کاربرد قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

سمیه زنگنه ¹ (گروه مطالعات منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران. ایران.)
الهه کولائی ² (استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)
شیوا علیزاده ³ (استاد گروه مطالعات منطقه ای. دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)

تاریخ دریافت : 1401/02/05 تاریخ پذیرش : 1401/10/14 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: روسیه, قدرت نرم, سیاست خارجی, آسیای مرکزی, واقع‌گرایی نوکلاسیک,

چکیده مقاله :

چکیدهقدرت نرم روسیه در سال‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اوراسیای مرکزی را به خود جلب کرده ‌است. اقدام‌های انجام شده توسط روسیه برای توسعه روابط با کشورهای آسیای مرکزی به‌طور معمول قدرت نرم خوانده -می‌شود. اینکه سیاست قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی چه کاربردی دارد از ابعاد مختلف قابل بررسی است. بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که بهره‌گیری روسیه از ابزارهای قدرت نرم در آسیای مرکزی چگونه سیاست خارجی کشورهای منطقه را زیر تأثیر قرار داده‌است؟ فرضیۀ مقاله این است که بهره گیری روسیه از ابزارهای قدرت نرم به همسویی فکری رهبران آسیای مرکزی با روسیه و همراهی بیشتر آنها با اهداف سیاست خارجی این کشور انجامیده‌است. در این پژوهش با به‌کارگیری نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک و روش پژوهش تبیینی_تحلیلی به تبیین منطق به‌کارگیری قدرت نرم روسیه در آسیای مرکزی، کارآمدی راهبرد روسیه در منطقه آسیای مرکزی و نیز دلایل و عوامل تعیین‌کنندۀ قدرت نرم روسیه در منطقه پرداخته ‌‌شده‌است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد ارتباط‌های شخصی فراملی به عنوان سازوکار اصلی مسکو در جهت تأثیر بر جهت‌گیری سیاست خارجی کشورهای آسیای مرکزی عمل می‌کند.

چکیده انگلیسی:

In recent years, Russia's soft power has attracted the attention of many Central Eurasian researchers. Actions taken by Russia to develop relations with Central Asian countries are usually called soft power. The using Russia's soft power policy in Central Asia can be examined from different dimensions. Therefore, the article's central question is how Russia's use of soft power tools in Central Asia has influenced the foreign policy of the countries in the region. The hypothesis of the article is that Russia's use of soft power tools has led to the intellectual alignment of Central Asian leaders with Russia and their greater cooperation with the country's foreign policy goals. In this research, by using the theory of neoclassical realism and explanatory-analytical research method, the logic of using Russia's soft power in Central Asia, the efficiency of Russia's strategy in the Central Asia region, and the reasons and factors that determine Russia's soft power in the region have been discussed. It is the findings of this research show that transnational personal relations act as Moscow's main mechanism to influence the direction of the foreign policy of Central Asian countries.

منابع و مأخذ:

جعفری،ابوالفضل وحمیدرضاعزیزی.(1400). عاملهای ظهور و تقویت اقتدارگرایی در آسیای مرکزی پسا شوروی.مطالعات اوراسیای مرکزی. دوره14. شماره1،صص.125_99Doi: 10.22059/jcep.2021.303852.449934

-دهقانی فیروزآبادی،سیدجلال.(1390). واقعگرایی نوکلاسیک و سیاست خارجی جمهوریاسلامی ایران.فصلنامه سیاست خارجی،دوره25، شماره2،صص294_275.

-رشیدی،احمد.(1398). معماوارگیگفتمان قدرت نرم روسیه.مطالعات اوراسیای مرکزی،دوره12، شماره1، صص.94_75.10. 2059/jcep.2019.239181.449720 doi:

-سیمبر،رضاودانیال رضاپور.(1397). قدرت نرم روسیه در خارج نزدیک: ابزارها و چالشها. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. دوره24. شماره104.صص91_62

-عطایی،محمدفرهادومهدیه دایتی شهیدانی.(1392). روندتحول قدرت نرم درسیاست خارجی روسیه (2000-2013.) مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز,دوره84، شماره19.صص125_101

-علیزاده،شیوا.(1400). کارکرد اتحادیۀاقتصادی اوراسیائیدر پرتو نقش قدرت بزرگ در ذهنیتروسی.مطالعات اوراسیای مرکزی.دوره14. شماره2.صص270_247Doi: 10.22059/jcep.2022.325172.450010

-کالینز، کاتلین.(1396.)سیاست طایفهای و گذار در آسیای مرکزی، ترجمۀ الهه کولایی و محمدکاظم شجاعی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

-کولایی، الهه، سعدالدین، سیکا و زهره خان محمدی.(1401.)اسناد راهبردی فدراسیون روسیه(2021_1993)،تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

-ولیزاده،اکبروشیواعلیزاده.(1397.)جامعه پذیری نخبگان پسا شوروی و هژمونی منطقه ای روسیه.مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. دوره24. شماره104.صص186_157

Blank, S. (2015). Russia’s Waning Soft Power in Central Asia, Available at: https://thediplomat.com/2015/01/russias-waning-soft-power-in-central-asia/. (Accessed on: 21/4/2022).

Elman, C. (2007). Realism, in Martin Griffiths, ed. International Relations Theory for the Twenty First Century, London: Routledge. 59 

Fischer, S., & Stanzel, A. (2021). Afghanistan: The West Fails – a Win for China and Russia?, Available at: https://www.swp-berlin.org/en/publication/afghanistan-the-west-fails-a-win-for- china-and-russia, doi:10.18449/2021C50. Accessed on: 21/4/2022.

