتو نقش قدرت بزرگ در ذهنیتروسی.مطالعات اوراسیای مرکزی.دوره14. شماره2.صص270_247Doi: 10.22059/jcep.2022.325172.450010

-کالینز، کاتلین.(1396.)سیاست طایفهای و گذار در آسیای مرکزی، ترجمۀ الهه کولایی و محمدکاظم شجاعی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

-کولایی، الهه، سعدالدین، سیکا و زهره خان محمدی.(1401.)اسناد راهبردی فدراسیون روسیه(2021_1993)،تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

-ولیزاده،اکبروشیواعلیزاده.(1397.)جامعه پذیری نخبگان پسا شوروی و هژمونی منطقه ای روسیه.مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. دوره24. شماره104.صص186_157

Blank, S. (2015). Russia’s Waning Soft Power in Central Asia, Available at: https://thediplomat.com/2015/01/russias-waning-soft-power-in-central-asia/. (Accessed on: 21/4/2022).

Elman, C. (2007). Realism, in Martin Griffiths, ed. International Relations Theory for the Twenty First Century, London: Routledge. 59 

Fischer, S., & Stanzel, A. (2021). Afghanistan: The West Fails – a Win for China and Russia?, Available at: https://www.swp-berlin.org/en/publication/afghanistan-the-west-fails-a-win-for- china-and-russia, doi:10.18449/2021C50. Accessed on: 21/4/2022.

Freire, M. R. (2009). Russian Policy in Central Asia: Supporting, Balancing, Coercing, or Imposing? Asian Perspective, 33(2), 125–14. Available at: http://www.jstor.org/stable/42704675. (Accessed on: 21/4/2022).

Górecki, W. (2014). Ever further from Moscow Russia’s stance on Central Asia. OSW Studies, 48, pp.1_97. Available at:https: //www.os w.waw.pl/ sites/defaul t/files/prace _48_ever_fu rther_from_moscow_net.pdf. (Accessed on: 21/3/2022).

Gussarova, A., & Andžāns, M. (2018). Cultural and Other Relations - Mapping Strategies of Russia, USA and China towards Central Asia. SEnECA Policy Paper, pp.1-15, https://doi.org/10.17185/duepublico/47243.

Gussarova, A. (2017). Russian Soft Power in Kazakhstan (and Central Asia): Taken for Granted? Central Asia institute for strategic studies,1(2). pp.1_25.

Hess, M. (2020). Russia and Central Asia: Putin’s Most Stable Region? Foreign Policy Research Institute, 13. https://doi.org/doi: 10.1016/j.orbis.2020.05.005.

Huseynov, V. (2018). The Nexus of Neoclassical Realism and Soft Power. The Case of The West – Russia Geopolitical Rivalries in the “Common Neighborhood” [Dissertation]. Georg-August University of Göttingen.

Hynek, O. (2020). Geopolitics of Central Asia: Between the Russian Bear and the Chinese Dragon, Central European Journal of Politics, 6(2), pp. 73–93.

Ki, K. P. (2005). Political Role of Ruling Elites of Russia, Kazakhstan and Uzbekistan in Relations Between These Countries. Russia and the Muslim World, 16.

Kiseleva, Y. (2015). Russia’s Soft Power Discourse: Identity, Status and the Attraction of Power. Politics, 35(3–4), 316–329. doi.org/10.1111/1467-9256.12100.

Laruelle, M. (2021), Russia’s Niche Soft Power Sources, Targets and Channels of Influence, Russie.Nei.Visions, No. 122. pp. 5_25.

Laruelle, M. (2017). Russia’s Eurasianist Soft Power in Central Asia. Analytical Media “Eurasian Studies.” Available at: http://greater-europe.org/archives/3190.(Accessed on: 14/2/2022).

Lebedeva, M. (2017). “Soft Power”: concept and approaches. Bulletin of MGIMO University, 54(30, 12. doi.org/DOI 10.24833/2071-8160-2017-3-54-212-223. =

Lewis, David (2015), Reasserting Hegemony in Central Asia: Russian Policy in Post-2010 Kyrgyzstan, Comillas Journal of International Relations, Available at: http://hdl .handle. net/10871/18208. (Accessed on:25/3/2022).

Lo, B. (2015). Russian Policy in Central Asia, Russie.Nei.Visions, #82, 26. www.ifri.org. Lukyanov, F. (2009). Poiski Myagkoy Sily. Forbes Online. Available at: http://ww w.gazeta.ru/colum n/ lukyanov/4929549.shtml, (Accessed on:25/3/2022).

Makarychev, A. (2020). Illiberalism, Post-liberalism, Geopolitics: The EU in Central Asia, ACTA VIA SERICA, 5(1), pp. 1–22.

Marshall, A. (2014). From Drug War to Culture War: Russia’s Growing Role in the Global Drug Debate, Available at: http://fileserver.idpc.net/library/GDPO-Russia-growing-role-global- drug-debate.pdf, (Accessed on: 21/4/2022).

Mattern, J. B. (2005). Why `Soft Power’ Isn’t So Soft: Representational Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics. Millennium: Journal of International Studies, 12. doi.org/doi.org/10.1177/03058298050330031601.

Morozov, V. (2015). Russia’s Postcolonial Identity: A Subaltern Empire in a Eurocentric World. Palgrave Macmillan.

Omelicheva, M. (2011). Counterterrorism Policies in Central Asia. Routledge. Radio Azattyk. (2008). Kazakhstan otkazalsya priznať nezavisimost Abkhazii i Osetii. Available at: http://rus.azattyq.org/content/article/1293423.html.(Accessed on: 14/2/2022).

Sergunin, A., & Leonid, K. (2015). Understanding Russia’s Soft Power Strategy, Politics, 35(3-4), pp. 347–363. 60 /  49-60

Stepanova, E. (2021). Russia’s Approach to Afghanistan Following the Taliban Takeover, Available at: https://w ww.p onarseuras ia.org/russias-a pproach-to-afghanistan-following-the-taliban- takeover/. (Accessed on: 21/2/2022).

The Foreign Policy Concept of the Russian Federation (2013). Available at: https://www.ru semb.org.uk/in1/, (Accessed on: 21/4/2022).

Tsygankov, A. (2013). Moscow’s Soft Power Strategy. Current History, 112(756), 259–264.

Valenza, D., & Boers, E. (2018). Assessing the Effectiveness of the EU’s and Russia’s Cultural Diplomacy towards Central Asia. United Nations University Institute on Comparative Regional Integration Studies, UNU-CRIS, No. 693799, pp. 1–32.

Zabortseva, Y. (2016). Russia’s Relations with Kazakhstan: Rethinking ex-Soviet Transitions in the Emerging World System. New York: Routledg