Freire, M. R. (2009). Russian Policy in Central Asia: Supporting, Balancing, Coercing, or Imposing? Asian Perspective, 33(2), 125–14. Available at: http://www.jstor.org/stable/42704675. (Accessed on: 21/4/2022).

Górecki, W. (2014). Ever further from Moscow Russia’s stance on Central Asia. OSW Studies, 48, pp.1_97. Available at:https: //www.os w.waw.pl/ sites/defaul t/files/prace _48_ever_fu rther_from_moscow_net.pdf. (Accessed on: 21/3/2022).

Gussarova, A., & Andžāns, M. (2018). Cultural and Other Relations - Mapping Strategies of Russia, USA and China towards Central Asia. SEnECA Policy Paper, pp.1-15, https://doi.org/10.17185/duepublico/47243.

Gussarova, A. (2017). Russian Soft Power in Kazakhstan (and Central Asia): Taken for Granted? Central Asia institute for strategic studies,1(2). pp.1_25.

Hess, M. (2020). Russia and Central Asia: Putin’s Most Stable Region? Foreign Policy Research Institute, 13. https://doi.org/doi: 10.1016/j.orbis.2020.05.005.

Huseynov, V. (2018). The Nexus of Neoclassical Realism and Soft Power. The Case of The West – Russia Geopolitical Rivalries in the “Common Neighborhood” [Dissertation]. Georg-August University of Göttingen.

Hynek, O. (2020). Geopolitics of Central Asia: Between the Russian Bear and the Chinese Dragon, Central European Journal of Politics, 6(2), pp. 73–93.

Ki, K. P. (2005). Political Role of Ruling Elites of Russia, Kazakhstan and Uzbekistan in Relations Between These Countries. Russia and the Muslim World, 16.

Kiseleva, Y. (2015). Russia’s Soft Power Discourse: Identity, Status and the Attraction of Power. Politics, 35(3–4), 316–329. doi.org/10.1111/1467-9256.12100.

Laruelle, M. (2021), Russia’s Niche Soft Power Sources, Targets and Channels of Influence, Russie.Nei.Visions, No. 122. pp. 5_25.

Laruelle, M. (2017). Russia’s Eurasianist Soft Power in Central Asia. Analytical Media “Eurasian Studies.” Available at: http://greater-europe.org/archives/3190.(Accessed on: 14/2/2022).

Lebedeva, M. (2017). “Soft Power”: concept and approaches. Bulletin of MGIMO University, 54(30, 12. doi.org/DOI 10.24833/2071-8160-2017-3-54-212-223. =

Lewis, David (2015), Reasserting Hegemony in Central Asia: Russian Policy in Post-2010 Kyrgyzstan, Comillas Journal of International Relations, Available at: http://hdl .handle. net/10871/18208. (Accessed on:25/3/2022).

Lo, B. (2015). Russian Policy in Central Asia, Russie.Nei.Visions, #82, 26. www.ifri.org. Lukyanov, F. (2009). Poiski Myagkoy Sily. Forbes Online. Available at: http://ww w.gazeta.ru/colum n/ lukyanov/4929549.shtml, (Accessed on:25/3/2022).

Makarychev, A. (2020). Illiberalism, Post-liberalism, Geopolitics: The EU in Central Asia, ACTA VIA SERICA, 5(1), pp. 1–22.

Marshall, A. (2014). From Drug War to Culture War: Russia’s Growing Role in the Global Drug Debate, Available at: http://fileserver.idpc.net/library/GDPO-Russia-growing-role-global- drug-debate.pdf, (Accessed on: 21/4/2022).

Mattern, J. B. (2005). Why `Soft Power’ Isn’t So Soft: Representational Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics. Millennium: Journal of International Studies, 12. doi.org/doi.org/10.1177/03058298050330031601.

Morozov, V. (2015). Russia’s Postcolonial Identity: A Subaltern Empire in a Eurocentric World. Palgrave Macmillan.

Omelicheva, M. (2011). Counterterrorism Policies in Central Asia. Routledge. Radio Azattyk. (2008). Kazakhstan otkazalsya priznať nezavisimost Abkhazii i Osetii. Available at: http://rus.azattyq.org/content/article/1293423.html.(Accessed on: 14/2/2022).

Sergunin, A., & Leonid, K. (2015). Understanding Russia’s Soft Power Strategy, Politics, 35(3-4), pp. 347–363. 60 /  49-60

Stepanova, E. (2021). Russia’s Approach to Afghanistan Following the Taliban Takeover, Available at: https://w ww.p onarseuras ia.org/russias-a pproach-to-afghanistan-following-the-taliban- takeover/. (Accessed on: 21/2/2022).

The Foreign Policy Concept of the Russian Federation (2013). Available at: https://www.ru semb.org.uk/in1/, (Accessed on: 21/4/2022).

Tsygankov, A. (2013). Moscow’s Soft Power Strategy. Current History, 112(756), 259–264.

Valenza, D., & Boers, E. (2018). Assessing the Effectiveness of the EU’s and Russia’s Cultural Diplomacy towards Central Asia. United Nations University Institute on Comparative Regional Integration Studies, UNU-CRIS, No. 693799, pp. 1–32.

Zabortseva, Y. (2016). Russia’s Relations with Kazakhstan: Rethinking ex-Soviet Transitions in the Emerging World System. New York: Routledg